Jump to content

د "منافق" د بڼو تر مېنځ توپير

۶ تورى ورگډ شول ،  ۱۶ جولاي ۲۰۲۳
۲۱ کرښه: ۲۱ کرښه:
==د اسلام  په تاریخ کې د منافقانو اهمیت ==
==د اسلام  په تاریخ کې د منافقانو اهمیت ==


د تفسیر نمونه په لیکنه، په اسلام کې د نفاق او منافقانو مساله، مدینې ته د پېغمبر (ص) له هجرته وروسته مطرح شوه. په  مکې کې مخالفانو په ډاګه د اسلام په خلاف تبلیغ  کاوه؛ خو په مدینه کې د مسلمانانو له پیاوړې کېدو وروسته دښمنان په کمزوري حالت کې راغلل او د  پېغمبر او مسلمانانو (ع) په خلاف د خپلو پروګرامونو د پرمخ بیولو لپاره  په ظاهره د مسلمانانو په لیکو کې شامل شول په داسې حال کې چې ایمان یې نه و راوړی.[۶]
د تفسیر نمونه په لیکنه، په اسلام کې د نفاق او منافقانو مساله، مدینې ته د پېغمبر (ص) له هجرته وروسته مطرح شوه. په  مکې کې مخالفانو په ډاګه د اسلام په خلاف تبلیغ  کاوه؛ خو په مدینه کې د مسلمانانو له پیاوړې کېدو وروسته دښمنان په کمزوري حالت کې راغلل او د  پېغمبر او مسلمانانو (ع) په خلاف د خپلو پروګرامونو د پرمخ بیولو لپاره  په ظاهره د مسلمانانو په لیکو کې شامل شول په داسې حال کې چې ایمان یې نه و راوړی.[۶]
 
منافقون سوره هم د منافقانو په اړه نازله شوې ده. په دې کې د  منافقانو صفات بیان شوي او له مسلمانانو سره د هغوي د سختې دښمنۍ خبره شوې ده. په دې سورې کې همداراز پېغمبر (ص) ته  امر شوی چې د منافقانو له خطره خبرداره اوسي.[۷] په توبې سورې کې هم څو ایتونه منافقانو ته بیل دي.[۸] علامه طباطبایي په دې باور دی چې باید د قران د ایتونو په اساس یوه تاریخي شننه وشي چې هغه  فساد او تباهي او مصیبتونه چې په اسلامي ټولنه کې یې راوړل څرګند شي.[۹]
منافقون سوره هم د منافقانو په اړه نازله شوې ده. په دې کې د  منافقانو صفات بیان شوي او له مسلمانانو سره د هغوي د سختې دښمنۍ خبره شوې ده. په دې سورې کې همداراز پېغمبر (ص) ته  امر شوی چې د منافقانو له خطره خبرداره اوسي.[۷] په توبې سورې کې هم څو ایتونه منافقانو ته بیل دي.[۸] علامه طباطبایي په دې باور دی چې باید د قران د ایتونو په اساس یوه تاریخي شننه وشي چې هغه  فساد او تباهي او مصیبتونه چې په اسلامي ټولنه کې یې راوړل څرګند شي.[۹]
د اسلام په لومړیو کې منافق شخصیتونه  
 
