د "خصائص النبي (کتابونه)" د بڼو تر مېنځ توپير
د سمون لنډیز نسته
(د "خَصائِصُ النّبی، هغو اثارو ته اشاره لري چې پکې د پېغمبر (ص) ځانګړنې او اختصاصات راغونډ شوي وي. خصائص النبي، د اسلام د پېغمبر احکامو او خاصو ځانګړنو ته ویل کیږي چې له نورو پېغمبرانو او مسلمانانو د هغه د ځانګړې کېدو او ممتازوالي سبب کیږي. زیاتره اثار چې د پېغمب..." تورو مخ جوړ شو) |
د سمون لنډیز نسته |
||
| ۱ کرښه: | ۱ کرښه: | ||
خَصائِصُ | '''دا مفاله د تدوین په حال کې ده!''' | ||
'''خَصائِصُ النّبی'''، هغو اثارو ته اشاره لري چې پکې د پېغمبر (ص) ځانګړنې او اختصاصات راغونډ شوي وي. خصائص النبي، د اسلام د پېغمبر احکامو او خاصو ځانګړنو ته ویل کیږي چې له نورو پېغمبرانو او مسلمانانو د هغه د ځانګړې کېدو او ممتازوالي سبب کیږي. زیاتره اثار چې د پېغمبر د ځانګړنو په اړه لیکل شوي، اهل سنتو لیکلي دي. | |||
الخصائص الکبری تألیف د اهل سنت عالم جلالالدین سیوطی (وفات ۹۱۱ق) او د څلورمې قمري پېړۍ د شیعه عالم احمد بن محمد بن دؤل قمی لیکلی خصائص النبی له دغو اثارو څخه دي. | |||
==د خصائص النبي تعریف == | |||
اصلي مقاله: [[خصائص النبي]] | |||
خصائص النبی په فقه کې هغو احکامو ته ویل کيږي چې یوازې د پېغمبر په اړه تشریع شوې دي.[۱] او له امته د هغوي د تمایز او جدا والي سبب کیږي.[۲] البته دغه ټکی په عام استعمال کې هغو ټولو ځانګړنو او اختصاصاتو ته اشاره لري چې حضرت محمد (ص) له نورو پېغمبراو او مسلمانانو جدا او ممتاز کوي او د امت ځانګړنې او او د هغه دین هم پکې شاملیږي.[۳] خصائص د خصیصې جمع ده چې معنا یې ده هغه ځانګړنې او صفتونه چې یو کس له نورو کسانو بیل او ممتاز کوي.[۴] | خصائص النبی په فقه کې هغو احکامو ته ویل کيږي چې یوازې د پېغمبر په اړه تشریع شوې دي.[۱] او له امته د هغوي د تمایز او جدا والي سبب کیږي.[۲] البته دغه ټکی په عام استعمال کې هغو ټولو ځانګړنو او اختصاصاتو ته اشاره لري چې حضرت محمد (ص) له نورو پېغمبراو او مسلمانانو جدا او ممتاز کوي او د امت ځانګړنې او او د هغه دین هم پکې شاملیږي.[۳] خصائص د خصیصې جمع ده چې معنا یې ده هغه ځانګړنې او صفتونه چې یو کس له نورو کسانو بیل او ممتاز کوي.[۴] | ||
اختصاصي اثار | ==اختصاصي اثار== | ||
د پېغمبر د خصائصو په اړه پوره پوره کتابونه لیکل شوي دي. د اهل سنتو ځینې اثار یې په دې ډول دي: | د پېغمبر د خصائصو په اړه پوره پوره کتابونه لیکل شوي دي. د اهل سنتو ځینې اثار یې په دې ډول دي: | ||
* کفایة الطالب اللَبیب فی خصائص الحبیب مشهور په الخصائص الکبری، لیک د جلالالدین سیوطی (وفات ۹۱۱ق). په دې کتاب کې د پېغمبر د ځانګړنو په اړه ۵۷۰ بابونه دي.[۵] په دې کتاب ځینې شرحې او تلخیصونه هم لیکل شوې دي. «اُنموذَج اللبیب فی خصائص الحبیب» کتاب د هغه له تلخیصونو دی چې سیوطي په هغه لیکلي دي.[۶] همداراز محمد بن عبدالرئوف بن تاجالدین مناوی «منح الرئوف شرح انموذج اللبیب فی خصائص الحبیب» کتاب د دې په شرحه کې لیکلی دی. .[۷] | |||
