د "کمیت بن زید اسدي" د بڼو تر مېنځ توپير
د سمون لنډیز نسته
(د "کُمَیت بن زید اَسَدي (۶۰-۱۲۶ق)، شیعه عرب ژبی شاعر، د امام باقر او امام صادق هم مهاله و. «هاشمیات» قصیدې د هغه له ډېرو مهمو اثارو دي چې د بني هاشمو د فضایلو، د غدیر پیښې، د امام حسین (ع) شهادت او له بني امیه سره اړوند مسایلو او د هغې د پایلو په شان موضوعات پکې شام..." تورو مخ جوړ شو) |
د سمون لنډیز نسته |
||
| ۱ کرښه: | ۱ کرښه: | ||
کُمَیت بن زید اَسَدي (۶۰-۱۲۶ق)، شیعه عرب ژبی شاعر، د امام باقر او امام صادق هم مهاله و. «هاشمیات» قصیدې د هغه له ډېرو مهمو اثارو دي چې د بني هاشمو د فضایلو، د غدیر پیښې، د امام حسین (ع) شهادت او له بني امیه سره اړوند مسایلو او د هغې د پایلو په شان موضوعات پکې شامل دي. دغه شعرونه د عاشورا له پیښې وروسته له ۱۵ تر شلو کلونو په واټن کې ویل شوې دي. | '''دا مقاله د تدوین په حال کې ده!''' | ||
'''کُمَیت بن زید اَسَدي''' (۶۰-۱۲۶ق)، شیعه عرب ژبی شاعر، د امام باقر او امام صادق هم مهاله و. «هاشمیات» قصیدې د هغه له ډېرو مهمو اثارو دي چې د بني هاشمو د فضایلو، د غدیر پیښې، د امام حسین (ع) شهادت او له بني امیه سره اړوند مسایلو او د هغې د پایلو په شان موضوعات پکې شامل دي. دغه شعرونه د عاشورا له پیښې وروسته له ۱۵ تر شلو کلونو په واټن کې ویل شوې دي. | |||
کمیت ته د هغه د شعرونو په وجه د شیعیانو د څلورم او پینځم امام، امام سجاد او امام باقر پام وروګرځېد او د هغه لپاره د دغه امامانو د دعا په اړه ډېر روایتونه نقل شوې دي. سره له دې ویل شوي چې هغه د خپل ځان د حفاظت لپاره د بني امیه په مدحه کې هم یوه قصیده ویلې ده. | کمیت ته د هغه د شعرونو په وجه د شیعیانو د څلورم او پینځم امام، امام سجاد او امام باقر پام وروګرځېد او د هغه لپاره د دغه امامانو د دعا په اړه ډېر روایتونه نقل شوې دي. سره له دې ویل شوي چې هغه د خپل ځان د حفاظت لپاره د بني امیه په مدحه کې هم یوه قصیده ویلې ده. | ||
مقام او اهمیت | ==مقام او اهمیت == | ||
ابومُستَهَل کمیت بن زید اسدي، د ابوالفرج اصفهاني په وینا، تکړه شاعر، په عربۍ ژبه او لغاتو عالم، د عربو له حالاتوخبر او د قحطانیانو په اړه متعصب، او له نورو عربو شاعرانو سره د شعري مقابلې سړی و.[۱] د هغه هاشمیات قصیدې، د کمیت له ډېرو ښو شعرونو بلل شوې دي.[۲] همداراز د هغه د شعرونو شمېر تر پینځو زرو بیتونو بیان شوی[۳] چې زیاتره بیتونو ته یې لاسرسي نیشته.[۴] | ابومُستَهَل کمیت بن زید اسدي، د ابوالفرج اصفهاني په وینا، تکړه شاعر، په عربۍ ژبه او لغاتو عالم، د عربو له حالاتوخبر او د قحطانیانو په اړه متعصب، او له نورو عربو شاعرانو سره د شعري مقابلې سړی و.[۱] د هغه هاشمیات قصیدې، د کمیت له ډېرو ښو شعرونو بلل شوې دي.[۲] همداراز د هغه د شعرونو شمېر تر پینځو زرو بیتونو بیان شوی[۳] چې زیاتره بیتونو ته یې لاسرسي نیشته.[۴] | ||
