د "منافق" د بڼو تر مېنځ توپير
←له منافقانو سره د پېغمبر چلند
| ۳۲ کرښه: | ۳۲ کرښه: | ||
==له منافقانو سره د پېغمبر چلند== | ==له منافقانو سره د پېغمبر چلند== | ||
د څېړاندو په اند له منافقانو سره د پېغمبر(ص) د سلوک د څرنګوالي په اړه له تاریخي معلوماتو دا خبره معلومیږی چې هغه حضرت همېشه تر کومه چې ممکنه وه له منافقانو سره له ګوزارې او تېرېدنې کار اخیست.[۱۶] پېغمبر (ص) د منافقانو له پټ کفره خبر و او په ډېرو مواردو کې به د قرآن ایتونو هغوي معرفي کول.[۱۷] هغه په ځلونو د هغو کسانو په ځواب کې چې د منافقانو د وژلو وړاندیز یې کاوه، د دغه شان کارونو نهي کوله.[سرچینې ته اړتیا]سره له دې ویلي شوي چې د پېغمبر ګوزاره او عفوه کول اسلامي ټولنې ته د هغه حضرت د بې پامۍ سبب نه کېده. پېغمبر د منافقانو کارونه تر څارنې لاندې لرل. دهغوي پروګرامونو به یې شنډول او د هغوي د اوازو خپرولو په وخت به یې مسلمانان له حقایقو خبرول. البته هغه په ډېرو کمو موردونو کې سخت چلند هم کړی دی چې پکې د ضرار جومات ړنګولو ته اشاره کولی شو.[۱۸] | د څېړاندو په اند له منافقانو سره د پېغمبر(ص) د سلوک د څرنګوالي په اړه له تاریخي معلوماتو دا خبره معلومیږی چې هغه حضرت همېشه تر کومه چې ممکنه وه له منافقانو سره له ګوزارې او تېرېدنې کار اخیست.[۱۶] پېغمبر (ص) د منافقانو له پټ کفره خبر و او په ډېرو مواردو کې به د قرآن ایتونو هغوي معرفي کول.[۱۷] هغه په ځلونو د هغو کسانو په ځواب کې چې د منافقانو د وژلو وړاندیز یې کاوه، د دغه شان کارونو نهي کوله.[سرچینې ته اړتیا]سره له دې ویلي شوي چې د پېغمبر ګوزاره او عفوه کول اسلامي ټولنې ته د هغه حضرت د بې پامۍ سبب نه کېده. پېغمبر د منافقانو کارونه تر څارنې لاندې لرل. دهغوي پروګرامونو به یې شنډول او د هغوي د اوازو خپرولو په وخت به یې مسلمانان له حقایقو خبرول. البته هغه په ډېرو کمو موردونو کې سخت چلند هم کړی دی چې پکې د ضرار جومات ړنګولو ته اشاره کولی شو.[۱۸] | ||
==په قرآن کې د منافقانو ځانګړنې== | |||
په قرآن کې د منافقانو ځینې ځانګړنې او نښې بیان شوې دي. د تفسیر نمونه د لیکوالانو په وینا، په منافقون سوره کې د هغوي لپاره لس ځانګړنې بیان شوې دي: دروغ ویل: د دروغو قسمونه خوړل، په حقیقت سم نه پوهېدل، په حق پورې خندا، فسق او ګناه، پر هر څه د مالکیت خیال، ځانته د نورو محتاج ګڼل او د ځان لوی او د نورو واړه ګڼل.[۱۹] تفسیر المیزان په منافقون سوره کې د منافقانو لپاره د «خُشُبٌ مُسَنَّدَه» تعبیر استعمال د هغوي د غندنې بیانوونکی ګڼلی که څه هم ښکلي او ستاین وړ بدنونه او خوږه او چالاکه ژبه لري خو په دیوال د ډډه وهلو لرګیو او له روحه د خالي اشباحو (سیورو) په شان دي چې په وجود کې یې هیڅ خیر او فایده نیشته ځکه چې پوهه او درک نه لري. [۲۰] | په قرآن کې د منافقانو ځینې ځانګړنې او نښې بیان شوې دي. د تفسیر نمونه د لیکوالانو په وینا، په منافقون سوره کې د هغوي لپاره لس ځانګړنې بیان شوې دي: دروغ ویل: د دروغو قسمونه خوړل، په حقیقت سم نه پوهېدل، په حق پورې خندا، فسق او ګناه، پر هر څه د مالکیت خیال، ځانته د نورو محتاج ګڼل او د ځان لوی او د نورو واړه ګڼل.