د سید محمد کاظم طباطبائي یزدي سرچينه کتل

[[دوتنه:سید محمدکاظم طباطبائی یزدی.jpg|بټنوک|سید محمد کاظم طباطبائي یزدي]]

'''سید محمد کاظم طباطبائي یزدي''' (۱۲۴۸ق-۱۳۳۷ق) یو [[شیعه]] [[مجتهد|فقیه]] او د [[العروة الوثقی (کتاب)|العروة الوثقی کتاب]] لیکوال دی چې د [[سید محمد حسن شیرازي]] له وفاته وروسته [[د تقلید مرجع|مرجعیت]] ته ورسید. هغه د مشروطه غورځنګ له مخالفانو و. سید یزدي په [[لیبيا]] د [[ایټالیا]] د حملې، په [[عراق]] د [[انګلستان]] د حملې او په [[ایران]] د [[روسیه|روسیې]] د حملې په وړاندې له وطنه د [[مسلمان|مسلمانانو]] د دفاع د [[واجب|واجبوالي]]  حکم ورکړ.

[[محمد باقر آقا نجفي اصفهاني|محمد باقر نجفی]] او [[سید محمد حسن شیرازي|میرزا محمدحسن شیرازي]] د سید محمدکاظم یزدي له استادانو وو او د هغه ځینې شاګردان دا دي: 
[[محمد حسین کاشف‌ الغطاء|محمدحسین کاشف‌الغطاء]]، [[آقا ضیاء عراقي|آقا ضیاء عراقی]]، [[سید عبد الحسین شرف‌ الدین]]، [[حسنعلی نخودکي اصفهاني|حسنعلی نخودکی اصفهانی]]، [[سید محمد تقي خوانساري|سید محمد تقی خوانساری]]، [[سید محسن امین]] و [[آقا بزرگ تهراني|آقابزرگ تهرانی]].

د سید یزدي عروة الوثقی کتاب [[د علمیه حوزه|د علمیه حوزو]] (دیني مدرسو) یو مشهور کتاب دی چې  ډېرې شرحې او لمن لیکونه پرې لیکل شوې دي.
فراتر از روش آزمون‌ وخطا او سید محمدکاظم یزدی، فقیه دوراندیش کتابونه د هغه د ژوند په اړه لیکل شوې دي.
 
==ژوند لیک==
[[دوتنه:سید یزدی و فرزندان.png|بټنوک|سید یزدي د خپلو بچیانو په څنګ کې]]
سید محمدکاظم یزدي د [[یزد]] په  کِسنَویهٔ  کلي کې وزېږېد.<ref>امین، اعیان‌الشیعة، ۱۴۰۳ق، ج۱۰، ص۴۳.</ref> پلار یې سید عبدالعظیم بزګر و. نسب یې [[طباطبایي سادات|طباطبایي ساداتو]] او [[امام حسن مجتبي علیه السلام|امام حسن مجتبی(ع)]] ته رسیږي.<ref>امین، اعیان‌الشیعه، ۱۴۰۶ق، ج۱۰، ص۴۳.</ref> د سید محمد کاظم د زوکړې د کال په اړه اختلافونه موجود دي: په [[اعیان الشیعة (کتاب)|اعیان الشیعه]] کې، ۱۲۴۷ ق کال ذکر شوی دی.<ref>امین، اعیان‌الشیعه، ۱۴۰۶ق، ج۱۰، ص۴۳.</ref> او [[علي دواني]] په [[نهضت روحانیون ایران (کتاب)|نهضت روحانیون ایران کتاب]] کې د هغه د کورنۍ په نقل ۱۲۴۸ ق کال ذکر کړی دی.<ref>بذرافشان، سید محمدکاظم یزدی: فقیه دوراندیش، ۱۳۷۶ش، ص۲۳.</ref>

