د "حلیة المتقین (کتاب)" د بڼو تر مېنځ توپير
د سمون لنډیز نسته
(د "حِلْیةُ الْمُتَّقین په فارسۍ ژبه د اسلامي اخلاقو، ادابو او دودونو په اړه دعلامه مجلسي (۱۰۳۷-۱۱۱۰ق) لیکلی کتاب دی. د علامه مجلسي په وینا، کتاب د شیعه د معتبرو روایتونو روانه ژباړه ده. حلیة المتقین په ۱۴ ټوکو او یوې خاتمې سره برابر شوی او د جامو اغوستلو اداب،..." تورو مخ جوړ شو) |
د سمون لنډیز نسته |
||
| ۱ کرښه: | ۱ کرښه: | ||
حِلْیةُ الْمُتَّقین | '''دا مقاله د تدوین په حال کې ده!''' | ||
'''حِلْیةُ الْمُتَّقین''' په فارسۍ ژبه د اسلامي اخلاقو، ادابو او دودونو په اړه دعلامه مجلسي (۱۰۳۷-۱۱۱۰ق) لیکلی کتاب دی. د علامه مجلسي په وینا، کتاب د شیعه د معتبرو روایتونو روانه ژباړه ده. حلیة المتقین په ۱۴ ټوکو او یوې خاتمې سره برابر شوی او د جامو اغوستلو اداب، د خوراک څښاک، واده او له ښځو ، بچیانو او خلکو سره د معاشرت اداب، د تجارت او سفر اداب ځینې هغه مطالب دي چې په دغه کتاب کې شامل دي. | |||
علام مجلسي حلیة المتقین کتاب په ۱۰۸۱ق کال کې په ۴۴ کلنۍ کې لیکلی دی. دا کتاب په ځلونو چاپ او په عربۍ او اردو ژبو ژباړل شوی دی. محمد تقي بهار، د بحار الانوار له تالیفه وروسته د علامه مجلسي تر ټولو مهم کار په فارسۍ ژبه د ځینو اثارو لیکل ګڼلې دي. | علام مجلسي حلیة المتقین کتاب په ۱۰۸۱ق کال کې په ۴۴ کلنۍ کې لیکلی دی. دا کتاب په ځلونو چاپ او په عربۍ او اردو ژبو ژباړل شوی دی. محمد تقي بهار، د بحار الانوار له تالیفه وروسته د علامه مجلسي تر ټولو مهم کار په فارسۍ ژبه د ځینو اثارو لیکل ګڼلې دي. | ||
==لیکوال== | |||
اصلي مقاله: [[محمد باقر مجلسي]] | |||
محمدباقر اصفهانی (۱۰۳۷-۱۱۱۰ق)، چې په علامه مجلسی او مجلسی دوم مشهور دی په مجلسي اول د مشهور محمدتقی مجلسي زوی دی .[۱] علامه مجلسی، په ۱۰۳۷ قمري کال په اصفهان کې وزېږېد.[۲] لویه روایي ټولګه بحار الانوار او همداراز د اصول کافي په شرحه کې مرآة العقول کتاب د هغه له مهمو اثارو ګڼل شوې دي.[۳] | محمدباقر اصفهانی (۱۰۳۷-۱۱۱۰ق)، چې په علامه مجلسی او مجلسی دوم مشهور دی په مجلسي اول د مشهور محمدتقی مجلسي زوی دی .[۱] علامه مجلسی، په ۱۰۳۷ قمري کال په اصفهان کې وزېږېد.[۲] لویه روایي ټولګه بحار الانوار او همداراز د اصول کافي په شرحه کې مرآة العقول کتاب د هغه له مهمو اثارو ګڼل شوې دي.[۳] | ||
علامه مجلسي د شاه سلیمان صفوي په زمانه کې د شیخ الاسلامۍ منصب خپل کړ او د عمر تر پایه پورې یې د هغه مسوولیت په غاړه درلود.[۴]د علامه مجلسي هم مهاله شیخ حر عاملي هغه یو محقق، فقیه، متکلم، ثقه محدث او د ډېرو ګټه ورو تالیفاتو لرونکی ګڼلی دی. [۵] دوم مجلسي له ګوته په شمېر عالمانو و چې په فارسۍ ژبه یې اثار لیکلي دي چې عام خلک ترې استفاده وکړي؛ منجمله حیات القلوب، حلیة المتقین و جلاء العیون.[۶] هغه ته د فارسۍ تر پنځوسو زیاتو اثارو نسبت ورکړل شوی دی.