ویل شوي چې هغه په خپلو شعرونو کې پر عدنانیانو خاص تعصب درلود او د یمني شاعرانو په خلاف یې شعرونه ویل او د کمیت له خوا د یمن د خلکو د هجو دلیل په حقیقت کې دا و چې د حکیم بن عایش کلبي په نوم یو یمني شاعر علي بن ابیطالب او بني هاشم هجو کړې وو او کمیت د دې لپاره چې د بني امیه و تر قهر لاندې رانه شي، د هغه په ځواب کې خپل شعر د یمنیانو په هجوه کې ووایه، نه د امام علي او بني هاشمو په نېغ په نېغه دفاع کې.[۶] | ویل شوي چې هغه په خپلو شعرونو کې پر عدنانیانو خاص تعصب درلود او د یمني شاعرانو په خلاف یې شعرونه ویل او د کمیت له خوا د یمن د خلکو د هجو دلیل په حقیقت کې دا و چې د حکیم بن عایش کلبي په نوم یو یمني شاعر علي بن ابیطالب او بني هاشم هجو کړې وو او کمیت د دې لپاره چې د بني امیه و تر قهر لاندې رانه شي، د هغه په ځواب کې خپل شعر د یمنیانو په هجوه کې ووایه، نه د امام علي او بني هاشمو په نېغ په نېغه دفاع کې.[۶] | ||
کمیت بن زید بن خنیس بن مخالد اسدي په ۶۰ قمری کال کې وزېږېد.[۷] هغه د بني امیه و د زمانې د شاعر فرزدق خوریی او د متعصب او مشهور شیعه شاعر سید حمیري هممهاله و[۸] هغه د اخري اموي خلیفه مروان بن محمد د خلافت په زمانه کې په ۱۲۶ ق کال کې په کوفې کې ومړ.[۹] هغه لومړی کس و چې په بني اسد هدیرې کې ښخ کړی شو.[۱۰] | |||
==له اهل بیتو سره اړیکي== | |||
و من أكبر الأحداث كانت مصيبة | '''د امام حسین(ع) په اړه د کمیت له قصیدو ځینې بیتونه:''' | ||
علينا قتيل الأدعياء الملحّب | {{Poetry}} | ||
قتيل بجنب الطف من آل هاشم | {{Beyt|و من أكبر الأحداث كانت مصيبة| | ||
فيا لك لحما ليس عنه مذبب | علينا قتيل الأدعياء الملحّب}} | ||
و منعفر الخدين من آل هاشم | {{Beyt|قتيل بجنب الطف من آل هاشم| | ||
ألا حبّذا ذاك الجبين المتّرب | فيا لك لحما ليس عنه مذبب}} | ||
و من عجب لم أقضه أن خيلهم | {{Beyt|و منعفر الخدين من آل هاشم| | ||
لأجوافها تحت العجاجة أزمل | ألا حبّذا ذاك الجبين المتّرب}} | ||
هماهم بالمستلئمين عوابس | {{Beyt|و من عجب لم أقضه أن خيلهم| | ||
كحدءان يوم الدّجن تعلو و تسفل | لأجوافها تحت العجاجة أزمل}} | ||
يحلئن عن ماء الفرات و ظلّه | {{Beyt|هماهم بالمستلئمين عوابس| | ||
حسينا و لم يشهر عليهن منصل | كحدءان يوم الدّجن تعلو و تسفل}} | ||
كأنّ حسينا و البهاليل حوله | {{Beyt|يحلئن عن ماء الفرات و ظلّه| | ||
لأسيافهم ما يختلي المتقبّل | حسينا و لم يشهر عليهن منصل}} | ||
يخضن به من آل أحمد في الوغى | {{Beyt|كأنّ حسينا و البهاليل حوله| | ||
دما طلّ منهم كالبهيم المحجّل | لأسيافهم ما يختلي المتقبّل}} | ||
و غاب نبي اللّه عنهم و فقده | {{Beyt|يخضن به من آل أحمد في الوغى| | ||
على الناس رزء ما هنالك مجلل | دما طلّ منهم كالبهيم المحجّل}} | ||
فلم أر مخذولا أجلّ مصيبة | {{Beyt|و غاب نبي اللّه عنهم و فقده| | ||
و أوجب منه نصرة حين يخذل | على الناس رزء ما هنالك مجلل}} | ||
يصيب به الرّامون عن قوس غيرهم | {{Beyt|فلم أر مخذولا أجلّ مصيبة| | ||
فيا آخرا أسدى له الغيّ أول | و أوجب منه نصرة حين يخذل}} | ||
تهافت ذبّان المطامع حوله | {{Beyt|يصيب به الرّامون عن قوس غيرهم| | ||
فريقان شتى: ذو سلاح و أعزل | فيا آخرا أسدى له الغيّ أول}} | ||
إذا شرعت فيه الأسنة كبّرت | {{Beyt|تهافت ذبّان المطامع حوله| | ||
غواتهم من كل أوب و هللوا | فريقان شتى: ذو سلاح و أعزل}} | ||
