عیسی احمد قاسم

دا مقاله د تدوین په حال کې ده!

عیسی احمد قاسم چې د شیخ عیسی قاسم په نوم مشهور دی (په 1315 لمریز کال کې زیږیدلی)، په بحرین کې یو شیعه عالم او ټولنیز-سیاسي فعال دی. هغه د قم او نجف په علمي مدرسو کې د زده کړې تاریخ لري او د سید محمد باقر الصدر شاګرد دی هغه څه موده د بحرین د مقننه او ملي شورا غړی و.

ویل شوي چې د هغه د مختلفو ټولنیزو فعالیتونو لکه د جمعې د لمانځه او د ګوندونو او سازمانونو د جوړولو هدف د بحرین د شیعو د حقونو دفاع ده. عیسی قاسم اوس د بحرین د شیعو د روحاني مشر په توګه پیژندل کیږي او د اهل بیتو علیهم السلام د نړیوالې غونډې د عالي شورا غړی دی. د بحرین حکومت د ۱۳۹۵ کال د غبرګولي په ۳۱ مه د هغه تابعیت واخیست.

پیژندنه

عیسی احمد قاسم په ۱۹۴۱ کال کې د بحرین د پلازمینې منامې په څنډه کې د دراز په کلي کې زیږیدلی دی. د هغه کورنۍ د ټولنې د منځنۍ طبقې څخه وه او پلار یې کب نیونکی و. عیسی په څلور کلنۍ کې خپل پلار له لاسه ورکړ او د خپلې مور تر څارنې لاندې لوی شو.[1]

د لومړنیو او منځنیو زده کړو له بشپړولو وروسته یې دوه کاله د ښوونکو په روزنه کې زده کړې وکړې او په ۱۹۵۹ کال کې یې د تدریس جواز ترلاسه کړ او بیا د بحرین په ښوونځیو کې ښوونکی شو.[2]

د دیني مدرسې زده کړې

عیسی قاسم د لومړنیو او منځنیو زده کړو او د استاذۍ د زده کړو ترڅنګ د دیني مدرسې زده کړې هم وکړې او د همدې لپاره به منامې ته نږدې د النعیم سیمې ته تله. او له علامه علوي الغریفي[3] او عبدالحسين حلي شاګردي یې وکړه.[4]

عیسی قاسم په ۱۹۶۲ کال کې په ۲۱ کلنۍ کې د خپلو زده کړو د دوام لپاره نجف ته ولاړ او هلته یې د فقهې په پوهنځي کې زده کړې وکړې او له همدې پوهنځي څخه یې د «الفقه الشریعه» په برخه کې د لیسانس سند تر لاسه کړ او دې سره سره یې د سید محمد باقر صدر په درسونو کې هم ګډون وکړ.[5] هغه په ​​۱۹۶۸ کال کې بحرین ته راستون شو او د بحرین په ښوونځیو کې یې تدریس پیل کړ، خو په ۱۹۷۰ کال کې بیا نجف ته راستون شو او د دیني حوزې درسونو ته یې ادامه ورکړه.[6]

د ۱۹۹۰ لسیزې په لومړیو کې قم ته د زده کړې لپاره داخل شو. په قم کې يې استادان محمد فاضل لنکراني، سيد کاظم حائري او سيد محمود هاشمي شاهرودي وو. په ۲۰۰۱میلادي کال (1380 لمریز) کې په بحرین کې د وضعیت له نسبتا ښه کیدو وروسته بیرته خپل هیواد ته ستون شو.[7]

د بحرین په مقننه مجلس کې غړیتوب

شیخ عیسی قاسم، د بحرین د اساسي قانون د بنسټ ایښودونکو شورا غړی - 1971

په ۱۹۷۱ کال کې له ایران څخه د بحرین له جلا کېدو او د دغه هېواد د اساسي قانون د طرحې لپاره د پارلمان له جوړېدو وروسته، عیسی قاسم د پارلمان د یوه غړي په توګه وټاکل شو او د پارلمان د اسلام ګروهنې تحریک ترڅنګ یې د بحرین د اساسي قانون کې یې د اسلامي موادو او بندونه په مسوده کې هم ونډه درلوده.[۸] د بحرین د ملي شورا د لومړۍ دورې غړی هم و.[9]

د مذهبي ګوندونو او سازمانونو جوړول

عیسی قاسم د بحرین له یو شمېر نورو علماوو سره یوځای ګوندونه او تنظیمونه جوړ کړی دی. د دې مرکزونو څخه خورا مهم دا دي:

جمعیة التوعیة الاسلامیة

د بحرین د علماوو شورا

جمعیه الوفاق الوطنی الاسلامیه: عیسی قاسم د جمعیه الوفاق معنوی مشر او سکرتر جنرال علی سلمان د هغه له شاګردانو څخه دی.[10]

عیسی قاسم همدارنګ د اهل بیتو د نړیوالې غونډې غړی هم دی[11].

