د لبنان د شیعیانو اسلامي اعلی مجلس

د wikishia لخوا
د لبنان د شیعیانو د اسلامي اعلی مجلس لوګو

د لبنان د شیعیانو اسلامي اعلی مجلس په لبنان کې د شیعیانو لومړی رسمي مرکز چې د ۱۳۴۸ ل کال کې امام موسی صدر جوړ کړ. د دغه مجلس د تاسیس موخه، د شیعیانو د حقوقو دفاع او د هغوي تر مینځ د وحدت رامینځته کول ذکر شوې ده. سید موسی صدر د جوړېدو له پېله د تښتول کېدو(د ۱۳۵۷ ل وږی) تر وخته پورې، د هغه مشر و. محمد مهدي شمس الدین تر ۱۳۷۹ل او عبد الامیر قبلان له هغې وروسته د شیعیانو د اعلی مجلس مشري په غاړه لرله. دم ګړۍ شیخ علي خطیب چې د شیعیانو د اعلی مجلس مرستیال مشر دی دغه مرکز چلوي.

د لبنان د شیعیانو اسلامي اعلی مجلس له خوا مختلفې تعليمي، مذهبي او خیریه موسسې او مرکزونه جوړ شوې دي؛ منجمله د دیني تبلیغاتو سازمان، د اسلامي فني تعلیمي ادارې، امام صادق(ع) جومات او د حضرت زینب(س) د خیریه ټولنې جوړل.

تأسیس

په لبنان کې د شیعیانو اسلامي اعلی مجلس، د ۱۳۸۹ق (۱۹۶۹م) کال په اوړي کې د شیعه عالمانو د نه کسیز شرعي پلاوي، او د دولس کسیز اجرایي پلاوي په انتخاب سره کار پیل کړ.[۱] دغه اداره په لبنان کې د شیعیانو لپاره لومړی رسمي مرکز ګڼل کیږي.[۲]

دغه مجلس د شیعیانو د حقوقو د دفاع او همداراز د هغوي په مینځ کې د وحدت د رامینځته کولو په موخه د امام موسی صدر له خوا جوړ شو له دې مخکې، په لبنان کې ټولو ډلو او طایفو منجمله اهل سنت، دروزیانو او مسیحیانو، د دولت له خوا ځانته پېژندل شوی مجلس او مرکز درلود او د دغه مجلس یا شورا مشر د هرې طایفې رسمي استازی ګڼل کېده.[۳]

د لبنان د شیعیانو اسلامي اعلی مجلس که څه هم په اوله کې د لبنان د شیعیانو د چارو په سرپرستۍ کې لوړ مقام درلود،[۴] خو د ځینو څېړاندو په اند، د حزب الله او امل غورځنګ په شان سیاسي ډلو له جوړېدو وروسته، ورو ورو د خپل مقام له ټیټېدو سره مخ شوی دی.[۵] سره له دې، د «عربو شیعیانو» د کتاب لیکوالان ګراهام فورل او رنډ رحیم فرانکه د شیعیانو اسلامي اعلی مجلس په لبنان کې د شیعیانو ترټولو مهم ارګان ګڼلی چې د محمد مهدی شمس الدین د مشرۍ په زمانه کې یې له اهل سنت ټولنې سره جدي ملګرتیا لرلې ده.[۶]

مشری

د لبنان د شیعیانو اسلامی اعلی مجلس په لبنان کې د لومړي وزارت په ټولګې کې شامله موسسه ده او مشر یې په انتخاباتو سره او د داخلي دستورالعملونو په اساس انتخابیږی. امام موسی صدر د ۱۹۶۹ میلادي کال د مئ په ۲۳ (۲ غبرګولی ۱۳۴۸ش/ ۶ ربیع‌الاول ۱۳۸۹ق)، د لبنان د شیعیانو د اسلامي اعلی مجلس مشر وټاکل شو؛ د دغه مشرۍ موده په اوله کې شپږ کاله وټاکل شوه او بیا د موسی صدر تر ۶۵ کلنۍ تمدید شوه.[۷] د لبنان د هغه وخت د ولسمشرۍ او د ملي شورا د مجلس د تصویب له مخې، د لبنان د شیعیانو اسلامي اعلي مجلس مشر، د نورو مذهبي ډلو د مشرانو په شان، قانوني حقوق لري او د شیعیانو د ټولو چارو مشري کوي.[سرچینې ته اړتیا]