[۱۹] تفسیر المیزان په منافقون سوره کې د منافقانو لپاره د «خُشُبٌ مُسَنَّدَه» تعبیر استعمال د هغوي د غندنې بیانوونکی ګڼلی که څه هم ښکلي او ستاین وړ بدنونه او خوږه او چالاکه ژبه لري خو په دیوال د ډډه وهلو لرګیو او له روحه د خالي اشباحو (سیورو) په شان دي چې په وجود کې یې هیڅ خیر او فایده نیشته ځکه چې پوهه او درک نه لري. [۲۰] | ||
محمد تقي مصباح یزدي هم د نهج البلاغې ۱۹۴ خطبې ته په اشارې سره د منافقانو لپاره دغه ځانګړنه بیان کړې ده: د پټې طریقې استعمال، ظاهري ښکلا او باطني ککړتیا، د مومنانو بد غوښتنه او له یو بل سره په اړیکو کې فایده اوچتول.[۲۱] | محمد تقي مصباح یزدي هم د نهج البلاغې ۱۹۴ خطبې ته په اشارې سره د منافقانو لپاره دغه ځانګړنه بیان کړې ده: د پټې طریقې استعمال، ظاهري ښکلا او باطني ککړتیا، د مومنانو بد غوښتنه او له یو بل سره په اړیکو کې فایده اوچتول.[۲۱] | ||
د منافق د دروغ ویلو تحلیل | ==د منافق د دروغ ویلو تحلیل== | ||
قرآن د منافقانو خبره نقلوي چې د پېغمبر په رسالت یې ګواهي ورکوله خو هغوي دروغجن ګڼي | |||
(وَاللهُ یشْهَدُ إِنَّ الْمُنَافِقِینَ لَکاذِبُونَ)[۲۲] یعني پېغمبر (ص) ضرور د خدای استازی دی خو منافق چې د هغه په رسالت ګواهي ورکوي له دې امله چې په خپله په هغه شي چې وایي یې عقیده نه لري نو دروغجن دی. پر دې اساس منافق د خبر ورکولو په کذب اخته دی. یعنې که څه هم خبره سمه کوي او خبره یې رښتیا ده خو په خپله پرې عقیده نه لري. په حقیقت کې د منافقانو دغه تکذیب له دې امله دی چې هغه د یو داسې شی خبر ورکوي چې په خپله پرې عقیده نه لري نه دا چې د هغوي له خوا د پېغمبر د رسالت خبر ورکول دروغ وي.[۲۳] د تفسیر نور د لیکوال په وینا، په حقیقت کې نفاق یو عملي دروغ دي چې د کفر پټول او (په دروغه) د ایمان ښکاره کول دي.[۲۴] | |||
==د منافقانو د روحي حال تمثیل== | |||
د بقرې سورې له ۱۷ تر ۱۹ ایتونو له مخې منافق د هغه چا په شان دی چې په ړندې تیارې کې راګېر شوی دی، او لاره نه پېژني. د خپل خواوشا لیدلو لپاره په رڼا پسې ګرځي، اور بلوي، خو خدای د باد او باران په شان وسایلو سره دغه اور مړ کوي او هغه دوباره په تیاره اخته کیږي. په حقیقت کې له دې امله چې منافق په ظاهره د ایمان خبره کوي، د دین له ځینو فایدو برخمنیږي لکه له مومنانو میراث وړي، له هغوي سره واده کوي، او..، خو کله چې مرګ چې د ایمان له اثارو د برخمنېدا وخت دی راورسیږي خدای تعالی له هغه د ایمان رڼا اخلي او هغه څه چې هغه د دین په توګه کړي باطلوي او په دوو تیارو کې یې ښکېلوي، یو یې اصلي تیاره او بله هغه تیاره چې عملونو یې جوړه کړې ده. | د بقرې سورې له ۱۷ تر ۱۹ ایتونو له مخې منافق د هغه چا په شان دی چې په ړندې تیارې کې راګېر شوی دی، او لاره نه پېژني. د خپل خواوشا لیدلو لپاره په رڼا پسې ګرځي، اور بلوي، خو خدای د باد او باران په شان وسایلو سره دغه اور مړ کوي او هغه دوباره په تیاره اخته کیږي. په حقیقت کې له دې امله چې منافق په ظاهره د ایمان خبره کوي، د دین له ځینو فایدو برخمنیږي لکه له مومنانو میراث وړي، له هغوي سره واده کوي، او..