کمیت بن زید اسدي
کُمَیت بن زید اَسَدي (۶۰-۱۲۶ق)، شیعه عرب ژبی شاعر، د امام سجاد(ع)، امام باقر(ع) او امام صادق(ع) هم مهاله و. «هاشمیات» قصیدې د هغه له ډېرو مهمو اثارو دي چې د بني هاشمو د فضایلو، د غدیر پیښې، د امام حسین(ع) شهادت او له بني امیه سره اړوند مسایلو او د هغې د پایلو په شان موضوعات پکې شامل دي. دغه شعرونه د عاشورا له پیښې وروسته له ۱۵ تر شلو کلونو په واټن کې ویل شوې دي.
کمیت ته د هغه د شعرونو په وجه د شیعیانو د څلورم او پینځم امام، امام سجاد او امام باقر پام وروګرځېد او د هغه لپاره د دغه امامانو د دعا په اړه ډېر روایتونه نقل شوې دي. سره له دې ویل شوي چې هغه د خپل ځان د حفاظت لپاره د بني امیه په مدحه کې هم یوه قصیده ویلې ده.
مقام او اهمیت
ابومُستَهَل کمیت بن زید اسدي، د ابوالفرج اصفهاني په وینا، تکړه شاعر، په عربۍ ژبه او لغاتو عالم، د عربو له حالاتو خبر او د قحطانیانو په اړه متعصب، او له نورو عربو شاعرانو سره د شعري مقابلې سړی و.[۱] د هغه هاشمیات قصیدې، د کمیت له ډېرو ښو شعرونو بلل شوې دي.[۲] همداراز د هغه د شعرونو شمېر تر پینځو زرو بیتونو بیان شوی[۳] چې زیاتره بیتونو ته یې لاسرسي نیشته.[۴]
ویل شوي چې هغه په خپلو شعرونو کې پر عدنانیانو خاص تعصب درلود او د یمني شاعرانو په خلاف یې شعرونه ویل[۵] او د کمیت له خوا د یمن د خلکو د هجو دلیل په حقیقت کې دا و چې د حکیم بن عایش کلبي په نوم یو یمني شاعر علي بن ابیطالب او بني هاشم هجو کړې وو[۶] او کمیت د دې لپاره چې د بني امیه و تر قهر لاندې رانه شي، د هغه په ځواب کې خپل شعر د یمنیانو په هجوه کې ووایه، نه د امام علي او بني هاشمو په نېغ په نېغه دفاع کې.[۷]
کمیت بن زید بن خنیس بن مخالد اسدي په ۶۰ قمری کال کې وزېږېد.[۸] هغه د بني امیه و د زمانې د شاعر فرزدق خوریی او د متعصب او مشهور شیعه شاعر سید حمیري هممهاله و[۹] هغه د اخري اموي خلیفه مروان بن محمد د خلافت په زمانه کې په ۱۲۶ ق کال کې په کوفې کې ومړ.[۱۰] هغه لومړی کس و چې په بني اسد هدیرې کې ښخ کړی شو.[۱۱]
له اهل بیتو سره اړیکه
د موجودو روایتونو له مخې، کمیت د داسې شاعر په توګه چې د بني امیه و په زمانه کې یې د پېغمبر د کورنۍ ستاینه کوله، د امام سجاد، امام باقر او امام صادق د پام وړ و او د هغه لپاره د هغوي د دعا په اړه ځینې روایتونه نقل شوې دي.[۱۲]
همداراز ویل شوي چې کمیت هغه مادي ډالۍ چې د اهل بیتو په مدحه کې د شعرونو ویلو په وجه هغه ته ورکول کېدې نه منلې او کله کله به یې له امام سجاد یا امام باقر څخه یو کمیس غوښته چې ورسره تبرک وکړي.[۱۳]
هاشمیات قصائد
- اصلي مقاله: د هاشمیات قصائد
هاشمیات قصائد چې کمیت بن زید اسدي هغه د عاشورا له پېښې وروسته له ۱۵ تر ۲۰ کلونو کې ویلي، د هغه له ډېرو مهمو اثارو ګڼل شوې دي.[۱۴] دغه شعرونه په اتو قصیدو کې ویل شوي چې د بني هاشم او د اسلام د پېغمبر د کورنۍ، د غدیر خم د پېښې، د خلافت د غصب او د علی د حقانیت(ع) د امام حسین(ع) د شهادت، د ظالمو واکمنانو د حکومت، د بني امیه و د غمیزو، د زید بن علي د وژلې او د هاشمیانو د مصایبو په اړه دي.[۱۵]
سره له دې ویل شوي چې کمیت د خپل ځان د ژغورلو لپاره د بنی امیه و په مدحه کې یوه قصیده ویلې او په دې اړه یې له امام باقر(ع) څخه اجازت اخستی دی.[۱۶]
د امام حسین(ع) او عاشورا په اړه د کمیت له هاشمیاتو ځینې بیتونه
فوټ نوټ
- ↑ ابوالفرج اصفهانی، الاغانی، ۱۹۹۴م، ج۱۷، ص۵.
