مسوده:د پیغمبر(ص) زینب بنت جحش سره واده
د پیغمبر(ص) زینب بنت جحش سره واده، د الهي امر له مخې او د اسلام څخه مخکې د هغه دود له منځه وړلو په موخه ترسره شو چې د خپل بللي زوي له پخوانۍ میرمنې سره واده یې حرام ګروځولی و. زینب، چې د پیغمبر(ص) د تره لور او د زید بن حارثه پخوانۍ میرمن وه، (زید ته پيغمبر خپل زوی ویلي وو) د هغې د طلاق او د هغې د عدت له بشپړیدو وروسته پیغمبر(ص) سره د هغې واده وشو. دا عمل، چې د احزاب سوره د آیتونو د نازلیدو سره سم ترسره شو، د اسلام څخه مخکې د جاهلي سنت(دود) د نقض کولو لپاره و چې د مشرکینو او منافقینو له اعتراضونو سره مخ شو.
ځینو مستشرقینو، د یوه روایت په حواله سره، چې اسلامي عالمانو لخوا جعلي ګڼل شوې دی، د دې واده لپاره غیر الهي انګیزې وړاندیز کړې دي. د اسلامي عالمانو په وینا، دا نظر د پیغمبر(ص) د شخصیت د بدنامولو په هدف وړاندې شوی او رد شوی دی ځکه چې دا د قرآن، سنت او د پیغمبر(ص) له عصمت سره په ټکر کې دی.
مقام او اهمیت
قرآن کریم د زینب بنت جحش سره د پیغمبر(ص) د واده یادونه کوي.[۱] د مفسرینو په وینا، دا واده د خدای په امر شوی و او د اسلام څخه مخکې د هغه جاهلي دود ماتولو په موخه، چې د خپل بللي زوي د پخوانۍ میرمنې سره به یې واده حرام ګڼه، ترسره شوی دی.[۲] زینب، چې د زید بن حارثه ښځه وه،(چې پیغمبر خپل زوی بللی و) د هغې له طلاق وروسته د خدای په امر له پیغمبر(ص) سره واده وکړ.[۳] د شیعه مفسر محمد حسین فضل الله په وینا، د احزاب سوره له ۳۷ څخه تر ۴۰ آیتونو پورې په دې اړه نازل شوي دي.[۴] په تفسیر نمونه کې، دا واده د «داستانِ پرماجرا» په توګه یاد شوی دی.[۵]
ځینو مستشرقینو، د هغو روایتونو په حواله چې ځینې اسلامي عالمان یې جعلي او بې اعتباره ګڼي،[۶] د دې واده لپاره یې غیر الهي انګیزې بیان کړې دي.[۷] دا نظرونه، چې د پیغمبر(ص) د شخصیت د بدنامولو په هدف وړاندې شوي، د اسلامي عالمانو لخوا نقد شوي او رد شوي دي.[۸]
زینب بنت جحش
زینب د عبدالمطلب لمسۍ او د رسول الله(ص) د تره لور وه.[۹] هغې د هجرت په پنځم کال او په ۳۵ کلنۍ کې له رسول الله(ص) سره واده وکړ.[۱۰] هغه د مهاجرینو څخه وه او په سخاوت مشهوره وه.[۱۱] زینب د هجرت په شلم کال کې وفات شوه[۱۲] او په بقیع کې خاورو ته وسپارل شوه.[۱۳]
د پيغمبر(ص) د خپل بللي زوي لپاره د زینب غوښته
پیغمبر(ص) د خپل په بللي زوی زید بن حارثه لپاره زینب وغوښته. زینب په پیل کې فکر کاوه چې پیغمبر(ص) هغه ته د ځان لپاره غواړي. له دې وروسته چې خبر شوه چې د زید لپاره یې غواړي نو هغې د واده مخالفت وکړ.[۱۴] د ځینو روایتونو له مخې، زینب پیغمبر(ص) ته د ځان سره د واده وړاندیز وکړ.[۱۵]
