د قدس نړیواله ورځ
د قدس ورځ یا د قدس نړیواله ورځ د روژې د میاشتې وروستۍ جمعه ده چې امام خمیني په ۱۳۸۵ کال (د ۱۳۹۹ کال په رمضان کې) هغه د فلسطین له خلکو د ملاتړ رسمي ورځ وبلله او د نړۍ له مسلمانانو یې وغوښتل چې د صهیونسټي رژیم او دهغوي د ګوډاګیانو د لاس لنډولو لپاره یو موټي شي. د قدس د ورځې په توګه د روژې د اخري جمعې نومول، د ډېرو روڼ اندو او هنرمنانو له ملاتړ سره مخ شول او نن پر ایران سربېره د نړۍ په مختلفو هیوادونو کې د قدس د ورځې دستورې او لاریونونه ترسره کیږي چې د خبري سرچینو د راپور له مخې په مختلفو لویو وچو کې د دغو هیوادونو شمېراتیاوو ته رسیږي. د قدس د نړیوالې ورځې د کاریکاتور (کارټون) نړیوال فیسټول په ۱۳۹۳ او ۱۳۹۷ او ۱۴۰۱ لمریز کلونو کې په ایران کې ترسره شوی دی.
تاریخچه او موقعیت
د قدس ورځ یا د قدس نړیواله ورځ د روژې د میاشتې وروستۍ جمعه ده چې امام خمیني په ۱۳۵۸ کال (د ۱۳۹۹ اسپوږمیز کال په ۱۳ رمضان کې) هغه د فلسطین له خلکو د ملاتړ رسمي ورځ وبلله او د نړۍ له مسلمانانو یې وغوښتل چې د صهیونسټي رژیم او دهغوي د ګوډاګیانو د لاس لنډولو لپاره یو موټي شي[۱] دغه پېغام په مسجد الاقصی د اسراییلي ځواکونو د حملې او د لبنان د جنوب د بمبارۍ پ غبرګون کې خپور شو.[۲]
په ۱۳۵۸ لمریز کال په تهران کې د قدس د ورځې له لاریونه وروسته په ایران کې د فلسطین سفیر د یاسر عرفات پېغام ولوسته. همداراز د ایران د هغه وخت د موقت دولت لومړي وزیر مهدي بازرګان، د سوریې د بهرنيو چارو وزیر عبدالحلیم خدام، سید علي خامنه ای او محمد مجتهد شبستري ویناوې وکړې[۳] د قدس ورځې د دستورو له ترسره کېدو مخکې، پینځه ویشتو لیکوالانو او روڼ اندو مجمله داریوش آشوري، شایګان، سیمین دانشور، داریوش مهر جوایي او احمد شاملو په یوې بیانیې کې اعلان وکړ چې د ازادۍ او دموکراسۍ د لارې د مبارزانو تر څنګ به د قدس ورځې په لاریون کې برخه واخلي.[۴]
د قدس نړیواله ورځ د ایران د اسلامي جمهوریت د مشرانو، امام خمیني او سید علي خامنه اي، د شیعه د تقلید مراجعو او د لبنان د حزب الله د عمومي منشي سید حسن نصرالله په ویناوو کې ځانګړی ځای لري. امام خمیني د قدس ورځ نه یوازې د فلسطین بلکې د اسلام او د اسلامي حکومت ورځ بللې[۵] او هغه یې د عمومي اسلامي لام بندۍ او په ټوله دنیا کې د مستضعفینو ګوند د جوړېدو یوه سریزه معرفي کړې ده.[۶] د ایران د اسلامي جمهوریت مشر سید علي خامنه اي باور لري چې د قدس د نړیوالې ورځې درنښت سبب کیږي چې د اسراییلو د دولت تر یرغل لاندې راغلې فلسطینیان د یوازېتوب احساس ونه کړي او مقاومت وکړی شي.[۷]