سید محمدکاظم، د  ۱۳۳۷ ق (۱۲۹۸ لمریز) کال [[۲۸ رجب|د رجب په اته ویشتمه]] د ذات الریه (سینه بغل)  ناروغۍ له امله ومړ او [[د امام علي(ع) حرم|د امام علي(ع) په حرم]] کې  په [[د عمران بن شاهین جومات|عمران بن شاهین جومات]] کې ښخ کړی شو.<ref>امین، اعیان‌الشیعه، ۱۴۰۶ق، ج۱۰، ص۴۸.</ref> په رحلت یې په [[عراق]] کې [[شیعه]] [[اهل سنت|سني]] ماتم وکړ او په [[ایران]] کې احمد شاه هم د هغه د فاتحې په مجلس کې حاضر شو.<ref>امین، اعیان‌الشیعه، ۱۴۰۳ق، ج۱۰، ص۴۳.</ref> کتاب پېژاندی او نسخه پېژاندی [[سید عبد العزیز طباطبایي یزدي|سید عبدالعزیز طباطبایی یزدی]] (۱۳۰۸-۱۳۷۴لمریز) د هغه لمسی دی.<ref>شریف رازی، گنجینه دانشمندان، ۱۳۷۰ش، ج۹، ص۲۳۱.</ref>

سید محمدکاظم یزدي په [[نجف]] کې [[واده]] وکړ. بچي یې دا دي: سید علی، سیده زهرا، سید حسن، سید محمود،<ref>موسوی درودی، «زندگی‌نامه مختصر و سال‌شمار فعالیت‌های علمی…»، ص۱۹۸.</ref> سید اسدالله<ref>شرف‌الدین، مع موسوعات رجال الشیعة، ۱۴۱۱ق، ج۳، ص۳۶۰.</ref> او سید محمد چې د صحائف‌الاَبرار بوظائف الاَسحار و رسالةٌ فی فضلِ الکُتُب و اِقتِنائِها کتابونو لیکوال دی<ref>آقابزرگ تهرانی، الذریعه، ۱۴۰۳ق، ج۱۵، ص۸.</ref> هغه په [[اهواز]] کې د انګلیسي ځواکونو په خلاف د کوچیانو او قبایلو په مبارزه کې د مشرۍ رول درلود.<ref>شرف‌الدین، مع موسوعات رجال الشیعة، ۱۴۱۱ق، ج۳، ص۳۶۰.</ref>

ځینو کارپېژاندو د صاحب عروه د زوي سید محمد مرګ، [[شهادت]] ګڼلی او ځینو لکه [[آقا بزرګ تهراني]] چې د [[الذریعة الی تصانیف الشیعة (کتاب)|الذریعه]] لیکوال دی دهغه مرګ طبیعي ګڼلی او تاریخ یې د ۱۳۳۴ ق کال د جمادي الاولی ۱۳۳۴ ګڼلی دی.<ref>آقا بزرگ تهرانی، الذریعه، ۱۴۰۸ق، ج۱۵، ص۸.
</ref> [[سید علی حسیني خامنه اي|سید علی خامنه ای]] هم په دې نظر دی چې سید محمد د خپل پلار له لوري له انګریزانو سره جنګ ته لاړ او په جنګ کې هم په جبهې کې د نورو حاضرو عالمانو په مینځ کې اصلي چورلیز و خو په جنګ کې شهید نه شو او وروسته له دنیا لاړ.<ref>https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=22185</ref>

[[دوتنه:قبر سید یزدی.jpg|بټنوک|[[د امام علي(ع) حرم|د امام علي(ع) په حرم]] کې د سید محمد کاظم طباطبایي یزدي مقبره]]

==علمي ژوند ==
===تعلیم===

سید محمدکاظم تر یوې مودې کرونده کوله؛ خو وروسته یې د علم زده کولو ته مخه کړه.<ref>امین، اعیان‌الشیعه، ۱۴۰۳ق، ج۱۰، ص۴۳.</ref> هغه د حوزوي درسونو د مقدماتو زده کړه له ۱۲۵۶ق کاله په محسنیه یا دومنار مدرسې کې پېل کړه.<ref>موسوی درودی، «زندگی‌نامه مختصر و سال‌شمار فعالیت‌های علمی…»، ۱۳۹۶ش، ص۱۹۷.</ref> څلور کاله پس د تعلیم د جاري ساتلو لپاره [[مشهد]] ته لاړ او د حوزې د «سطحې» سبقونه یې او د هیات، نجومو او ریاضۍ درسونه یې زده کړه. په ۱۲۶۵ ق کال کې یې [[اصفهان]] ته هجرت وکړ<ref>موسوی درودی، «زندگی‌نامه مختصر و سال‌شمار فعالیت‌های علمی…»، ۱۳۹۶ش، ص۱۹۷.</ref> او په [[صدربازار مدرسې|صدر مدرسې]] کې استوګن شو او د [[محمد باقر آقا نجفي اصفهاني|شیخ محمد باقر نجفي]] په درس کې حاضر شو تر دې چې له هغه یې [[د اجتهاد اجازه]] واخیسته.<ref>صدر، تکملة اَمل الآمل، ۱۴۲۹ق، ج۵، ص۴۷۴</ref>