ځینې شیعه[۱۶] او سني مفسرین[۱۷] او حتی دا دعوا شوې ده چې ډیر مفسرین او تاریخ پوهان،[۱۸] په دې باور دي چې د زینب له مخالفت وروسته، د احزاب سوره ۳۶ آیت نازل شو، چې د خدای او پیغمبر د حکم پر وړاندې د مؤمنانو د انتخاب حق ختموي. د دې آیت له نازلیدو وروسته، زینب د دې واده په اړه پریکړه پیغمبر ته پریښوده، او هغه زینب زید بن حارثه ته په نکاح کړه.[۱۹] د دریمې پیړۍ هجري قمري کې یو شیعه مفسر، علي بن ابراهیم قمي، د امام باقر(ع) د روایت پر بنسټ د زینب زید سره د واده کیسه بیان کړې ده.[۲۰]
له زید څخه د زینب طلاق او پیغمبر سره واده
د زینب زید بن حارثه سره په واده کې ځینې ستونزې مخې ته راغلې. زید ویره درلوده چې که چیرې هغه هغې ته طلاق ورکړي نو پیغمبر(ص) به ترې ناراضه شي.[۲۱] زید څو ځله پیغمبر(ص) ته لاړ او هغه یې د طلاق ورکولو له نیته خبر کړ. خو هر ځل پیغمبر(ص) هغه ته د صبر کولو مشوره ورکړه.[۲۲] بالاخره، زید زینب ته طلاق ورکړ. پیغمبر(ص) د هغې د طلاق د عده پوره کیدو وروسته له هغې سره واده وکړ.[۲۳]
د زینب سره د پیغمبر نکاح د خدای په امر وشوه[۲۴]، او د قرآن کریم عبارت «زَوَّجْنَاکَهَا؛ موږ تا ته هغه واده کړه»[۲۵] د دې واده د الهي شونې څرګندونه کوي.[۲۶] زینب په دې واده ویاړ کاوه او د پیغمبر(ص) نورو میرمنو ته به یې ویل: «تاسو خپلو خپلوانو پیغمبر(ص) ته واده کړې یئ خو زه خدای هغه ته واده کړی یم.»[۲۷] او د دې واده په شکر کې یې دوه میاشتې روژه ونیوله.[۲۸] دا واده، د آدم او حوا(علیهما السلام) د واده او د علي(ع) او فاطمې(س) د واده په څیر، له هغو وادهونو څخه ګڼل کیږي چې خدای یې متولي و.[۲۹]
ځینو علماوو تحلیل کړی دی چې که څه هم زینب یوه مهاجره ښځه وه او د مکې د یوې مشهورې کورنۍ څخه وه، خو هغې د خدای او پیغمبر(ص) د ارادې سره سم د اسلام څخه مخکې د عربي دود په مخالف له یو داسې سړي سره واده وکړ چې له هغې څخه ټیټ و. په بدل کې، خدای د هغې له طلاق وروسته هغې ته عزت ورکړ او د پیغمبر(ص) د میرمنتوب ژمنه یې ورسره وکړه.[۳۰] ځینو شیعه[۳۱] او سني[۳۲] کتابونو روایت کړی دی چې له طلاق وروسته، زید، زینب ته لاړ او د پیغمبر(ص) لپاره یې د هغې غوښته وکړه.
د ځینو شیعه[۳۳] او سني مفسرینو[۳۴] په وینا، پیغمبر(ص) د زینب په واده کې د واده ولیمه ورکړه. د واده له میلمستیا وروسته، د صحابه وو یوه ډله د پیغمبر له کوره ونه وتله، او له همدې امله، د احزاب سوره ۵۳ آیت نازل شو، چې د پیغمبر په کور کې د شتون آداب په کې بیان شول.[۳۵]
د دښمنانو ملنډې
مشرکینو[۳۶]، یهودیانو او منافقینو[۳۷] د زینب سره د پیغمبر واده د هغه د ملنډو وهلو او غندلو لپاره یوه پلمه جوړه کړه او دا کار یې د اسلام څخه مخکې د هغه دود سرغړونه وګڼله چې د خپل بللي زوي د پخوانۍ میرمنې سره واده یې منع کړی و.[۳۸] د هغه وخت په عربو کې، د بللي زوی ښځه د اصلي زوي د ناوې په څیر وه، او له هغې سره واده منع و.[۳۹]
د احزاب سوره ۴ آیت[۴۰] په نازلولو سره، خدای پاک دا بیان کړه چې هغه کس چې تاسو د خپل زوي په توګه بللی دی هغه خپل نسب لري او خپل پلار سره تړاو لري، او په ټولو احکامو کې د اصلي زوي په څیر نه دی.[۴۱] ځینو د احزاب سوره ۴۰ آیت د دې پیښې په اړه ګڼلی دی، چې خدای پاک پکې یادونه کړې چې «محمد په تاسو کې د هیڅ یو سړي پلار نه دی.»[۴۲]
