د "آل بویه" د بڼو تر مېنځ توپير
←د شیعو د شعائرو درنښت
(←مذهب) |
|||
| ۱۵۴ کرښه: | ۱۵۴ کرښه: | ||
== د شیعو د شعائرو درنښت == | == د شیعو د شعائرو درنښت == | ||
آل بویه د امامیه شیعیانو د شعائرو په دودولو کښې یولړ اقدامات ترسره کړل چې ځینې یې په دا ډول دي: | آل بویه د [[امامیه|امامیه شیعیانو]] د شعائرو په دودولو کښې یولړ اقدامات ترسره کړل چې ځینې یې په دا ډول دي: | ||
* '''د عارشوا د ورځې د | * '''د عارشوا د ورځې د سوګوارۍ د دستورو ترسره کیدل:''' د [[معزالدوله دیلمي|معزّالدوله]] په حکم د [[۳۵۲ هجري قمري کال|۳۵۲ قمري کال]] د عاشورا په ورځ عمومي ویر اعلان شو او له خلکو غوښتنه وشوه چې د تورو جامو په اغوستلو سره خپل غم څرګند کړي. د ابن خلدون د رپورټ له مخې، په دغه ورځ به ښځې ببر سر او په تور کړو مخونو سره له خپلو کورونو وتلې او خپل مخ سر به یې وهه او د [[امام حسین علیه السلام]] په غم کښې به یې ژړل.[۱۸] هم داشان د اهل سنت تاریخ لیکونکي ابن جوزي(وفات ۵۹۷ق) د رپورټ له مخې، په دغه ورځ کار روزګار بند شو او په بازارونو کښې ځینې خیمې ولګیدې او د امام حسین علیه السلام د [[سوګواري]] او [[نوحو ویل|نوحو ویلو]] دستورې ترسره شوې.[۱۹] کامل شیبي هم باوري دی چې [[د سوګوارۍ دستې (دود)|د سوګوارۍ دستې]] په اول ځل په ۳۵۳ قمري کال کښې رامینځته شوې.[۲۰] | ||
* '''د غدیر اختر لمانځل:''' له | * '''د غدیر اختر لمانځل:''' له ۳۵۱ قمري کال څخه په [[بغداد]] کښې د معزالدوله دیلمي په حکم [[د غدیر اختر]] د جشن لمانځل پیل شول.[۲۱] د آل بویه ورپسې واکمنانو به هم د غدیر جشن ترسره کوه.[۲۲] | ||
* '''د شیعه امامانو د قبرونو د زیارت پراختیا:''' آل بویه په عراق کښې د دفن شویو امامانو د قبرونو په لړ کښې ځیني اقدامات ترسره کړل؛ د امامانو(ع) د قبرونو مرمت او بیارغونه، د هغوي په مزارونو باندې د ګنبد او بارګاه جوړول،[۲۳] زيارتونو ته د نذرانو ورکول او د اوقافو ځانګړې کول، د زيارت کوونکو لپاره اسانتياوې رامنځته کول او د زيارتونو سره نږدې ژوند کولو او اوسیدو ته د خلکو هڅول او د دغو زيارتونو ګاونډيانو ته تقاعد او انعام ورکول.[۲۴] | * '''د شیعه امامانو د قبرونو د زیارت پراختیا:''' آل بویه په عراق کښې د دفن شویو امامانو د قبرونو په لړ کښې ځیني اقدامات ترسره کړل؛ د [[د شیعو امامان|امامانو(ع)]] د قبرونو مرمت او بیارغونه، د هغوي په مزارونو باندې د ګنبد او بارګاه جوړول،[۲۳] زيارتونو ته د نذرانو ورکول او د اوقافو ځانګړې کول، د زيارت کوونکو لپاره اسانتياوې رامنځته کول او د زيارتونو سره نږدې ژوند کولو او اوسیدو ته د خلکو هڅول او د دغو زيارتونو ګاونډيانو ته تقاعد او انعام ورکول.[۲۴] | ||
* '''آذان یا بانګ ویل:''' له ۳۶۵ قمري کال څخه په بانګ کښې د حی علی خیر العمل ویل دود شول او د سلجوقیانو د غلبې تر اوایلو یې دوام درلود.[۲۵] | * '''آذان یا بانګ ویل:''' له ۳۶۵ قمري کال څخه په بانګ کښې د [[حی علی خیرالعمل|حی علی خیر العمل]] ویل دود شول او د [[سلجوقیان|سلجوقیانو]] د غلبې تر اوایلو یې دوام درلود.[۲۵] | ||
* '''د امام حسین علیه السلام له تربت او سجده ګاه استفاده:''' د آل بویه په پړاو کښې به ځینو خلکو د امام حسین علیه السلام د قبر له خاورې څخه تسبیح او سجده ګاوې جوړولې او خلکو ته به یې ورکولې.[۲۶] | * '''د امام حسین علیه السلام له تربت او سجده ګاه استفاده:''' د آل بویه په پړاو کښې به ځینو خلکو د امام حسین علیه السلام د قبر له خاورې څخه تسبیح او سجده ګاوې جوړولې او خلکو ته به یې ورکولې.[۲۶] | ||