په ۱۲۸۱ ق کال کې د محمد باقر نجفي اصفهاني په اجازې او معرفۍ سره [[نجف]] ته لاړ.<ref>موسوی درودی، «زندگی‌نامه مختصر و سال‌شمار فعالیت‌های علمی…»، ۱۳۹۶ش، ص۱۹۷.</ref> او د نجف په مدرسه کې استوګن شو. نجف ته د سید ورتګ د [[شیخ مرتضی انصاري]] له وفات او [[سید محمد حسن شیرازي|میرزای شیرازي]] ته د [[د تقلید مرجع|مرجعیت]] له لېږدېدو سره هم مهاله و. هغه څه موده پس د علوي انګڼ [[د جماعت امام]] شو.<ref>امین، اعیان‌الشیعه، ۱۴۰۳ق، ج۱۰، ص۴۳.</ref>

سید کاظم [[سامرا]] ته د میرزای شیرازي له تګه وروسته په [[نجف]] کې پاتې شو او د حوزوي علومو تدریس یې جاري وساته تر دې چې مرجعیت ته ورسید.<ref>آقابزرگ تهرانی، طبقات اَعلام الشیعة، ۱۴۳۰ق/۲۰۰۹م، ج۱۷، ص۷۱.</ref>

===علمي مقام===
د [[اعیان الشیعة (کتاب)|اعیان الشیعه]] په راپور، د سید یزدي په درسي ټولګه کې، کابو دوه سوه کسان کښېناستل.<ref>امین، اعیان‌الشیعه، ۱۴۰۳ق، ج۱۰، ص۴۳.</ref> [[سید محسن امین|محسن امین]] هغه  یو لغت پوهه او ادیب [[مجتهد|فقیه]] بللی او ویلې یې دي چې د هغه [[العروة الوثقی (کتاب)|عروة الوثقی کتاب]] دومره اهمیت درلود چې هر چا غوښتل د مرجعیت مقام ته ورسیږي په هغه به یې تعلیقه لیکله.<ref>امین، اعیان‌الشیعه، ۱۴۰۳ق، ج۱۰، ص۴۳.</ref> محمد غروي په  معَ علماءِ النَّجفِ الاشرف،کتاب کې سید کاظم یزدي د علم او څېړنې سمندر او په معقول او منقولو علومو کې ماهر ګڼلی دی او لیکلې یې دي چې هغه په ټولو فقهي فروعاتو او د حدیثونو په متونو کې ذهني حضور درلود.<ref>غروی، مع علماء النجف الأشرف، ۱۴۲۰ق، ج۲، ص۴۵۸.</ref>
 

[[سید موسی شبیري زنجاني|سید موسی شبیري]] د [[آقا ضیاء عراقي]] په واسطې نقلوي چې سید محمد کاظم یزدي تر [[محمد کاظم خراساني|اخوند خراساني]] زیات [[اعلمیت|اعلم]] و او سبب یې په [[فقه]] کې د سید یزدي زیاته هڅه او د نظر ځیرتیا وه.<ref>شبیری زنجانی، جرعه‌ای از دریا، ۱۳۸۹ش، ج۲، ص۴۵۵.</ref>

{{Quote box
 |quote  =[[سید علی حسیني خامنه‌ اي|آیت الله خامنه‌ای]]:

په مرحوم سید محمد کاظم یزدي کې درې برخې دي او په دې کچه په کمو ملایانو کې دا درې برخې یو ځای لیدل کیږي.یو یې په فقه کې مهارت او تبحر دی؛  دوهم د تقوا او د فردي او شخصي افکارو او معنوي لارښوونو برخه ده؛ دریم اړخ د جهاد لپاره د چمتووالي اړخ دی. د اشغالګرو انګرېزانو پر وړاندې د مبارزې او په عراق کې د جګړې پېښې دا د مرحوم سید محمد کاظم یزدي په محور کې ګرځي.
 |source ='''منبع''':https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=22185.
 |width  = 30%
 |align  = left
}}

===مرجعیت===

سید محمد کاظم طباطبایی یزدي په ۱۳۱۲ق کال کې د [[سید محمد حسن شیرازي|میرزای شیرازي]] له وفاته وروسته [[د تقلید مرجع|مرجعیت]] ته ورسید. په دغه ورځو کې [[محمد کاظم خراساني|اخوند خراساني]] او [[محمد طه نجف|شیخ محد طه نجف]] هم د شیعیانو ژوند مراجع وو چې د دغه دوو له وفاته وروسته سید محمد کاظم یزدي د خپلې زمانې یوازینۍ [[د تقلید مرجع]] شو.<ref>موسوی درودی، «زندگی‌نامه مختصر و سال‌شمار فعالیت‌های علمی…»، ۱۳۹۶ش، ص۱۹۳.</ref> د هغه له وفاته وروسته مرجعیت [[محمد تقي شیرازي|میرزا محمد تقي شیرازي]] او [[سید اسماعیل صدر]] ته ورسېد.<ref>شبیری زنجانی، جرعه‌ای از دریا، ۱۳۸۹ش، ج۳، ص۳۸۶.</ref>

===استادان===
{{ستون-شروع|۲}}
* [[محمد باقر آقا نجفي اصفهاني|محمدباقر نجفي]]؛<ref>صدر، تکملة اَمل الآمل، ۱۴۲۹ق، ج۵، ص۴۷۴.</ref>
* [[سید محمد باقر خوانساري|سید محمدباقر خوانساري]]، د [[روضات الجنات فی احوال العلماء و السادات (کتاب)|روضاتْ‌الجنات]] لیکوال؛<ref>حبیب‌آبادی، مکارم‌الآثار، ۱۳۵۱ش، ج۳، ص۸۰۴–۸۰۶.</ref>
* [[سید محمد هاشم خوانساري|سید محمدهاشم خوانساري]]؛<ref>تبریزی خیابانی، علمای معاصر، ۱۳۶۶ش، ص۶۸–۶۹.</ref>
* ملامحمد جعفرآباده‌اي؛<ref>امین، اعیان‌الشیعه، ۱۴۰۳ق، ج۱۰، ص۴۳.</ref>
* مولی حسن بن محمد اردکاني، د هغه د ادبي علومو استاد؛<ref>آقابزرگ تهرانی، الذریعه، ۱۴۰۳ق، ج۱۴، ص۱۰.</ref>
* [[سید محمد حسن شیرازي|میرزا محمدحسن شیرازي]]؛<ref>امین، اعیان‌الشیعة، ۱۴۰۳ق، ج۱۰، ص۴۳.</ref>
* شیخ مهدي جعفري؛<ref>امین، اعیان‌الشیعة، ۱۴۰۳ق، ج۱۰، ص۴۳.</ref>
* شیخ راضي نجفي، فرزند شیخ محمد جعفري؛<ref>صدر، تکملة امل‌الآمال، ۱۴۲۹ق، ج۵، ص۴۷۴.</ref>
* شیخ مهدي آل‌کاشف‌الغطاء.<ref>امین، اعیان‌الشیعه، ۱۴۰۳ق، ج۱۰، ص۱۵۴.</ref>
{{پایان}}