- ↑ ابوالفرج اصفهانی، الاغانی، ۱۹۹۴م، ج۱۷، ص۵.
- ↑ ابوالفرج اصفهانی، الاغانی، ۱۹۹۴م، ج۱۷، ص۳۰.
- ↑ عبدالعظیمزاده، «هاشمیات»، ص۱۳۱.
- ↑ ابوالفرج اصفهانی، الاغانی، ۱۹۹۴م، ج۱۷، ص۵.
- ↑ ابوالفرج اصفهانی، الاغانی، ۱۹۹۴م، ج۱۷، ص۲۸.
- ↑ ابوالفرج اصفهانی، الاغانی، ۱۹۹۴م، ج۱۷، ص۲۸.
- ↑ ابوالفرج اصفهانی، الاغانی، ۱۹۹۴م، ج۱۷، ص۳۰.
- ↑ مرزبانى، اخبار شعراء الشیعه، ۱۴۱۳ق، ص۷۱ و ۱۷۸.
- ↑ ابوالفرج اصفهانی، الاغانی، ۱۹۹۴م، ج۱۷، ص۳۰.
- ↑ ابوالفرج اصفهانی، الاغانی، ۱۹۹۴م، ج۱۷، ص۳۰.
- ↑ امینی، الغدیر، ۱۳۶۸ش، ج۴، ص۳۳ و ۳۶.
- ↑ امین، اعیان الشیعه، ۱۴۰۳ش، ج۹، ص۳۴؛ امینی، الغدیر، ۱۳۶۸ش، ج۴، ص۳۲.
- ↑ المرزبانی خراسانی، اخبار شعراء الشیعه، ۱۳۴۷ش، ص۷۱.
- ↑ «هاشمیات: جهادی از جنس قلم»، مجله ادب عربی، ص۲۳۰.
- ↑ امینی، الغدیر، ۱۳۶۸ش، ج۴، ص۳۴، به نقل از الاغانی، ج۱۵، ص۱۲۶.
- ↑ شبر، ادب الطف، ۱ ټوک، ۱۸۱-۱۸۲ مخونه.
سرچينې
- ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین، الاغانی، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ اول، ۱۴۱۵ق/۱۹۹۴م.
- امین، سید محسن، أعيان الشيعة، بیروت، دار التعارف للمطبوعات، ۱۴۰۳ق/۱۹۸۳م.
- امینی، عبدالحسین، الغدیر، ترجمهٔ محمدتقی واحدی، تهران، بنیاد بعثت، ۱۳۶۸ش.
- امینی، عبدالحسین، موسوعة الغدیر فی الکتاب والسنة والادب، قم، مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامی، ۱۴۳۰ق/۲۰۰۹م.
- خویی، سید ابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، بیروت، انتشارات الثقافة الاسلامیه، ۱۴۱۳ق.
- داود، سلوم، شعر الکمیت بن زید الأسدی، بیروت، عالم الکتاب، ۱۴۱۷ق/۱۹۹۷م.
- شبر، جواد، أدب الطف: أو شعراء الحسین علیهالسلام من القرن الأول الهجری حتی القرن الرابع عشر، بیروت، دار المرتضی، بیتا.