مخالفینو په اسلام کې د څلورو میرمنو محدودیت ته په اشارې سره، د پیغمبر(ص) د میرمنو په شمیر هم اعتراض کړی دی، چې زینب یې پنځمه وه.[۴۳] البته، له څلورو څخه زیاتو میرمنو سره د واده کولو اجازه د پیغمبر(ص) له ځانګړتیاوو څخه ګڼل کیږي، چې د الهي رسالتونو سره سم د پیغمبر(ص) د واک د زیاتولو په هدف تشریع شوې ده.[۴۴]
پيغمبر(ص) ته ناروا نسبت ورکول
د یو روایت له مخې چې په ځینو اسلامي سرچینو کې د لږ توپیر سره روایت شوی، کله چې پیغمبر(ص) زینب ولیده، هغه وخت چې د زید بن حارثه میرمن وه، نو د زینب له ښکلا څخه متاثره شو. کله چې زید ته دا خبر ورکړل شو، هغه د هغې طلاق ته چمتو شو، خو پیغمبر(ص) د دې وړاندیز مخالفت وکړ. په هرصورت، زید زینب ته طلاق ورکړ او پیغمبر(ص) د هغې د عدت له پای وروسته له هغې سره واده وکړ.[۴۵] مستشرقان او عیسوي مبلغینو دا روایت د پیغمبر(ص) د شهوت پرستۍ او کمزوری ارادې انځور ګڼلی دی.[۴۶]
شیعه څیړاندو دا روایت قرآن او معتبرو سنتو سره[۴۷] او همدارنګه د پیغمبر(ص) الهي روزنې (د پیغمبر عصمت)[۴۸] سره په ټکر کې ګڼي او له امله یې جعلي ګڼي او باور لري چې که داسې واقعیت شتون درلودای، نو دا به پيغمبر د اصحابو او مسلمانانو په منځ کې د پیغمبر(ص) د مقام د کمیدو سبب شوی وې.[۴۹] شیعه عالم محمود مهدوي دامغاني په دې باور دی چې دا کیسه شاید د داوود او اوریا په اړه د تحریف شویو روایتونو تر اغیز لاندې جوړه شوې وي.[۵۰]
د دوي په مقابل کې، د دې کیسې څو ملاتړي، هغه روایت سره دلیل راوړي چې د لومړي نظر جایزوالی ښايي.[۵۱]
فوټ نوټ
- ↑ طیب، اطیب البیان، ۱۳۶۹ش، ج۱۰، ص۵۰۷.
- ↑ شیخ طوسی، التبیان، بیروت، ج۸، ص۳۴۵.
- ↑ شیخ طوسی، التبیان، بیروت، ج۸، ص۳۴۵؛ فضلالله، من وحی القرآن، ۱۴۱۹ق، ج۱۸، ص۳۱۵.
- ↑ فضلالله، من وحی القرآن، ۱۴۱۹ق، ج۱۸، ص۳۱۵.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۱۷، ص۳۷۸.
- ↑ فضلالله، من وحی القرآن، ۱۴۱۹ق، ج۱۸، ص۳۱۷.
- ↑ دیاری بیدگلی، علیاف «بررسی دیدگاه مستشرقان درباره ازدواج پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم با زینب»، ص۹۰.
- ↑ وګورئ: اکرمی، محمدی، «بررسی اتهام ازدواج پیامبر(ص) با محصنه بر اساس آیات سوره احزاب».
- ↑ ابنحجر عسقلانی، تهذیب التهذیب، ۱۳۲۶ق، ج۱۲، ص۴۲۰.
- ↑ ابنعساکر، تاریخ مدینة دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۳، ص۲۱۲.
- ↑ ابونعیم اصفهانی، معرفة الصحابه، ۱۴۲۲ق، ج۵، ص۱۶۰.
- ↑ ابونعیم اصفهانی، معرفة الصحابه، ۱۴۲۲ق، ج۵، ص۱۶۰.
- ↑ مقریزی، إمتاع الأسماع، ۱۴۲۰ق، ج۶، ص۶۲.
- ↑ طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۸، ص۵۶۳.
- ↑ عاملی، الصحیح من سیرة النبی الأعظم، ۱۴۲۶ق، ج۱۴، ص۵۱.
- ↑ طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۸، ص۵۶۳.