===شاگردان===
د سید محمدکاظم یزدی د شاګردانو شمېر لکه څنګه چې د هغه د درنښت د غونډې په مقالو کې راغلې دي ۳۵۰ تنه ذکر شوی دی؛<ref>سلیمانی بروجردی، «فهرستی از شاگردان صاحب عروه»، ص۲۴۱.</ref> خو د یوې بلې څېړنې له مخې دهغه شاګردان لږ تر لږه ۷۵۰ کسان وو.<ref>وګورئ: سلیمانی بروجردی، «فهرستی از شاگردان صاحب عروه»، ص۲۴۱.</ref> ځینې شاګردان یې دا دي:
{{ستون|۳}} 
# [[محمدحسین کاشف‌الغطاء]]؛
# [[محمدتقي بافقي]]؛
# [[آقا ضیاء عراقي]]؛
# [[سید عبد الحسین شرف‌ الدین]]؛
# [[سید حسین طباطبایی قمی]]؛
# [[سید محمد حسینی همدانی]]؛
# [[محمد حسن نویسي قمي|شیخ محمد حسن نویسي]]؛
# [[سید حسن مدرس]]؛
# [[حسنعلی نخودکيٍ اصفهاني]]؛
# [[سید محمد تقي خوانساري]]؛
# [[علی‌ اکبر نهاوندي|شیخ علی‌اکبر نهاوندی]]؛
# [[سید جمال‌ الدین گلپایگاني]]؛
# [[مصطفی مجتهد تبریزي]]؛
# [[سید محسن امین]]؛
# [[سید محمد حجت کوه‌کمري]]؛
# [[آقابزرگ تهراني]].<ref>سلیمانی بروجردی، «فهرستی از شاگردان صاحب عروه»، ص۲۴۳-۲۶۴.</ref>{{پایان}}

ځينو [[عبدالکریم حائري یزدي|شیخ عبدالکریم حائري]] او [[سید حسین طباطبایي بروجردي|سید حسین بروجردي]] د سید کاظم یزدې له شاګردانو ګڼلې دي. خو د [[سید موسی شبیري زنجاني|موسی شبیري]] په نظر دا خبره غلطه ده او دا دوه د [[محمد کاظم خراساني|اخوند خراساني]] شاګردان وو.<ref>سلیمانی بروجردی، «فهرستی از شاگردان صاحب عروه»، ص۲۴۳-۲۶۴.</ref>

===آثار===
اصلي مقالې: [[د سید محمد کاظم طباطبایي یزدي د آثارو لړ لیک]] او [[العروة الوثقی (کتاب)]]
 

ابوالحسني په  فراتر از روش آزمون‌ وخطا، کتاب کې د محمد کاظم یزدي لپاره ۲۵ [[فقه|فقهي]] او [[د فقه اصول|اصولي]] اثار یاد کړې دي.<ref>ابوالحسنی، فراتر از روش «آزمون‌وخطا»، ۱۳۸۹ش، ۹۵-۹۶.</ref> د هغه تر ټولو مشهور او مهم کتاب العُروَةُ الوُثقیٰ دی.<ref>ابوالحسنی، فراتر از روش «آزمون‌وخطا»، ۱۳۸۹ش، ۱۰۲.</ref> دې کتاب په فقهي استدلالي مباحثو کې د عالمانو، مراجعو او [[مجتهد|فقیهانو]] لپاره چورلیزې مقام پېدا کړ او په لسګونو شرحې او پایڅوړونه پرې لیکل شوې دي.<ref>وګورئ: یزدی، العروة الوثقی فیما تعم به البلوی (المحشی)، ۱۴۲۱ق، ج۱، ص۳-۴.</ref> اهمیت یې تر دې حده دی چې د کتاب لیکوال د «صاحبْ‌عُروه» په نوم یادول کیږي.<ref>ابوالحسنی، فراتر از روش «آزمون‌وخطا»، ۱۳۸۹ش، ۱۰۵.</ref>

==سیاسي دریځونه==
ویل کیږي چې سید محمد کاظم یزدي، د خپلې زمانې د نورو [[د تقلید مراجع|مراجعو]] لکه [[محمد کاظم خراساني|اخوند خراساني]] په پرتله کم سیاسي فعالیت درلود او د هغه سیاسي فعالیت زیاتره د ټیلي ګراف د صادرولو او د بیانیې د لیکلو تر حده و؛ خو د یو لوی مرجع په توګه د فعالیت همدا اندازه ډېره مهمه وه.<ref>حاتمی و بهشتی‌سرشت، «تقابل و تعامل آخوند ملا محمدکاظم خراسانی و سید محمدکاظم یزدی در جریان انقلاب مشروطه»، ص۷.</ref>
د سید محمد کاظمي ځینې سیاسي فعالیتونه په دې ډول دي:

===د اسلامیه شرکت ملاتړ=== 
په ۱۳۱۶ ق کال کې یو شمېر دیندارو کسانو د پردیو له اقتصادي نفوذ سره د مقابلې لپاره په [[اصفهان]] کې اسلامیه شرکت جوړ کړ.<ref>حائری، تشیع و مشروطیت در ایران، ۱۳۶۴ش، ص۱۳۱.</ref> سید محمد کاظم طباطبایي یزدي له نورو عالمانو لکه
[[محمد کاظم خراساني|آخوند خراساني]]، [[میرزا حسین نوري]]، [[فتح‌ الله غروي اصفهاني|شریعت اصفهاني]] او [[سید اسماعیل صدر]] سره یو ځای  په لباس التقوی کتاب د تقریظ په لیکلو سره چې د دغه شرکت په ملاتړ کې او د داخلي محصولاتو اخستلو ته د خلکو د هڅولو لپاره لیکل شوی و، هغه تایید کړ.<ref>حائری، تشیع و مشروطیت در ایران، ۱۳۶۴ش، ص۱۳۱.</ref>

===د ایټالیا، روسیې او انګلستان د ښکېلاکګرو په خلاف فتوا===
د [[ایټالیا|ایټالیایي]] ځواکونو له خوا د [[لیبیا]] هیواد له نیواک او په [[ایران]] د [[روسیه|روسي]] او [[انګریز]] قواوو له یرغله وروسته سید کاظم یزدي په ۱۳۲۹ ق کال کې یوه [[فتوا]] خپره کړه او پکې یې «له اسلامي هیوادونو د کفارو د شاته کولو» لپاره « د عربو او ایرانیو» ټولو [[مسلمان|مسلمانانو]] چمتووالی [[واجب]] وباله.<ref>حاتمی و بهشتی‌سرشت، «تقابل و تعامل آخوند ملا محمدکاظم خراسانی و سید محمدکاظم یزدی در جریان انقلاب مشروطه»، ص۱۵-۱۶.</ref>

===د انګلستان په خلاف د جهاد اعلان ===
[[دوتنه:روحانیون نجف رویارویی با ارتش انگلیس.png|بټنوک|د [[انګریز]] له پوځ سره په مقابله کې د نجف عالمان]]

په لومړي نړیوال جنګ کې او د انګریزي ځواکونو له خوا د [[عراق]] په نیواک سره، سید محمد کاظم یزدي د [[محمد تقي شیرازي|میرزا محمد تقي شیرازي]] او [[فتح‌ الله غروي اصفهاني|شیخ الشریعه اصفهاني]] په شان عالمانو سره د انګریز په خلاف د [[جهاد]] اعلان وکړ.<ref>ابوالحسنی، فراتر از روش «آزمون‌وخطا»، ۱۳۸۹ش، ص۶۲۷.</ref> د انګریزانو په خلاف په دغه جهاد کې یې زوی سید محمد [[شهادت|شهید]] شو.<ref>حاتمی و بهشتی‌سرشت، «تقابل و تعامل آخوند ملا محمدکاظم خراسانی و سید محمدکاظم یزدی در جریان انقلاب مشروطه»، ص۱۸.</ref>

===مشروطه ===
سید یزدي په مشروطه غورځنګ کې له [[شیخ فضل الله نوري]] سره غږمله و او له مجلسه ملاتړ یې له شرعي اصولو سره د هغه  د مصوبو له پوره تطبیق او سمون سره مشروط ګاڼه. کله چې شیخ فضل الله [[د عبد العظیم حسني حرم|د حضرت عبدالعظیم په حرم]] کې پرلتۍ ووهله، د هغه یې سخت ملاتړ وکړ.<ref>حائری، تشیع و مشروطیت در ایران، ۱۳۶۴ش، ص۲۰۱.</ref>
[[دوتنه:روحانیون نجف در کاظمین رویارویی با ارتش انگلیس.png|بټنوک|د انګریز له پوځ سره په مقابله کې د نجف عالمان]]
کله چې مجلس په توپونو ووېشتل شو او کله چې [[محمد کاظم خراساني|اخوند خراساني]] د مشروطه د بیا ستنولو لپاره ډېره هڅه کوله، سید یزدي د مشروطه د ستنېدو د مخنیوي لپاره د مشروطه د حرمت فتوا ورکړه.<ref>حاتمی و بهشتی‌سرشت، «تقابل و تعامل آخوند ملا محمدکاظم خراسانی و سید محمدکاظم یزدی در جریان انقلاب مشروطه»، ص۱۳.</ref>