شیعه د تقلید مرجع ناصر مکارم شیرازي د قدس د ورځې په لاریون کې ګډون شرعي واجب ګڼي. د هغه په فتوا، که مېړه د قدس ورځې په لاریون کې د خپلې مېرمنې د برخه اخستلو اجازه ورنه کړي، ښځه د مېړه له اجازې برته د قدس ورځې په لاریون کې برخه اخستلې شي[۸] هغه باوري دی چې د قدس ورځ باید د غاصبانو او نیواکګرو په خلاف په یو قوي، عمومي او یو هیړ اعتراض بدله شي.[۹] د لبناند حزب الله د مشر سید حسن نصرالله په وینا اسراییل نه یوازې د فلسطین بلکې د سیمې د ټولو هیوادونو، د سولې خپلواکۍ او امنیت لپاره یو خطر دی.[۱۰]
د قدس ورځې دستورې
د قدس ورځې لاریون د نړۍ په مخلتفو هیوادونو منجمله، ملایشیا، هند، سنګاپور، انډونیشیا ، ترکیې، امریکا، کاناډا، ناروی، اذربایجان، سوډان، انګلستان، بحرین، بوسینا هرزګوینا، تیونس، پاکستان، اسټریلیا، جرمني، رومانیا، کویت، سپین، جنوبي افریقا، سویډن، وینزویلا، البانیا، یمن ، او یونان کې ترسره کیږي.[۱۱] د خبري سرچینو په وینا د قدس ورځې مراسم د نړۍ تر اتیا په زیاتو اسلامي او غیر اسلامي هیوادونو کې ترسره کيږي.[۱۲]
د قدس ورځې دستورې د روژې میاشتې په وروستۍ جمعه ترسره کیږي[۱۳] او د نړۍ رسنۍ ورته انعکاس ورکوي.[۱۴] په لویدیځو هیوادونو کې له دې امله چې جمعه د کار ورځ ده، د قدس ورځ د اونۍ د اخري ورځې په تعطیلاتو یعنې د خالي یا اتبار په ورځ ترسره کیږي.[۱۵] البته په ځینو هیوادونو کې د قدس ورځې د دستورو جوړېدل له یو لړ محدودیتونو سره مخامخیږي.[۱۶]
هنري پېښې
د قدس د نړیوالې ورځې د کارټون د نړیوال فیسټیوال لومړی پړاو په ۱۳۹۳ لمریز کال کې په دوو اصلي برخو: د قدس نړیواله ورځ او د فلسطین د هېرولو لپاره د تفکیري خوځښتونو په برخو کې ترسره شو او د نړۍ له کابو درې دېرشو هیوادونو څخه تقریبا دوه سوه کسانو پکې تر پینځه سوو زیات اثار وړاندې کړل[۱۷] په دغه فیسټیول کې مختلفو ادارو او مرکزونو منجمله ابنا خبري اژانس، د فلسطین د انتفاضې د ملاتړ سیکرټریټ، او د ایران د اسلامي جمهوریت د هنر پوهنکور برخه لرله.[۱۸]
د قدس د نړیوالې ورځې د کارټونونو دوهم فیسټیول یا مېله په ۱۳۹۷ لمریز کال کې د نړۍ له ۲۷ هیوادونو څخه تر ۱۲۰ زیاتو هنرمنانو په ګډون سره ترسره شو او د قدس د نړیوالې ورځې او د د اسراییلو دولت د پلازمېنې په توګه د بیت المقدس ښار د اعلانولو د امریکا د دولت د اقدام د غندنې په باره کې ۳۱۶ اثارو ته پکې شرکت ورکړی شو.[۱۹]
اړوندې لیکنې
فوټ نوټ
- ↑ امام خمینی، صحیفه امام، ۱۳۸۹ش، ج۹، ص۲۶۷.
- ↑ آدمی، «تأثیر تهدیدهای گروههای سلفی-تکفیری بر امنیت هستیشناختی ج.ا.ا»، ص۱۳.
- ↑ «سخنرانان روز قدس در سال ۵۸ چه کسانی بودند؟»، سایت تاریخ ایرانی.
- ↑ «سخنرانان روز قدس در سال ۵۸ چه کسانی بودند؟»، سایت تاریخ ایرانی.
- ↑ امام خمینی، صحیفه امام، ۱۳۸۹ش، ج۹، ص۲۷۸.
- ↑ امام خمینی، صحیفه امام، ۱۳۸۹ش، ج۹، ص۲۸.
- ↑ «بیانات در خطبههای نماز جمعه»، سایت دفتر حفظ و نشر آثار آیت الله خامنهای.
- ↑ آیتالله العظمی مکارم شیرازی: شرکت در راهپیمایی روز قدس وجوب شرعی دارد
- ↑ «شرکت در راهپیمایی روز قدس واجب است»، سایت تابناک.