- ↑ طبری، جامع البیان، ۱۴۱۲ق، ج۲۲، ص۹.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۱۷، ص۳۱۶.
- ↑ شیخ طوسی، التبیان، بیروت، ج۸، ص۳۴۳.
- ↑ قمی، تفسیر القمی، ۱۳۶۳ش، ج۲، ص۱۹۴.
- ↑ ملاحویش آل غازی، بیان المعانی، ۱۳۸۲ق، ج۵، ص۴۷۷.
- ↑ ملاحویش آل غازی، بیان المعانی، ۱۳۸۲ق، ج۵، ص۴۷۷.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱، ج۱۷، ص۳۲۰.
- ↑ طیب، اطیب البیان، ۱۳۶۹ش، ج۱۰، ص۵۰۷.
- ↑ سوره احزاب، آیه ۳۷.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۱۷، ص۳۲۲.
- ↑ سیوطی، الدر المنثور، ۱۴۰۴ق، ج۵، ص۲۰۱.
- ↑ باقری، زنان اسوه زینب بنت جحش، ۱۳۹۴ش، ص۱۸
- ↑ شیخ صدوق، الأمالی، ۱۳۷۶ش، ص۹۳.
- ↑ باقری، زنان اسوه زینب بنت جحش، ۱۳۹۴ش، ص۱۴.
- ↑ عاملی، الصحیح من سیرة النبی الأعظم، ۱۴۲۶ق، ج۱۴، ص۵۲.
- ↑ طبرانی، التفسیر الکبیر ۲۰۰۸م، ج۵، ص۱۹۹.
- ↑ طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۸، ص۵۷۴.
- ↑ قرطبی، الجامع لأحکام القرآن، ۱۳۶۴ش، ج۱۴، ص۲۲۴.
- ↑ واحدی نیشابوری، اسباب نزول القرآن، ۱۹۹۸م، ص۳۷۲.
- ↑ ابنابیثعلبه، تفسیر ابنأبیزمنین، ۲۰۰۳م، ج۳، ص۴۰۱.
- ↑ طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۸، ص۵۲۷.
- ↑ مقاتل بن سلیمان بلخی، تفسیر مقاتل بن سلیمان، ۱۴۲۳ق، ج۳، ص۴۷۲.
- ↑ المبارکفوری، الرحیق المختوم، ۱۴۲۷ق، ص۲۶۵.
- ↑ واحدی نیشابوری، اسباب نزول القرآن، ۱۹۹۸م، ص۳۶۵.
- ↑ طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۸، ص۵۲۷.
- ↑ مجلسی، بحار الأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۲۲، ص۱۸۱.
- ↑ المبارکفوری، الرحیق المختوم، ۱۴۲۷ق، ص۲۶۵.
- ↑ وګورئ: طوسی، المبسوط، ج۴، ص۱۵۲-۱۵۴.
- ↑ مقریزی، إمتاع الأسماع، ۱۴۲۰ق، ج۱۰، ص۲۰۹ِ؛ ابنسعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۸، ص۸۰؛ قمی، تفسیر القمی، ۱۴۰۴ق، ج۲، ص۱۷۲-۱۷۳.
- ↑ دیاری بیدگلی، علیاف «بررسی دیدگاه مستشرقان درباره ازدواج پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم با زینب»، ص۹۰.
- ↑ اکرمی، محمدی، «بررسی اتهام ازدواج پیامبر(ص) با محصنه بر اساس آیات سوره احزاب»، ص ۷۸.
- ↑ طباطبائی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۱۶، ص۳۲۳.
- ↑ فضلالله، من وحی القرآن، ۱۴۱۹ق، ج۱۸، ص۳۱۷.
- ↑ مهدوی دامغانی، «زینب بنت جحش»، ص۱۴۵.
- ↑ قمی، تفسیر القمی، ۱۴۰۴ق، ج۲، پاورقی ص۱۷۳.
سرچينې
- ابنابیثعلبه (ابنابیزمنین)، یحیی بن سلام، تفسیر ابنأبیزمنین، محقق: محمدحسن اسماعیل شافعی، احمد فرید مزیدی، بیروت، دارالکتب العلمیة، ۲۰۰۳م.
- ابنحجر عسقلانی، احمد، تهذیب التهذیب، هند، مطبعة دائرة المعارف النظامیة، چاپ اول، ۱۳۲۶ق.
- ابنسعد، محمد بن سعد، الطبقات الکبری، تحقیق: محمد عبدالقادر عطا، بیروت، دار الکتب العلمیة، ۱۴۱۰ق.
- ابنعساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینة دمشق، بیروت، دار الفکر، ۱۴۱۵ق.
- ابونعیم اصفهانی، معرفة الصحابه، بیروت، دراالکتب العلمیه، ۱۴۲۲ق.
- اکرمی، محمدحسین، محمدی، محمدحسین، «بررسی اتهام ازدواج پیامبر(ص) با محصنه بر اساس آیات سوره احزاب»، مجله قرآنپژوهی خاورشناسان، سال هفدهم، شماره ۳۳، پاییز و زمستان ۱۴۰۱ش.
- باقری، محمدرضا، زنان اسوه زینب بنت جحش، تهران، مشعر، ۱۳۹۴ش.
- بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، تحقیق: سهیل زکار، ریاض زرکلی، بیروت، دار الفکر، چاپ اول، ۱۴۱۷ق.
- دیاری بیدگلی، محمدتقی، علیاف، یالچین، «بررسی دیدگاه مستشرقان درباره ازدواج پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم با زینب»، مجله قرآنپژوهی خاورشناسان، دوره۹، شماره ۱۶، بهار و تابستان ۱۳۹۳ش.
- سیوطی، جلالالدین، الدر المنثور فی تفسیر المأثور، قم، کتابخانه آیة الله مرعشی نجفی، ۱۴۰۴ق.
- شیخ صدوق، محمد بن على، الامالی، تهران، کتابچی، چاپ ششم، ۱۳۷۶ش.
- شیخ طوسی، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، با مقدمه: شیخ آقابزرگ تهرانی، تحقیق: احمد قصیرعاملی، بیروت، دار احیاء التراث العربی، بې نېټې.
- طباطبائی، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ پنجم، ۱۴۱۷ق.
- طبرانی، سلیمان بن احمد، التفسیر الکبیر، اردن، دار الکتاب الثقافی، ۲۰۰۸م.
- طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، مقدمه: محمدجواد بلاغی، تهران، ناصر خسرو، چاپ سوم، ۱۳۷۲ش.
- طبری، محمد بن جریر، جامع البیان فی تفسیر القرآن، بیروت، دار المعرفة، چاپ اول، ۱۴۱۲ق.
- طیب، عبدالحسین، اطیب البیان فی تفسیر القرآن، تهران، انتشارات اسلام، چاپ دوم، ۱۳۶۹ش.
- عاملی، جعفر مرتضی، الصحیح من سیرة النبی الأعظم، قم، دار الحدیث، چاپ اول، ۱۴۲۶ق.
- فضلالله، سید محمدحسین، تفسیر من وحی القرآن، بیروت، دار الملاک للطباعة و النشر، چاپ دوم، ۱۴۱۹ق.
- قرطبی، محمد بن احمد، الجامع لأحکام القرآن، تهران، انتشارات ناصر خسرو، چاپ اول، ۱۳۶۴ش.
- قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر القمی، محقق و مصحح: سید طیب موسوی جزائری، قم، دار الکتاب، چاپ سوم، ۱۴۰۴ق.
- المبارکفوری، صفی الرحمن، الرحیق المختوم، دمشق، دار العصماء، ۱۴۲۷ق.
- مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ دوم، ۱۴۰۳ق.
- مغنیه، محمدجواد، تفسیر الکاشف، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ اول، ۱۴۲۴ق.
- مقاتل بن سلیمان بلخی، تفسیر مقاتل بن سلیمان، تحقیق: عبدالله محمود شحاته، بیروت، دار إحیاء التراث، چاپ اول، ۱۴۲۳ق.
- مقریزی، احمد بن علی، إمتاع الأسماع بما للنبی من الأحوال و الأموال و الحفدة و المتاع، اول، بیروت، دار الکتب العلمیة، ۱۴۲۰ق.
- مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ اول، ۱۳۷۴ش.
- ملاحویش آل غازی، عبدالقادر، بیان المعانی، دمشق، مطبعة الترقی، چاپ اول، ۱۳۸۲ش.
- مهدوی دامغانی، محمود، «زینب بنت جحش»، دانشنامه جهان اسلام، ج۲۲، تهران، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، ۱۳۹۹ش.
- واحدی نیشابوری، علی بن احمد، أسباب نزول القرآن، بیروت، دار الکتب العلمیة، منشورات محمد علی بیضون، ۱۹۹۸م.