==ټولنیز خدمات ==

ویل شوي چې سید محمد کاظمی یزدي  د ښارونو او کلیو رغاونې ته ډېر پام کاوه او [[جومات|جوماتونه]]، حمامونه او کاروانسرایونه یې جوړ کړې دي. هغه همداراز د علمي ودانیو جوړولو ته اهمیت ورکاوه. د نجف تر ټولو مشهوره مدرسه چې اوس [[د سید یزدي مدرسې (نجف)|د سید د مدرسې]] په نامه پېژندل کیږي د هغه په همت جوړه شوې ده.<ref>بذرافشان، سید محمدکاظم یزدی فقیه دوراندیش، ۱۳۷۶ش، ص۱۳۰-۱۳۱.</ref>

هغه همداراز د نجف په العماره محلې کې د زایرانو د استوګنې لپاره یو ځای  جوړ کړ چې «خانُ‌الزائرین»  نومېده او په ۱۳۸۴ ق کې په مدرسه بدل شو.<ref>غروی، مع علماء النجف الأشرف، ۱۴۲۰ق، ج۱، ص۵۲.</ref>
[[دوتنه:مدرسه یزدی در نجف.jpg|بټنوک| په نجف کې [[د سید یزدي مدرسې (نجف)|د سید یزدي د مدرسې]] یو انځور]]

==اخلاقي ځانګړنې== 
د شیعو [[د تقلید مرجع]] [[سید موسی شبیري زنجاني|سید موسی شبیري]]، نقلوي چې [[سید احمد خوانساري]] چې په خپله په [[زهد]] او [[تقوا]] مشهور و، د سید یزدي په تقوا باور درلود.<ref>شبیری زنجانی، جرعه‌ای از دریا، ج۲، ص۴۵۵.</ref> همداراز وایي چې سید محمد کاظم یزدي ډېر د احتیاط خاوند و؛ په دې اندازه چې کله له دنیا لاړ شپږ زره نیابي [[لمونځ|لمونځونه]] او [[روژه|روژې]] ورسره پاتې وې؛ ځکه چې په نورو کسانو به یې په اسانه ډاډ نه پېدا کاوه.<ref>شبیری زنجانی، جرعه‌ای از دریا، ۱۳۸۹ش، ج۳، ص۳۸۵.</ref>

==درنښت==
د ۱۳۹۱ لمریز کال په [[۲۴ کب|کب څلور ویشتم نېټه]] کې د سید محمد کاظم یزدي د شخصیت د درنښت په خاطر د «صاحب عروه نړیوال کانګرس» په نامه یو سیمینار په [[قم]] کې جوړ شو. په دې غونډه کې د ایران، عراق او ځینو نورو هیوادونو عالمانو ګډون وکړ.<ref>[https://hawzah.net/fa/Magazine/View/6435/7877/102248/ «کنگره بین المللی صاحب عروه تجلیل از مقام شامخ آیةالله العظمی سیدمحمدکاظم یزدی(قدس)»، افق حوزه، ۲۲ فرورودین ۱۳۹۲ش، شماره ۳۶۱.]</ref>

==اړوندې لیکونه==

* کتاب فراتر از روش «آزمون‌وخطا»، لیک د علی ابوالحسنی؛<ref>[https://mtif.ir/interview/69032/ صدمین سالگرد صاحب عروة الوثقی]، وبگاه محقق طباطبائی.</ref>
* کتاب السید محمدکاظم الیزدی، تألیف د عراقي لیکوال  کامل سلمان الجبوری. په دې کتاب کې  په عراق کې د سید محمد کاظم یزدي ټولنیزو فعالیتونو ته پام شوی دی.<ref>[https://mtif.ir/interview/69032/ صدمین سالگرد صاحب عروة الوثقی]، وبگاه محقق طباطبائی.</ref>
* کتاب سید محمدکاظم یزدی فقیه دوراندیش، لیک د مرتضی بذرافشان؛<ref>[https://mtif.ir/interview/69032/ صدمین سالگرد صاحب عروة الوثقی]، وبگاه محقق طباطبائی.</ref>
* شکوه پارسایی و پایداری. دا کتاب د یزد ښاروالۍ د سید یزدي د مبارزو او اثارو په اړه خپور کړی دی.<ref>[https://mtif.ir/interview/69032/ صدمین سالگرد صاحب عروة الوثقی]، وبگاه محقق طباطبائی.</ref>