فما ظفر المجرى إليهم برأسه | {{Beyt|إذا شرعت فيه الأسنة كبّرت| | ||
و لا عذل الباكي عليه المولول | غواتهم من كل أوب و هللوا}} | ||
فلم أر موتورين أهل بصيرة | {{Beyt|فما ظفر المجرى إليهم برأسه| | ||
و حقّ لهم أيد صحاح و أرجل | و لا عذل الباكي عليه المولول}} | ||
كشيعته، و الحرب قد ثفيت لهم | {{Beyt|فلم أر موتورين أهل بصيرة| | ||
أمامهم قدر تخيش و مرجل | و حقّ لهم أيد صحاح و أرجل}} | ||
فريقان: هذا راكب في عداوة | {{Beyt|كشيعته، و الحرب قد ثفيت لهم| | ||
و باك على خذلانه الحق معول | أمامهم قدر تخيش و مرجل}} | ||
فما نفع المستأخرين نكيصهم | {{Beyt|فريقان: هذا راكب في عداوة| | ||
و لا ضرّ أهل السابقات التعجّل | و باك على خذلانه الحق معول}} | ||
شبر، ادب الطف، ۱ ټوک، ۱۸۱-۱۸۲ مخونه | {{Beyt|فما نفع المستأخرين نكيصهم| | ||
و لا ضرّ أهل السابقات التعجّل}} | |||
{{Hemistich|* سرچينه: شبر، ادب الطف، ۱ ټوک، ۱۸۱-۱۸۲ مخونه.}} | |||
{{End Poetry}} | |||
د موجودو روایتونو له مخې، کمیت د داسې شاعر په توګه چې د بني امیه و په زمانه کې یې د پېغمبر د کورنۍ ستاینه کوله، د امام سجاد، امام باقر او امام صادق د پام وړ و او د هغه لپاره د هغوي د دعا په اړه ځینې روایتونه نقل شوې دي.[۱۱] | د موجودو روایتونو له مخې، کمیت د داسې شاعر په توګه چې د بني امیه و په زمانه کې یې د پېغمبر د کورنۍ ستاینه کوله، د امام سجاد، امام باقر او امام صادق د پام وړ و او د هغه لپاره د هغوي د دعا په اړه ځینې روایتونه نقل شوې دي.[۱۱] | ||
همداراز ویل شوي چې کمیت هغه مادي ډالۍ چې د اهل بیتو په مدحه کې د شعرونو ویلو په وجه هغه ته ورکول کېدې نه منلې او کله کله به یې له امام سجاد یا امام باقر څخه یو کمیس غوښته چې ورسره تبرک وکړي.[۱۲] | همداراز ویل شوي چې کمیت هغه مادي ډالۍ چې د اهل بیتو په مدحه کې د شعرونو ویلو په وجه هغه ته ورکول کېدې نه منلې او کله کله به یې له امام سجاد یا امام باقر څخه یو کمیس غوښته چې ورسره تبرک وکړي.[۱۲] | ||
اصلي مقاله: هاشمیات قصائد | ==هاشمیات قصائد== | ||
هاشمیات قصائد چې کمیت بن زید اسدي هغه د عاشورا له پېښې وروسته له ۱۵ تر ۲۰ کلونو کې ویلي، د هغه له ډېرو مهمو اثارو ګڼل شوې دي.[۱۳]دغه شعرونه په اتو قصیدو کې ویل شوي چې د بني هاشم او د اسلام د پېغمبر د کورنۍ، د غدیر خم د پېښې، د خلافت د غصب او د علی د حقانیت(ع) د امام حسین (ع) د | :''اصلي مقاله: [[هاشمیات قصائد]]'' | ||
هاشمیات قصائد چې کمیت بن زید اسدي هغه د عاشورا له پېښې وروسته له ۱۵ تر ۲۰ کلونو کې ویلي، د هغه له ډېرو مهمو اثارو ګڼل شوې دي.[۱۳]دغه شعرونه په اتو قصیدو کې ویل شوي چې د بني هاشم او د اسلام د پېغمبر د کورنۍ، د غدیر خم د پېښې، د خلافت د غصب او د علی د حقانیت(ع) د امام حسین(ع) د شهادت، د ظالمو واکمنانو د حکومت، د بني امیه و د غمیزو، د زید بن علي د وژلې او د هاشمیانو د مصایبو په اړه دي.[۱۴] | |||
سره له دې ویل شوي چې کمیت د خپل ځان د ژغورلو لپاره د بنی امیه و په مدحه کې یوه قصیده ویلې او په دې اړه یې له امام باقر(ع) څخه اجازت اخستی دی.[۱۵] | |||