[۷] په ایران کې تکړه شاعر او ادیب محمد تقي بهار، د بحار الانوار له تالیفه وروسته د علامه مجلسي ترټولو مهم کار په فارسۍ ژبه د هغه اثار ګڼلي چې د هغه په وینا، اهل علم تر هغه ورځې داسې کار نه و کړی.[۸] | علامه مجلسي د شاه سلیمان صفوي په زمانه کې د شیخ الاسلامۍ منصب خپل کړ او د عمر تر پایه پورې یې د هغه مسوولیت په غاړه درلود.[۴]د علامه مجلسي هم مهاله شیخ حر عاملي هغه یو محقق، فقیه، متکلم، ثقه محدث او د ډېرو ګټه ورو تالیفاتو لرونکی ګڼلی دی. [۵] دوم مجلسي له ګوته په شمېر عالمانو و چې په فارسۍ ژبه یې اثار لیکلي دي چې عام خلک ترې استفاده وکړي؛ منجمله حیات القلوب، حلیة المتقین و جلاء العیون.[۶] هغه ته د فارسۍ تر پنځوسو زیاتو اثارو نسبت ورکړل شوی دی.[۷] په ایران کې تکړه شاعر او ادیب محمد تقي بهار، د بحار الانوار له تالیفه وروسته د علامه مجلسي ترټولو مهم کار په فارسۍ ژبه د هغه اثار ګڼلي چې د هغه په وینا، اهل علم تر هغه ورځې داسې کار نه و کړی.[۸] | ||
==د تالیف انګېزه او تاریخ == | |||
لکه څنګه چې علامه مجلسي د حلیة المتقین کتاب په سریزه کې ویلي، دا کتاب یې د ځینو په غوښتنه لیکلی چې له هغه یې د یوې مختصرې او عام فهمې رسالې غوښتنه کړې وه د داسې ادابو په باره کې چې له امامانو څخه په معتبر سند سره نقل شوې ده.[۹] | |||
علامه مجلسي د ۱۰۷۹ ق کال د بزرګې په ۵ هغه لیکلی [۱۰] او آقا بزرګ تهرانی هم لیکي چې د حلیة المتقین تالیف د ۱۰۸۱ ق کال د ذی الحجې په ۲۶ پای ته رسېدلی دی؛[۱۱] یعنې د علامه مجلسي په ۴۴ کلنۍ کې.[۱۲] | |||
==مینځ پانګه == | |||
مینځ پانګه | |||
حِلیةُ المتقین (د پرهیزګارو زینت) په فارسۍ ژبه کتاب دی د اسلامي اخلاقو، ادابو او دودونو په اړه لکه څنګه چې علامه مجلسي ویلي، د شیعه روایتونو روانه او اسانه ترجمه ده.[۱۳] | حِلیةُ المتقین (د پرهیزګارو زینت) په فارسۍ ژبه کتاب دی د اسلامي اخلاقو، ادابو او دودونو په اړه لکه څنګه چې علامه مجلسي ویلي، د شیعه روایتونو روانه او اسانه ترجمه ده.[۱۳] | ||
کتاب ۱۴ بابه او یوه خاتمه لري او هر څپرکی یې ۱۲ څپرکي لري. د کتاب هره یوه برخه د ځینو ادابو په بیان کې ده منجمله، د جامو د ادابو، د کالیو (زیوراتو) اچولو، خضاب کولو، خوراک، څښاک، واده ، له ښځو سره د معاشرت د ادابو او د بچیانو د تربیت، مسواک کولو، د سر خرییلو د ادابو، د عطرو لګولو،، حمام ته تللو، غسل کولو، څملاستلو پاڅېدلو، له خلکو سره د ناستې پاستې، سلام کولو، کور ته د داخلېدو او ترې بهر وتلو د ادابو، پلی تللو او سپرېدو او تجارت کولو او د سفر د ادابو په اړه.[۱۴] د کتاب مختلف بابونه دا دي: | |||
د سړو اوښځو د کالیو اغوستلو، رانجه پورې کولو، په هنداره کې کتلو او خضاب کولو اداب | |||
د خوراک او څښاک اداب | # د جامې او لباس اغوستلو اداب | ||
# د سړو اوښځو د کالیو اغوستلو، رانجه پورې کولو، په هنداره کې کتلو او خضاب کولو اداب | |||
د مسواک کولو، ږمنځولو، نوکونو او بریتو واړه کولو، سر خرییلو او داسې نورو اداب. | # د خوراک او څښاک اداب | ||
