د "آل بویه" د بڼو تر مېنځ توپير
د سمون لنډیز نسته
(←سرچينې) |
د سمون لنډیز نسته |
||
| ۲ کرښه: | ۲ کرښه: | ||
[[دوتنه:Buyid-Dynasty.png|بټنوک|د آل بویه سیمه]] | [[دوتنه:Buyid-Dynasty.png|بټنوک|د آل بویه سیمه]] | ||
'''آل بویه''' یا بوئیان د شیعه و هغه لړۍ ده چې له ۳۲۲ نه تر ۴۴۸ قمري کلونو کښې یې د ایران او عراق په ځینو سیمو باندې حکومت کوه. د دې لړۍ بنسټګر د خپلو وروڼو احمد او حسین په ملاتړ، علي بن بویه(وفات ۳۳۸ق) و. دا لړۍ د هغوي د پلاویه (بویه) په نامه نومول شوې ده. د یادې لړۍ د حکومت په پړاؤ کښې به د عاشورا په ورځ د امام حسین علیه السلام د عزاردارۍ مراسم او په غدیر اختر کښې به د حضرت علي علیه السلام د ولایت جشن هم په رسمي او هم عمومي توګه ترسره کیده. هم داشان په دغه پړاؤ کښې به په بانګ کښې حَی عَلی خَیرِ الْعَمَلْ ویل کیده او د لمانځ لپاره سجده ګاه او د خاورې تسبیح دود وې. د دې لړۍ واکمنانو په عراق کښې هم د شیعه امامانو قبرونه دوباره ورغول او د هغوي د قبرونو زیارت پراختیا وموندله. | '''آل بویه''' یا '''بوئیان''' د [[شیعه]] و هغه لړۍ ده چې له ۳۲۲ نه تر ۴۴۸ قمري کلونو کښې یې د [[ایران]] او [[عراق]] په ځینو سیمو باندې حکومت کوه. د دې لړۍ بنسټګر د خپلو وروڼو [[معزالدوله دیلمي|احمد]] او حسین په ملاتړ، علي بن بویه(وفات ۳۳۸ق) و. دا لړۍ د هغوي د پلاویه (بویه) په نامه نومول شوې ده. د یادې لړۍ د حکومت په پړاؤ کښې به د عاشورا په ورځ د امام حسین علیه السلام د عزاردارۍ مراسم او په غدیر اختر کښې به د حضرت علي علیه السلام د ولایت جشن هم په رسمي او هم عمومي توګه ترسره کیده. هم داشان په دغه پړاؤ کښې به په بانګ کښې حَی عَلی خَیرِ الْعَمَلْ ویل کیده او د لمانځ لپاره سجده ګاه او د خاورې تسبیح دود وې. د دې لړۍ واکمنانو په عراق کښې هم د شیعه امامانو قبرونه دوباره ورغول او د هغوي د قبرونو زیارت پراختیا وموندله. | ||
ځینو څیړاندو په تاریخي سرچینو باندې په استناد او د یولړ شواهدو په وړاندې کولو سره دغه لړۍ، شیعه بللې ده. سره له دې، په دې اړه چې له مخکښې نه دولس امامي شیعه وو او که له زیدیه څخه دغه مذهب ته اوړیدلي دي، مختلف نظرونه موجود دي رکنالدوله (حک:۳۲۳-۳۳۸ق)، معزالدوله (۳۲۵-۳۵۶ق) و عضدالدوله (۳۳۸-۳۷۲ق) د دې لړۍ له مشهورو واکمنانو وو. د آل بویه په هکله مختلف آثار لیکل شوي دي. (په پنځمې قمري پیړۍ کښې لیکل شوی) د ابن مسکویه تجارب الاُمَم کتاب د دې لړۍ د تاریخ په هکله ترټولو مهمه سرچینه ګڼله کیږي. | ځینو څیړاندو په تاریخي سرچینو باندې په استناد او د یولړ شواهدو په وړاندې کولو سره دغه لړۍ، شیعه بللې ده. سره له دې، په دې اړه چې له مخکښې نه دولس امامي شیعه وو او که له زیدیه څخه دغه مذهب ته اوړیدلي دي، مختلف نظرونه موجود دي رکنالدوله (حک:۳۲۳-۳۳۸ق)، معزالدوله (۳۲۵-۳۵۶ق) و عضدالدوله (۳۳۸-۳۷۲ق) د دې لړۍ له مشهورو واکمنانو وو. د آل بویه په هکله مختلف آثار لیکل شوي دي. (په پنځمې قمري پیړۍ کښې لیکل شوی) د ابن مسکویه تجارب الاُمَم کتاب د دې لړۍ د تاریخ په هکله ترټولو مهمه سرچینه ګڼله کیږي. | ||