- ↑ «سخنرانی سید حسن نصرالله، دبیر کل حزب الله لبنان، در روز جهانی قدس»، سایت مقاومت اسلامی لبنان.
- ↑ «جهان و روز جهانی قدس»، خبرگزاری تسنیم.
- ↑ «روز قدس از نگاه رسانههای دنیا»، سایت شبکه خبر.
- ↑ «مراسم روز قدس در لندن»، سایت بیبیسی.
- ↑ «حضور ۵۰۰۰ رسانه خارجی برای پوشش راهپیمایی روز قدس در ایران...»، سایت خبرگزاری العالم.
- ↑ «مراسم روز قدس در لندن»، سایت بیبیسی.
- ↑ «محدودیتها و موانع برگزاری روز جهانی قدس در خارج از کشور»، سایت قدسنا؛ «علل مخالفت برخی دولتهای اسلامی...»، سایت قدسنا.
- ↑ «بیانیه هیأت داوران اولین جشنواره...»، خبرگزاری ابنا.
- ↑ «بیانیه هیأت داوران اولین جشنواره...»، خبرگزاری ابنا.
- ↑ «برگزیدگان دومین جشنواره بینالمللی کاریکاتور روز جهانی قدس معرفی شدند»، سایت هنرآنلاین.
سرچينې
- آدمی، علی، و رضا نیکنام، «تأثیر تهدیدهای گروههای سلفی-تکفیری بر امنیت هستیشناختی ج.ا.ا»، در مجله مطالعات سیاسی جهان اسلام، ش۱۹، پاییز ۱۳۹۵ش.
- «برگزیدگان دومین جشنواره بینالمللی کاریکاتور روز جهانی قدس معرفی شدند»، سایت هنرآنلاین، تاریخ درج مطلب: ۷ شهریور ۱۳۹۷ش، تاریخ بازدید: ۲ خرداد ۱۳۹۸ش.
- «بیانات در خطبههای نمازجمعه»، در سایت دفتر حفظ و نشر آثار آیت الله خامنهای، تاریخ درج مطلب: ۱۶ فروردین ۱۳۷۰ش، تاریخ بازدید: ۲ خرداد ۱۳۹۸ش.
- «بیانیه هیأت داوران اولین جشنواره بین المللی کاریکاتور روز جهانی قدس + اسامی برندگان»، خبرگزاری ابنا، تاریخ درج مطلب: ۱۵ مهر ۱۳۹۳ش، تاریخ بازدید: ۲ خرداد ۱۳۹۸ش.
- «بیش از ۵۰۰۰ رسانه خارجی تظاهرات روز جهانی قدس را در شهرهای مختلف ایران پوشش میدهند.»، سایت العالم، تاریخ درج مطلب: ۱۸ خرداد ۱۳۹۷ش، تاریخ بازدید: ۲ خرداد ۱۳۹۸ش.
- «سخنرانی سید حسن نصرالله، دبیر کل حزب الله لبنان، در روز جهانی قدس»، سایت مقاومت اسلامی لبنان، تاریخ درج مطلب: ۱۱ مرداد ۱۳۹۲ش، تاریخ بازدید: ۲ خرداد ۱۳۹۸ش.
- «شرکت در راهپیمایی روز قدس واجب است»، سایت تابناک، تاریخ درج مطلب: ۲۴ مرداد ۱۳۹۱ش، تاریخ بازدید: ۲ خرداد ۱۳۹۸ش.
- صحیفه امام، تهیه و تنظیم: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، تهران، مؤسسه تنظیم ونشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۹ش.
- «علل مخالفت برخی دولتهای اسلامی در برگزاری مناسب مراسم روز جهانی قدس در کشورهایشان چیست؟»، سایت قدسنا، تاریخ درج مطلب: ۱ خرداد ۱۳۹۸ش، تاریخ بازدید: ۲ خرداد ۱۳۹۸ش.
- «محدودیتها و موانع برگزاری روز جهانی قدس در خارج از کشور»، سایت قدسنا، ۳۰ خرداد ۱۳۹۶ش، تاریخ بازدید: ۲ خرداد ۱۳۹۸ش.
- «مراسم روز قدس در لندن»، سایت بیبیسی فارسی، تاریخ درج مطلب: ۲۰ خرداد ۱۳۹۷ش، تاریخ بازدید: ۲ خرداد ۱۳۹۸ش.