، خو کله چې مرګ چې د ایمان له اثارو د برخمنېدا وخت دی راورسیږي خدای تعالی له هغه د ایمان رڼا اخلي او هغه څه چې هغه د دین په توګه کړي باطلوي او په دوو تیارو کې یې ښکېلوي، یو یې اصلي تیاره او بله هغه تیاره چې عملونو یې جوړه کړې ده. | ||
په یو بل تمثیل کې منافق هغه چاته ورته ګڼل شوی چې له تیارې سره یو ځای په سخت باران کې راګېر وي، بوږنوونکې برېښنا او ګړزا هغه له هر لورې په وېره کې اچولی او د تېښتې ځای نه لري. په دغه تیاره کې مخکې ځای نه ویني او څه نه پېژني، د باران سختوالی هغه تېښتې ته مجبوره کوي، خو تیاره یې نه پرېږدي چې یو ګام مخکې لاړ شي. د اسمان له پړقا او بریښنا استفاده کوي،ځو یو ګام چې واخلي بريښنا ختمه شي او بیا په تیاره کې ډوب شي. | |||
دا مثالونه ښیي چې منافق ایمان نه خوښوي، خو له ناچارۍ او مجبورۍ د ایمان تظاهر کوي، خو دې ته په پام سره چې زړه یې له خولې سره یو نه دی د ژوند لاره نه مومي. دغه شان کس همېشه له خطا او تېروتنې سره مخ وي یو ګام له مسلمانانو سره ملګرتیا کوي خو دوباره ودریږي.[۲۵] | |||
===په دوزخ کې د منافقانو ځای== | |||
د نساء سورې د ۱۴۵ ایت په اساس منافقان د دوزخ په ترټولو ټیټه درجه او په ویخ (دَرَک اَسفَل) کې دي «إِنَّ الْمُنافِقینَ فِی الدَّرْک الْأَسْفَلِ مِنَ النَّارِ»( منافقان د دوزخ په ډېرو ټیټو درجو کې دي) دا ایت د منافقانو انجام بیانوي.[۲۶] د شیعه مفسر ناصر مکارم شیرازي په وینا، د قرآن د ایتونو په اساس نفاق تر کفره سخت دی او منافقان له خدایه تر ټولو لرې مخلوق دی.[۲۷] | د نساء سورې د ۱۴۵ ایت په اساس منافقان د دوزخ په ترټولو ټیټه درجه او په ویخ (دَرَک اَسفَل) کې دي «إِنَّ الْمُنافِقینَ فِی الدَّرْک الْأَسْفَلِ مِنَ النَّارِ»( منافقان د دوزخ په ډېرو ټیټو درجو کې دي) دا ایت د منافقانو انجام بیانوي.[۲۶] د شیعه مفسر ناصر مکارم شیرازي په وینا، د قرآن د ایتونو په اساس نفاق تر کفره سخت دی او منافقان له خدایه تر ټولو لرې مخلوق دی.[۲۷] | ||
لیکنې | ==لیکنې == | ||
پر هغو بحثونو سربېره چې په فقهي او تفسیري کتابونو کې د منافق په اړه شوي، په دې باب ځینې مستقل او جدا کتابونه هم لیکل شوې دي چې ځینې یې اوږده مخینه لري. لکه «صفة النفاق و ذم المنافقین»، لیک د جعفر بن محمد الفریانی (۲۰۷-۳۰۱ق) او «صفة النفاق و نَعت المنافقین من السنن الماثورة عن رسول الله»، لیک د ابونُعَیم اصفهانی (۳۳۴-۴۳۰ق) او «صفاتالمنافقین»، له ابنقَیم جوزی (۶۹۱-۷۵۱ق). | |||
په دې اړه ځینې نور کتابونه دا دي: | په دې اړه ځینې نور کتابونه دا دي: | ||