د "آل بویه" د بڼو تر مېنځ توپير
←د شیعو د شعائرو درنښت
د سمون لنډیز نسته |
|||
| ۱۵۶ کرښه: | ۱۵۶ کرښه: | ||
آل بویه د امامیه شیعیانو د شعائرو په دودولو کښې یولړ اقدامات ترسره کړل چې ځینې یې په دا ډول دي: | آل بویه د امامیه شیعیانو د شعائرو په دودولو کښې یولړ اقدامات ترسره کړل چې ځینې یې په دا ډول دي: | ||
د عارشوا د ورځې د عزادارۍ د دستورو ترسره کیدل: د معزّالدوله په حکم د ۳۵۲قمري کال د عاشورا په ورځ عمومي ویر اعلان شو او له خلکو غوښتنه وشوه چې د تورو جامو په اغوستلو سره خپل غم څرګند کړي. د ابن خلدون د رپورټ له مخې، په دغه ورځ به ښځې ببر سر او په تور کړو مخونو سره له خپلو کورونو وتلې او خپل مخ سر به یې وهه او د امام حسین علیه السلام په غم کښې به یې ژړل.[۱۸] هم داشان د اهل سنت تاریخ لیکونکي ابن جوزي(وفات ۵۹۷ق) د رپورټ له مخې، په دغه ورځ کار روزګار بند شو او په بازارونو کښې ځینې خیمې ولګیدې او د امام حسین علیه السلام د عزادارۍ او نوحو ویلو دستورې ترسره شوې.[۱۹] کابل شیبي هم باوري دی چې د عزادارۍ دستې په اول ځل په ۳۵۳قمري کال کښې رامینځته شوې.[۲۰] له ۳۵۱قمري کال څخه په بغداد کښې د معزالدوله دیلمي په حکم د غدیر اختر د جشن لمانځل پیل شول.[۲۱] د آل بویه ورپسې واکمنانو به هم د غدیر جشن ترسره کوه.[۲۲] | * '''د عارشوا د ورځې د عزادارۍ د دستورو ترسره کیدل:''' د معزّالدوله په حکم د ۳۵۲قمري کال د عاشورا په ورځ عمومي ویر اعلان شو او له خلکو غوښتنه وشوه چې د تورو جامو په اغوستلو سره خپل غم څرګند کړي. د ابن خلدون د رپورټ له مخې، په دغه ورځ به ښځې ببر سر او په تور کړو مخونو سره له خپلو کورونو وتلې او خپل مخ سر به یې وهه او د امام حسین علیه السلام په غم کښې به یې ژړل.[۱۸] هم داشان د اهل سنت تاریخ لیکونکي ابن جوزي(وفات ۵۹۷ق) د رپورټ له مخې، په دغه ورځ کار روزګار بند شو او په بازارونو کښې ځینې خیمې ولګیدې او د امام حسین علیه السلام د عزادارۍ او نوحو ویلو دستورې ترسره شوې.[۱۹] کابل شیبي هم باوري دی چې د عزادارۍ دستې په اول ځل په ۳۵۳قمري کال کښې رامینځته شوې.[۲۰] له ۳۵۱قمري کال څخه په بغداد کښې د معزالدوله دیلمي په حکم د غدیر اختر د جشن لمانځل پیل شول.[۲۱] د آل بویه ورپسې واکمنانو به هم د غدیر جشن ترسره کوه.[۲۲] | ||
د شیعه امامانو د قبرونو د زیارت پراختیا: آل بویه په عراق کښې د دفن شویو امامانو د قبرونو په لړ کښې ځیني اقدامات ترسره کړل؛ د امامانو(ع) د قبرونو مرمت او بیارغونه، د هغوي په مزارونو باندې د ګنبد او بارګاه جوړول،[۲۳] زيارتونو ته د نذرانو ورکول او د اوقافو ځانګړې کول، د زيارت کوونکو لپاره اسانتياوې رامنځته کول او د زيارتونو سره نږدې ژوند کولو او اوسیدو ته د خلکو هڅول او د دغو زيارتونو ګاونډيانو ته تقاعد او انعام ورکول.[۲۴] | * '''د شیعه امامانو د قبرونو د زیارت پراختیا:''' آل بویه په عراق کښې د دفن شویو امامانو د قبرونو په لړ کښې ځیني اقدامات ترسره کړل؛ د امامانو(ع) د قبرونو مرمت او بیارغونه، د هغوي په مزارونو باندې د ګنبد او بارګاه جوړول،[۲۳] زيارتونو ته د نذرانو ورکول او د اوقافو ځانګړې کول، د زيارت کوونکو لپاره اسانتياوې رامنځته کول او د زيارتونو سره نږدې ژوند کولو او اوسیدو ته د خلکو هڅول او د دغو زيارتونو ګاونډيانو ته تقاعد او انعام ورکول.[۲۴] | ||
آذان یا بانګ ویل: له ۳۶۵ قمري کال څخه په بانګ کښې د حی علی خیر العمل ویل دود شول او د سلجوقیانو د غلبې تر اوایلو یې دوام درلود.[۲۵] | * '''آذان یا بانګ ویل:''' له ۳۶۵ قمري کال څخه په بانګ کښې د حی علی خیر العمل ویل دود شول او د سلجوقیانو د غلبې تر اوایلو یې دوام درلود.[۲۵] | ||
د امام حسین علیه السلام له تربت او سجده ګاه استفاده: د آل بویه په پړاو کښې به ځینو خلکو د امام حسین علیه السلام د قبر له خاورې څخه تسبیح او سجده ګاوې جوړولې او خلکو ته به یې ورکولې.[۲۶] | * '''د امام حسین علیه السلام له تربت او سجده ګاه استفاده:''' د آل بویه په پړاو کښې به ځینو خلکو د امام حسین علیه السلام د قبر له خاورې څخه تسبیح او سجده ګاوې جوړولې او خلکو ته به یې ورکولې.[۲۶] | ||
ځینو لیکوالانو په آل بویه پړاؤ پورې د اړونده سکې خبر ورکړی دی چې ورباندې د الله، محمد رسول الله و علی ولی الله عبارت کښل شوی دی.[۲۷] | ځینو لیکوالانو په آل بویه پړاؤ پورې د اړونده سکې خبر ورکړی دی چې ورباندې د الله، محمد رسول الله و علی ولی الله عبارت کښل شوی دی.[۲۷] | ||