سید موسی صدر، په سر کې د لبنان اعلی مجلس د مشرۍ په لاسته راوړلو سره، خپل ځینې پروګرامونه داسې اعلان کړل: د شیعیانو د طایفه ای چارو تنظیمول، د مسلمانانو تر مینځ یووالی، د لبنان له ټولو مذهبي طایفو سره ملګرتیا، د لبنان د وحدت ساتنه، ملي مسوولیت ته پام او د لبنان د ازادۍ او خپلواکۍ ساتنه، د فقر او ټولنیز ظلم او اخلاقي فساد سره مبارزه، او همدارنګه د فلسطین د مقاومت ملاتړ، او د اسراییل رژیم له خوا د غصب شویو ځمکو د ازادۍ لپاره له عربي دولتونو سره ملګرتیا.[۸]

په ۱۹۷۸ م کال (د ۱۳۵۷ ل کال په وږي کې) د امام موسی صدر په ورکېدو سره شیخ محمد مهدي شمس الدین د دغه شورا مشري په غاړه واخیسته[۹] او په ۱۳۷۹ ل کال کې د هغه له وفاته وروسته، شیخ عبد الامیر قبلان چې د شیخ محمد مهدي شمس الدین د مشرۍ په پړاو کې د لبنان د شیعیانو د اعلي مجلس نایب مشر و، د دې مشرۍ ته ورسېد، خو هیڅکله رسما د لبنان د شیعیانو د اسلامي اعلی مجلس د مشر په توګه اعلان نه شو.[۱۰] په ۱۴۰۰ کال کې د عبدالامیر قبلان له وفاته وروسته، تر اوسه شیخ علي خطیب چې د شیعیانو د اعلی مجلس نایب مشر دی، د دغه مجلس چلول په غاړه لري او ورپاره کوم مشر نه دی ټاکل شوی.[۱۱]

د مجلس غړي

د لبنان د شیعیانو د اسلامي اعلی مجلس، له دریو پلاویو جوړ دی؛ عمومي ټولنه چې د شیعیانو د مختلفو ډلو استازي لري، شرعي پلاوی چې د لبنان دولس دیني عالمان د لبناني عالمانو د ټولګې په انتخاب سره وي او د شپږو کلونو لپاره غوره کیږي، او همداراز اجرایي پلاوی چې د عمومي ټولنې له خوا پر منتخبو دولسو غړو سربېره، د لبنان د پارلیمان شیعه استازي هم د هغه غړي دي.[۱۲]

اړونده موسسې او مرکزونه

د لبنان د شیعیانو په اسلامي اعلی مجلس پورې اړوند د دیني تبلیغاتو د سازمان لوګو

د لبنان د شیعیانو اعلی مجلس په مختلفو تعلیمی، خېر ښګڼې او مذهبي خدماتو سره ځینې مرکزونه او موسسې لري. دغه مرکزونه او موسسې په دې ډول دي: د دیني تبلیغاتو سازمان(د دیني تبلیغاتو سازمان) سازمان تبلیغات دینی، فرهنګي خیریه جمعیت، اسلامي فني انسټیټیوټ، مدرسه الضحی، د حضرت خدیجه د خېر ښېګڼې مرکز، په بقاع کې تعلیمي تربیتي ټولګه، په خلده کې اسلامي پوهنتون، د بیروت په شتیلا سیمه کې امام صادق(ع) جومات د بیروت فني اکیډمي، د حضرت زینب(س) د خیر ښیګړې جمعیت، خدماتي درملیز کمپلکس.[۱۳] د لبنان اسلامي پوهنتون(الجامعه الاسلامیه فی لبنان) هم د دغه مجلس له تابعو مرکزونو څخه دي.