* اللفظ المُکَرَّم فی خصائص النبی، لیک د احمد بن عبدالسلام شافعی (وفات ۹۳۱)[۸] | |||
* الدُّرُ الثَّمین من خصائص النَّبی الأمین، لیک د عبدالرحمان بن جوزی (وفات ۵۹۷ق)[۹] | |||
* غایّة السّؤل فی خصائص الرسول، لیک د عمر بن علی بن ملقِّن شافعی (وفات۸۰۴ق)[۱۰] | |||
* الأنوار بِخَصائص النَّبی المُختار، لیک د ابنحجر عَسقلانی (وفات ۸۵۲ق) [۱۱] | |||
* اللفظ المکرم بخصائص النبی، لیک د محمد بن محمد بن خَیضِری ( وفات ۸۹۴ق) [۱۲] | |||
* المواهب اللدنیة بالمِنَح المحمدیة، لیک د احمد بن محمد قسطلانی (وفات ۹۲۳ق)[۱۳] | |||
ځینو اهل سنتو، په خصائص النبي پورې اړوند بحثونه په شعر کې هم بیان کړې دي چې یوسف بن موسی رندی (وفات کابو ۷۶۷ق)، احمد بن قاسم بونی (وفات ۱۱۳۹ق)، محمد بن موسی عُسَیلی (وفات ۱۰۳۱ق) او یحیی بن موسی عَسّاسی (وفات۸۴۲ق)[۱۴] په هغوي کې شامل دي. | ځینو اهل سنتو، په خصائص النبي پورې اړوند بحثونه په شعر کې هم بیان کړې دي چې یوسف بن موسی رندی (وفات کابو ۷۶۷ق)، احمد بن قاسم بونی (وفات ۱۱۳۹ق)، محمد بن موسی عُسَیلی (وفات ۱۰۳۱ق) او یحیی بن موسی عَسّاسی (وفات۸۴۲ق)[۱۴] په هغوي کې شامل دي. | ||
شیعي اثار | ===شیعي اثار=== | ||
د شیعیانو په نزد په خصائص النبي پورې اړوند اثار زیاتره په فقهي کتابونو کې مطرح شوې دي؛[۱۵] خو هغوي په دې اړه مستقل اثار هم لیکلي چې پکې خصائصالنبی لیک د احمد بن محمد بن دؤل قمی (وفات ۳۵۰ق) ته اشاره کولی شو.[۱۶] | د شیعیانو په نزد په خصائص النبي پورې اړوند اثار زیاتره په فقهي کتابونو کې مطرح شوې دي؛[۱۵] خو هغوي په دې اړه مستقل اثار هم لیکلي چې پکې خصائصالنبی لیک د احمد بن محمد بن دؤل قمی (وفات ۳۵۰ق) ته اشاره کولی شو.[۱۶] | ||
غیر اختصاصي اثار | ==غیر اختصاصي اثار== | ||
په سیرت، تاریخ او کلام پورې په اړوندو سرچینو کې، د ځینو عناوینو لکه شمائل، فضائل، مناقب، معجزات او د اسلام د پېغمبر (ص) د دلایلو په چوکاټ کې د پېغمبر د ځینو ځانګړنو خبره شوې ده.[۱۷] ځینې سرچینې یې په دې ډول دي: | په سیرت، تاریخ او کلام پورې په اړوندو سرچینو کې، د ځینو عناوینو لکه شمائل، فضائل، مناقب، معجزات او د اسلام د پېغمبر (ص) د دلایلو په چوکاټ کې د پېغمبر د ځینو ځانګړنو خبره شوې ده.[۱۷] ځینې سرچینې یې په دې ډول دي: | ||
* دلائلالنبوّه، لیک د ابونعیم اصفهانی (وفات۴۳۰ق) | |||
* دلائلالنبوّه، تألیف د احمد بن حسین بیهقی (وفات ۴۵۸ق) | |||
* الشّفا بتعریف حقوق المصطفی، لیک د قاضی عیاض (وفات ۵۴۴ق) | |||
* مناقب آل ابی طالب، لیک د ابن شهر آشوب (وفات ۵۸۰ق) | |||
* الوفا بتعریف فضائل المصطفی، تألیف د سبط ابن جوزی (وفات ۵۹۷ق) | |||
* تهذیب الأسماء و اللّغات، لیک د محیی الدین نووی (وفات ۶۷۶ق) | |||
* الفصول فی سیرة الرّسول، لیک د ابنکثیر دمشقی[۱۸] | |||