په تاریخي او روایي سرچینو کې د اسلام په لومړیو وختونو ځينې کسان معرفي شوي دي. مقریزي په «إمتاع الأسماع» کتاب کې د اوس او خزرج قبیلې منافقان معرفي کړي او له اسلام او پېغمبر (ص) سره د هغوي دښمني یې بیان کړې ده؛ منجمله عبدالله بن اُبَی چې مهاجر یې له مدینې په وېستلو وګواښل او عبدالله بن عیینه  چې خپل ملګري یې د پېغمبر (ص) وژلو ته وهڅول.[۱۰]
==د اسلام په لومړیو کې منافق شخصیتونه==
اصحاب عَقَبه هم د منافقانو له ډلې ګڼل شوې دي. هغوي د اصحابو یوه ډله وه چې د تبوک له غزوې د پېغمبر (ص) د ستنېدو په وخت یې د هغه حضرت د وژلو پروګرام جوړ کړ، خو کامیاب نه شول.[۱۱] مورخانو او سیرت لیکونکو د عقبه د اصحابو شمېر له ۱۲ تر ۱۵ ذکر کړی دی.[۱۲] له امام باقر (ع) په یو روایت کې د هغوي شمېر ۱۲ تنه بیان شوی چې اته یې له قریشو وو.[۱۳] شیخ صدوق د یو روایت په اساس د هغوي ۱۲ تنه له بني امیه  او ۵ تنه له نورو قبایلو ګڼلي دي.[۱۴] اهل سنت عالم سیوطي د اصحاب عقبه نوم  نقل کړی دی؛ منجمله سعد بن ابی‌سَرح، ابوحاضر اعرابي، جُلاس بن سُوَید، مجمع بن جاریه، مُلَیح تَیمي، حُصَین بن نُمَیر، طُعَیمَة بن اُبَیرِق و مُرَّة بن رَبیع.[۱۵]
په تاریخي او روایي سرچینو کې د اسلام په لومړیو وختونو ځينې کسان معرفي شوي دي. مقریزي په «إمتاع الأسماع» کتاب کې د اوس او خزرج قبیلې منافقان معرفي کړي او له اسلام او پېغمبر (ص) سره د هغوي دښمني یې بیان کړې ده؛ منجمله عبدالله بن اُبَی چې مهاجر یې له مدینې په وېستلو وګواښل او عبدالله بن عیینه  چې خپل ملګري یې د پېغمبر (ص) وژلو ته وهڅول.[۱۰]
له منافقانو سره د پېغمبر چلند  
 
د څېړاندو په اند  له منافقانو سره د پېغمبر (ص) د سلوک د څرنګوالي په اړه له تاریخي معلوماتو دا خبره معلومیږی چې هغه حضرت همېشه تر کومه چې ممکنه وه له منافقانو سره له ګوزارې او تېرېدنې کار اخیست.[۱۶] پېغمبر (ص) د منافقانو له پټ کفره خبر و او په ډېرو مواردو کې به د قرآن ایتونو هغوي معرفي کول.[۱۷] هغه په ځلونو د هغو کسانو په ځواب کې چې د منافقانو د وژلو وړاندیز یې کاوه، د دغه شان کارونو نهي کوله.[سرچینې ته اړتیا]سره له دې ویلي شوي چې د پېغمبر ګوزاره  او عفوه کول اسلامي ټولنې ته د هغه حضرت د بې پامۍ سبب نه کېده. پېغمبر د منافقانو کارونه تر څارنې لاندې لرل. دهغوي پروګرامونو به یې شنډول او د هغوي د اوازو خپرولو په وخت به یې مسلمانان له حقایقو خبرول. البته هغه  په ډېرو کمو موردونو کې سخت چلند هم کړی دی چې پکې د ضرار جومات ړنګولو ته اشاره کولی شو.[۱۸]
اصحاب عَقَبه هم د منافقانو له ډلې ګڼل شوې دي. هغوي د اصحابو یوه ډله وه چې د تبوک له غزوې د پېغمبر(ص) د ستنېدو په وخت یې د هغه حضرت د وژلو پروګرام جوړ کړ، خو کامیاب نه شول.[۱۱] مورخانو او سیرت لیکونکو د عقبه د اصحابو شمېر له ۱۲ تر ۱۵ ذکر کړی دی.[۱۲] له امام باقر (ع) په یو روایت کې د هغوي شمېر ۱۲ تنه بیان شوی چې اته یې له قریشو وو.[۱۳] شیخ صدوق د یو روایت په اساس د هغوي ۱۲ تنه له بني امیه  او ۵ تنه له نورو قبایلو ګڼلي دي.[۱۴] اهل سنت عالم سیوطي د اصحاب عقبه نوم  نقل کړی دی؛ منجمله سعد بن ابی‌سَرح، ابوحاضر اعرابي، جُلاس بن سُوَید، مجمع بن جاریه، مُلَیح تَیمي، حُصَین بن نُمَیر، طُعَیمَة بن اُبَیرِق و مُرَّة بن رَبیع.[۱۵]
 