مالي سرچینې

د لبنان د شیعیانو د اعلی مجلس د مالي سرچینو تامین، د شرعي وجوهاتو لکه خمس و زکات اوهمداراز په امریکا، کاناډا، اسټریلیا، کویت او سعودي عربستان کې میشته د شیعیانو په مرستو سره کیږی.[۱۴]

فوټ نوټ

  1. گلی زواره قمشه‌ای، «رهبری درخشان امام موسی صدر برای شیعیان لبنان»، ص۳۹.
  2. گلی زواره قمشه‌ای، «رهبری درخشان امام موسی صدر برای شیعیان لبنان»، ص۳۹.
  3. واعظ‌زاده خراسانی، «گزارشی از لبنان»، ص۳۷۴.
  4. نورآقایی، لبنان، ۱۳۸۷ش، ص۱۰۹.
  5. نوری، شیعیان لبنان، ۱۳۸۹ش، ص۱۷۹.
  6. فولر، شیعیان عرب، ۱۳۸۴ش، ص۴۳۴ و ۴۴۱-۴۴۲.
  7. پیشوایی، «چگونگی تأسیس مجلس اعلای شیعیان»، ص۵۸-۵۹.
  8. پیشوایی، «چگونگی تأسیس مجلس اعلای شیعیان»، ص۵۹.
  9. دوانی، علی، مفاخر اسلام، ۱۳۶۴ش، ج۴، ص۳۶۳؛ «سالروز تأسیس مجلس اعلای شیعیان لبنان؛ اولین مرکز شیعه».
  10. پایگاه رسمی مجلس اعلای شیعیان لبنان.
  11. ملء الشغور فی رئاسة "الشیعی الأعلی" إلی ما بعد الانتخابات
  12. «اساسنامه مجلس اعلای شیعیان».
  13. نوری، شیعیان لبنان، ۱۳۸۹ش، ص۱۷۹-۱۸۰.
  14. مرکز الانتشارات والبحوث، لبنان: تاریخ، جامعه و سیاست (۱۹۷۲-۱۹۷۶م)، ۱۳۸۶ش، ص۹۸.

سرچينې

  • «اساس‌نامه مجلس اعلای شیعیان»، سایت امام موسی صدر، تاریخ بازدید: ۷ آبان ۱۳۹۷ش.
  • اصفهانی، عبدالله، «یادی از آیة‌الله شیخ محمدمهدی شمس‌الدین»، در مجله کتاب ماه دین، شماره ۵۵، اردیبهشت ۱۳۸۱.
  • پیشوایی، مهدی، «چگونگی تأسیس مجلس اعلای شیعیان»، در مجله درس‌هایی از مکتب اسلام، سال ۲۵، ش۷، مهر ۱۳۶۴ش.
  • دوانی، علی، مفاخر اسلام، تهران، انتشارات امیرکبیر، ۱۳۶۴ش.
  • فولر، گراهام و رند رحیم فرانکه، شیعیان عرب: مسلمانان فراموش شده، ترجمه خدیجه تبریزی، قم، شیعه‌شناسی، ۱۳۸۴ش.
  • مرکز الانتشارات والبحوث، لبنان: تاریخ، جامعه و سیاست (۱۹۷۲-۱۹۷۶م)، ترجمه مؤسسه مطالعات اندیشه‌سازان نور، تهران، اندیشه‌سازان نور، ۱۳۸۶ش.
  • نورآقایی، آرش و ماندانا علیزاده، لبنان، تهران، شرکت سهامی کتاب جیبی، ۱۳۸۷ش.
  • نوری، داود، شیعیان لبنان: وضعیت سیاسی-اجتماعی پس از انقلاب اسلامی ایران، با راهنمائی محمود تقی‌زاده داوری، قم، انتشارات شیعه‌شناسی، ۱۳۸۹ش.
  • واعظ‌زاده خراسانی، محمد، «گزارشی از لبنان»، در نشریه دانشکده الهیات و معارف اسلامی مشهد، شماره ۸، پائیز ۱۳۵۲ش.