د خوشبویۍ د استعمال، ګل بویولو او تیلو مږلو اداب | # د واده کولو د فضیلت او له ښځو سره د معاشرت او د بچیانود تربیت د څرنګوالي اداب | ||
د حمام کولو او د هغې د متعلقاتو اداب او د ځینو غسلونو اداب | # د مسواک کولو، ږمنځولو، نوکونو او بریتو واړه کولو، سر خرییلو او داسې نورو اداب. | ||
د اوده کېدو او ویښېدو اداب | # د خوشبویۍ د استعمال، ګل بویولو او تیلو مږلو اداب | ||
# د حمام کولو او د هغې د متعلقاتو اداب او د ځینو غسلونو اداب | |||
له خلکو سره د معاشرت اداب او د اصنافو حقوق | # د اوده کېدو او ویښېدو اداب | ||
د مجلسونو اداب لکه سلام، روغبړ، غاړه ورکولو، ښکلولو او داسې نورو اداب | # د حجامت کولو، اداب، تنقیه او د ځینو مصالحو د خواصو ذکر او د ځینو مرضونو د درملنې او د ځینو دعاګانو د ذکر اداب. | ||
کور ته د ننوتلو او ترې وتلو اداب | # له خلکو سره د معاشرت اداب او د اصنافو حقوق | ||
د پلي تګ، سپرېدو، بازار ته تللو، تجارت، کرهڼې، او د چارپایانو د ساتلو اداب | # د مجلسونو اداب لکه سلام، روغبړ، غاړه ورکولو، ښکلولو او داسې نورو اداب | ||
د سفر اداب | # کور ته د ننوتلو او ترې وتلو اداب | ||
خاتمه: د ځینو متفرقه ادابو او د هغو د ګټه ورو فوایدو په اړه[۱۵] | # د پلي تګ، سپرېدو، بازار ته تللو، تجارت، کرهڼې، او د چارپایانو د ساتلو اداب | ||
# د سفر اداب | |||
* '''خاتمه:''' د ځینو متفرقه ادابو او د هغو د ګټه ورو فوایدو په اړه[۱۵] | |||
==ژباړې او تلخیصونه == | |||
د علامه مجلسي حلیةالمتقین ډېرې ژباړې او تلخیصونه ( لنډیزونه) لري منجمله: | د علامه مجلسي حلیةالمتقین ډېرې ژباړې او تلخیصونه ( لنډیزونه) لري منجمله: | ||
د محمد باقر فشارکي تخلیص، فصل بندي او تنظیم،(وفات،۱۳۱۵ق) د «آداب الشریعة» په عنوان.[۱۶] | # د محمد باقر فشارکي تخلیص، فصل بندي او تنظیم،(وفات،۱۳۱۵ق) د «آداب الشریعة» په عنوان.[۱۶] | ||
# تلخیص د شیخ عباس قمی مختصر الابواب فی السنن و الآداب په نوم.[۱۷] | |||
تلخیص د شیخ عباس قمی مختصر الابواب فی السنن و الآداب په نوم.[۱۷] | # په عربۍ ژباړه، لیک د عبدالحسین شبستری.[۱۸] | ||
په عربۍ ژباړه، لیک د عبدالحسین شبستری.[۱۸] | # په ۱۹۹۴ کال کې د خلیل رزق عاملي په وسیله په عربۍ ژباړه، په بیروت کې او بیا چاپ یې په نوې څېړنې سره په ۱۹۹۶ م کال کې [۱۹] | ||
په ۱۹۹۴ کال کې د خلیل رزق عاملي په وسیله په عربۍ ژباړه، په بیروت کې او بیا چاپ یې په نوې څېړنې سره په ۱۹۹۶ م کال کې [۱۹] | # په اردو ژباړه، لیک د سید مقبول دهلوی، په ۱۳۳۸ کال کې د تهذیب اسلام په نامه. [۲۰] | ||
په اردو ژباړه، لیک د سید مقبول دهلوی، په ۱۳۳۸ کال کې د تهذیب اسلام په نامه. [۲۰] | |||
==فوټ نوټ== | |||
{{فوټ نوټ}} | |||
==سرچينې== | |||
{{سرچينې}} | |||
{{end}} | |||