==له منافقانو سره د پېغمبر چلند==
د څېړاندو په اند  له منافقانو سره د پېغمبر(ص) د سلوک د څرنګوالي په اړه له تاریخي معلوماتو دا خبره معلومیږی چې هغه حضرت همېشه تر کومه چې ممکنه وه له منافقانو سره له ګوزارې او تېرېدنې کار اخیست.[۱۶] پېغمبر (ص) د منافقانو له پټ کفره خبر و او په ډېرو مواردو کې به د قرآن ایتونو هغوي معرفي کول.[۱۷] هغه په ځلونو د هغو کسانو په ځواب کې چې د منافقانو د وژلو وړاندیز یې کاوه، د دغه شان کارونو نهي کوله.[سرچینې ته اړتیا]سره له دې ویلي شوي چې د پېغمبر ګوزاره  او عفوه کول اسلامي ټولنې ته د هغه حضرت د بې پامۍ سبب نه کېده. پېغمبر د منافقانو کارونه تر څارنې لاندې لرل. دهغوي پروګرامونو به یې شنډول او د هغوي د اوازو خپرولو په وخت به یې مسلمانان له حقایقو خبرول. البته هغه  په ډېرو کمو موردونو کې سخت چلند هم کړی دی چې پکې د ضرار جومات ړنګولو ته اشاره کولی شو.[۱۸]
  په قرآن کې د منافقانو ځانګړنې
  په قرآن کې د منافقانو ځانګړنې
په قرآن کې د منافقانو ځینې ځانګړنې او نښې بیان شوې دي. د تفسیر نمونه د لیکوالانو په وینا، په منافقون سوره کې د هغوي لپاره لس ځانګړنې بیان شوې دي: دروغ ویل: د دروغو قسمونه خوړل، په حقیقت سم نه پوهېدل، په حق پورې خندا، فسق او ګناه، پر هر څه د مالکیت خیال، ځانته د نورو محتاج ګڼل او د ځان لوی او د نورو واړه ګڼل.[۱۹] تفسیر المیزان په منافقون سوره کې د منافقانو لپاره د «خُشُبٌ مُسَنَّدَه» تعبیر استعمال د هغوي د غندنې بیانوونکی ګڼلی که څه هم ښکلي او ستاین وړ بدنونه او خوږه او چالاکه ژبه لري خو په دیوال د ډډه وهلو لرګیو او له روحه د خالي اشباحو (سیورو)  په شان دي  چې په وجود کې یې هیڅ خیر او فایده نیشته ځکه چې پوهه او درک نه لري. [۲۰]
په قرآن کې د منافقانو ځینې ځانګړنې او نښې بیان شوې دي. د تفسیر نمونه د لیکوالانو په وینا، په منافقون سوره کې د هغوي لپاره لس ځانګړنې بیان شوې دي: دروغ ویل: د دروغو قسمونه خوړل، په حقیقت سم نه پوهېدل، په حق پورې خندا، فسق او ګناه، پر هر څه د مالکیت خیال، ځانته د نورو محتاج ګڼل او د ځان لوی او د نورو واړه ګڼل.[۱۹] تفسیر المیزان په منافقون سوره کې د منافقانو لپاره د «خُشُبٌ مُسَنَّدَه» تعبیر استعمال د هغوي د غندنې بیانوونکی ګڼلی که څه هم ښکلي او ستاین وړ بدنونه او خوږه او چالاکه ژبه لري خو په دیوال د ډډه وهلو لرګیو او له روحه د خالي اشباحو (سیورو)  په شان دي  چې په وجود کې یې هیڅ خیر او فایده نیشته ځکه چې پوهه او درک نه لري. [۲۰]
confirmed، movedable، templateeditor
۲۹٬۰۵۵

سمونې