د "آل بویه" د بڼو تر مېنځ توپير
←مشهور واکمنان
| ۱۷۲ کرښه: | ۱۷۲ کرښه: | ||
* د رکن الدوله لقب لرونکی [[حسن بن بویه]]، د ابوشجاع دیلمي زوی او د جبال سیمې واکمن و او د آل بویه حکومت د قلمرو د پراخولو لپاره یې په [[ری]]، جبال، [[طبرستان]] او ګرګان سیمو کښې ډیر جنګونه وکړل. | * د رکن الدوله لقب لرونکی [[حسن بن بویه]]، د ابوشجاع دیلمي زوی او د جبال سیمې واکمن و او د آل بویه حکومت د قلمرو د پراخولو لپاره یې په [[ری]]، جبال، [[طبرستان]] او ګرګان سیمو کښې ډیر جنګونه وکړل. | ||
* په معزالدوله دیلمې ملقب [[معزالدوله دیلمي|احمد بن بویه]] د علي او حسن ورور و چې په ۳۳۴ قمري کال کښې یې [[بغداد]] فتح کړ. هغه [[د محرم سوګواري|د عاشورا په ورځ د سوګوارۍ]] د کولو<ref>ابنخلدون، تاریخ ابن خلدون، ۱۴۰۸ق، ج۳، ص۵۲۷.</ref> او [[د غدیر اختر]] د جشن لمانځلو<ref>ابناثیر، الکامل، ۱۳۸۵ش، ج۸، ص۵۴۹.</ref> حکم ورکړ. | * په معزالدوله دیلمې ملقب [[معزالدوله دیلمي|احمد بن بویه]] د علي او حسن ورور و چې په ۳۳۴ قمري کال کښې یې [[بغداد]] فتح کړ. هغه [[د محرم سوګواري|د عاشورا په ورځ د سوګوارۍ]] د کولو<ref>ابنخلدون، تاریخ ابن خلدون، ۱۴۰۸ق، ج۳، ص۵۲۷.</ref> او [[د غدیر اختر]] د جشن لمانځلو<ref>ابناثیر، الکامل، ۱۳۸۵ش، ج۸، ص۵۴۹.</ref> حکم ورکړ. | ||
* [[عضدالدوله دیلمي]] د حسن بن بویه زوی و چې د خپل تره عمادالدوله له مړینې وروسته په فارس کښې د هغه ځاې ناستی شو. هغه د ایران یو ډیر پياوړی [[شیعه]] امیر و چې د [[ایران]] او اسلام په پراخو ټاټوبو یې واکمني وکړه. د هغه له اقداماتو څخه د بغداد د خرابیو د بیارغونې، | * [[عضدالدوله دیلمي]] د حسن بن بویه زوی و چې د خپل تره عمادالدوله له مړینې وروسته په فارس کښې د هغه ځاې ناستی شو. هغه د ایران یو ډیر پياوړی [[شیعه]] امیر و چې د [[ایران]] او اسلام په پراخو ټاټوبو یې واکمني وکړه. د هغه له اقداماتو څخه د بغداد د خرابیو د بیارغونې،<ref>ابنمسکویه، تجاربالامم، ج۶، ص۴۷۷ و ۴۷۸.</ref> په فارس کښې د اوبو د سترو زیرمو جوړولو،[۳۱] په بغداد کښې د عضدي روغتون جوړولو،[۳۲] [[د کاظمین حرم|د کاظمین د حرم]][۳۳] او [[د عسکریین حرم|د عسکریین د حرم]][۳۴] په شمول د [[د شیعو امامان|امامانو]] د قبرونو بیارغونه او هم داشان د [[مدینه|مدینې]] ښار چاپیره د کلایې[۳۵] جوړول دي. | ||
== د جوړیدو تاریخچه == | == د جوړیدو تاریخچه == | ||