د "غراء خطبه" د بڼو تر مېنځ توپير
د سمون لنډیز نسته
و (Zafarbig د غرّاء خطبه مخ غراء خطبه ته ولېږداوه) |
د سمون لنډیز نسته |
||
۱ کرښه: | ۱ کرښه: | ||
'''دا مقاله د تدوین په حال کې ده!''' | '''دا مقاله د تدوین په حال کې ده!''' | ||
'''غَرّاء خطبه'''، د نهج البلاغې له مشهورو خطبو څخه ده[۱] دا خطبه د خپل فصاحت او بلاغت له امله د غرّاء(یعنی نورانی او ځلیدونکی) خطبې په نامه مشهوره شوې ده.[2] | '''غَرّاء خطبه'''، د [[نهج البلاغه|نهج البلاغې]] له مشهورو خطبو څخه ده[۱] دا [[خطبه]] د خپل فصاحت او بلاغت له امله د غرّاء(یعنی نورانی او ځلیدونکی) خطبې په نامه مشهوره شوې ده.[2] [[ابن ابي الحدید|اِبن اَبي الحَدید]] دا خطبه د [[امام علي علیه السلام|امام علي(ع)]] له معجزو څخه ګڼي[3] د خطبه چې ساده ټکي لري، خو د علم بیان ډېر موارد لکه تمثیل، سجع، استعاره او کنایه په کې راغلي دي.[4] د نهج البلاغه تالیف کوونکي [[سید رضي]] روایت کوي چې د دې خطبې له اوریدلو وروسته خلک له وېرې لړزیدل او اوښکې یې ورولې.[5] | ||
د دې خطبې اصلي محتوا څلور موضوعات دي: ۱. انسان او د هغه تاریخ 2. په دنیا پسې د زړه تړلو غندنه 3. د تقوا خپلولو نصیحت د پرهېزګارانو ځانګړتیاوې 4. له مرګه وروسته د پیښو تفصیل. د انسان او د هغه د تاریخ په موضوع کې چې د دې خطبې تر ټولو مهمه موضوع ګڼل کیږي، ځینې مسئلې لکه د انسان مړینه، هغه ته ورکړل شوي نعمتونه، د انسان غفلت، د دنیا ژوند، د انسان د عبرت اخستلو وړتیا او د دنیا فاني شونه بیان شوي دي.[6] په حِلیةُ الأولیاء و طَبَقاتُ الأصفیاء کې د ابو نعیم اصفهاني له قوله چې امام علي(ع) دا خطبه هغه مهال ولوستله چې د یوه کس جسد په لحد کې کېښودل شوی و او کورنۍ یې ورباندې ژړا کوله.[7] | د دې خطبې اصلي محتوا څلور موضوعات دي: ۱. انسان او د هغه تاریخ 2. په دنیا پسې د زړه تړلو غندنه 3. د [[تقوا]] خپلولو نصیحت د پرهېزګارانو ځانګړتیاوې 4. له [[مرګ|مرګه]] وروسته د پیښو تفصیل. د انسان او د هغه د تاریخ په موضوع کې چې د دې خطبې تر ټولو مهمه موضوع ګڼل کیږي، ځینې مسئلې لکه د انسان مړینه، هغه ته ورکړل شوي نعمتونه، د انسان غفلت، د دنیا ژوند، د انسان د عبرت اخستلو وړتیا او د دنیا فاني شونه بیان شوي دي.[6] په حِلیةُ الأولیاء و طَبَقاتُ الأصفیاء کې د [[ابو نعیم اصفهاني]] له قوله چې امام علي(ع) دا خطبه هغه مهال ولوستله چې د یوه کس جسد په لحد کې کېښودل شوی و او کورنۍ یې ورباندې ژړا کوله.[7] | ||
د مَصادرُ نَهجِالبَلاغة و اَسانیدُه کتاب لیکوال سید عبدالزهراء حسیني خطیب په دې باور دی چې د دې خطبې د اعتبار لپاره د دې سند د څیړلو اړتیا | د [[مصادر نهج البلاغة و اسانیده (کتاب)|مَصادرُ نَهجِالبَلاغة و اَسانیدُه کتاب]] لیکوال سید عبدالزهراء حسیني خطیب په دې باور دی چې د دې خطبې د اعتبار لپاره د دې سند د څیړلو اړتیا نشته؛ ځکه چې د دې خطبې متن دومره فصاحت او بلاغت لري چې له معصومینو پرته يې بل څوک نه شي بيانولی.[۸] د نهج البلاغې په شمول د دې خطبې ځينې برخې په [[تحف العقول (کتاب)|تُحَفالعقول]]،[۹] و [[حلیة الاولیاء و طبقات الاصفیاء (کتاب)|حِلیةُ الأولیاء او طَبَقاتُ الأصفیاء]][۱۰] کې هم نقل شوي دي.[11] | ||
د عبدالزهراء حسیني خطیب په وینا په العِقْدُ الفَرید[۱۲] کتاب کې د غلطۍ له سببه د امام د دې خطبې پر ځای یوه بله خطبه غراء خطبه یاده شوې ده.[۱۳] لکه څنګه چې په تَیْسیر المَطالب کتاب کې هم د نهج البلاغه | د عبدالزهراء حسیني خطیب په وینا په العِقْدُ الفَرید[۱۲] کتاب کې د غلطۍ له سببه د امام د دې خطبې پر ځای یوه بله خطبه غراء خطبه یاده شوې ده.[۱۳] لکه څنګه چې په تَیْسیر المَطالب کتاب کې هم د نهج البلاغه ۱۸۵ خطبې، غرّاء خطبه نومول شوې ده.[14] سید صادق موسوي په خپل کتاب [[تمام نهج البلاغه (کتاب)|تَمامُ نَهْجِ الْبَلاغه]]، کې د نهج البلاغه ۲۳۷ خطبه د غرّاء د خطبې یوه برخه ګڼلې ده.[15] | ||
د دې خطبې د ترتیب شمېره د نهج البلاغه په نسخو کې مختلفه ده.[۱۶] | د دې خطبې د ترتیب شمېره د نهج البلاغه په نسخو کې مختلفه ده.[۱۶] |