==فوټ نوټ==
{{فوټ نوټ}}

==سرچينې==
{{سرچينې}}
* آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه الی تصانیف الشیعه، بیروت، دارالاضواء، چاپ دوم، ۱۴۰۳ق.
* آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، طبقات اَعلام الشیعه، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۴۳۰ق/۲۰۰۹م
* ابوالحسنی، علی، فراتر از روش «آزمون‌وخطا»؛ زمانه و کارنامه آیت‌الله العظمی آقا سید محمدکاظم طباطبایی یزدی، «صاحبْ‌عروه»، تهران، مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران، ۱۳۸۹ش.
* امین، سید محسن، اعیان‌الشیعه، بیروت، دارالتعارف للمطبوعات، ۱۴۰۶ق/۱۹۸۶م.
* بذرافشان، مرتضی، سید محمدکاظم یزدی فقیه دوراندیش، قم، مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، چاپ اول، ۱۳۷۶ش.
* تبریزی خیابانی، علی، علمای معاصر، تهران، چاپ سنگی، ۱۳۶۶ش.
* حاتمی، حسین و حسن بهشتی‌سرشت، [http://www.ensani.ir/fa/content/144976/default.aspx «تقابل و تعامل آخوند ملا محمد کاظم خراسانی و سید محمد کاظم یزدی در جریان انقلاب مشروطه»]، در فصلنامه علمی‌پژوهشی علوم انسانی دانشگاه الزهرا(س)، ۱۳۸۷ش، ش۷۱.
* حائری، عبدالهادی، تشیع و مشروطیت در ایران، تهران، امیرکبیر، ۱۳۶۴ش.
* حبیب‌آبادی، محمدعلی، مکارم‌الآثار، اصفهان، ۱۳۵۱ش.
*سلیمانی بروجردی، میرزاعلی، «فهرستی از شاگردان صاحب‌عروه»، در نقد کتاب فقه و حقوق، شماره ۹و۱۰، بهار و تابستان ۱۳۹۶ش.
* شبیری زنجانی، سید موسی، جرعه‌ای از دریا، قم، مؤسسه کتاب‌شناسی، ۱۳۸۹ش.
* شرف‌الدین، عبدالله، مع موسوعات رجال الشیعة، لندن، الارشاد، چاپ اول، ۱۴۱۱ق.
* شریف‌ رازی، محمد، گنجینه دانشمندان، قم، ۱۳۷۰ش.
* صدر، حسن، تکملة اَمل الآمل، بیروت، دار المؤرخ العربی، چ۱، ۱۴۲۹ق.
* غروی، محمد، مع علماء النجف الاشرف، بیروت، دارالثقلین، چ۱، ۱۴۲۰ق.
* [https://hawzah.net/fa/Magazine/View/6435/7877/102248/ «کنگره بین المللی صاحب‌عروه؛ تجلیل از مقام شامخ آیةالله العظمی سید محمدکاظم یزدی(قدس)»، افق حوزه، ۲۲ فرورودین ۱۳۹۲ش، شماره ۳۶۱.]
* مدرس تبریزی، محمدعلی، ریحانة‌الادب، تهران، کتابفروشی خیام، ۱۳۶۹ش.
* موسوی درودی، زهراسادات، «زندگی‌نامه مختصر و سال‌شمار فعالیت‌های علمی آیت‌الله العظمی طباطبایی یزدی، صاحب عروة الوثقی»، در مجله نقد کتاب فقه و حقوق، شماره ۹و۱۰، بهار و تابستان ۱۳۹۶ش.
* یزدی، سید محمدکاظم، العروة الوثقی (محشیٰ)، قم، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، انتشارات اسلامی، ۱۴۲۱ق.
{{end}}