د جمعې لمونځ قایمول

عیسی قاسم به په بحرین کې د خپل ژوند په اوږدو کې د بحرین په الدراز کې د جمعې د لمانځه په خطبو کې خپل دریځ څرګنداوه. دغو ځینو دریځونو د بحرین د حکومت غبرګون راپارولی دی. د آیت الله عیسی قاسم په «آیت‌الله عیسی قاسم؛ مردم صلح و اصلاح» کتاب کښې د دغو خطبو اقتباسات راټول شوي او خپاره شوي دي.[۱۲]

د آل خلیفه د حکومت له سیاستونو سره مخالفت

د بحرین د حکومت په وړاندې د عیسی قاسم ښکاره دریځونه د حکومت د ناخوښۍ سبب شول او د بحرین د عدلیې وزیر عیسی قاسم ته د جمعې د لمانځه په اړه د هغه د دریځونو په اړه خبرداری ورکړ او ګواښ یې وکړ چې هغه به د جمعې د لمانځه له ادا کولو منع کړي.[13] د بحرین د عدلیې وزیر عیسی قاسم ته په خپل لیک کښې هغه په ​​هیواد کښې د فتنې په رامینځته کولو او د خلکو په هڅولو او د قانون په ماتولو تورن کړ او هغه ته یې لیکلي وو: ته په داسې مقام کښې نه یې چې د رسول الله(ص) له منبره د مسلمانانو په هکله حکم صادر کړې یوه ډله تورنه کړې او بله ډله د ظالم په توګه معرفي کړې.[۱۴]

تلبیه جمعه

دا ګواښ په بحرین کې د علماوو او شیعه ګانو له غبرګون سره سم شوی. د ۱۳۹۱ لمریز کال د لړم په ۱۹ نېټه په بحرین کې د جمعې د لمانځه ټول لمونځونه د حکومت له خوا تعطیل اعلان شول او د الدراز ښار ته په لاره کې د حکومت له خوا د رامنځته شویو خنډونو او د حکومتي ځواکونو د وهلو ټکولو سره سره، د  جمعې د لمانځه قائمولو لپاره وتل او د عیسی قاسم تر امامت لاندې یې د جمعې لمونځ ادا کړ. د بحرین د خلکو د مقاومت په ترڅ کې دغه ورځ د جمعه التلبیه په نوم مشهوره شوې ده.[15]

د فروري د 14 غورځنګ

اصلي مقاله: په بحرین کې د فروري د 14 انقلاب

عیسی قاسم د خپلو علمی او مبارزو ریکارډونو له کبله د بحرین د شیعو په منځ کې ځانګړی ځای لري، او د اسلامی بیدارۍ په جریان کې د بحرین د شیعو مشر ګڼل کېږی.[16]

د فبرورۍ د څوارلسمې د پاڅون په پیل کې هغه د بحرین د حکومت د سیاستونو په وړاندې په اعتراض کې چوپ پاتې شو.[۱۷] خو له هغه وروسته یې څو ځلې د دغه غورځنګ ملاتړ وکړ، د لاریون کوونکو تر مینځ حاضر شو او له نورو شعیه بحرینی عالمانو سره یو ځای یې د ټپیانو او خوشې شویو بندیانو لیدنه وکړه. او د بحرین د حکومت پر ضد یې خپل احتجاج اعلان کړ.[18]

د لبیک یا بحرین مظاهرې

عیسی قاسم د بحرین د پادشاه د هغو څرګندونو په غبرګون کښې چې د حکومت مخالفان یې کمزوری ګڼلی وو، د ۱۳۹۰ کال د کب د میاشتې په ۱۲ نیټه د جمعې د لمانځه په خطبو کښې د خپل ګډون د اعلانولو په ترڅ کښې د بحرین له ټولو خلکو وغوښتل چې د کب د میاشتې په 19 نیټې د«لبیک یا بحرین» په لاریون کښې ګډون وکړی. دا مظاهرې د سعودی عربستان د فوځی ځواکونو د مداخلې د کلیزې په مناسبت د بحرین د شیعه مظاهره چیانو په ځپلو سره د 1390 کال د کب د میاشتې په 19 نیټې ترسره شوې او ویل کیږی چې څه دپاسه 5 لاکه کسانو پکښې ګډون کړی وو. مظاهره چیانو د بحرین د حکومت د بدلون او په بحرین کښې د آل خلیفه د واکمنۍ په خلاف شعارونه ورکول. هغوي همدارنګ د سعودي عربستان د پوځي ځواکونو د سمدستي وتلو او د سیاسي بندیانو د خلاصون غوښتنه هم وکړه.[19]

د بحرین د حکومت اقدامات

د ابنا خبری اژانس د راپور له مخې د بحرین د حکومت زیات شمېر وسله والو پوځیانو د ۱۳۹۲ کال د غويي په ۲۷ نېټه د عیسی قاسم په کور حمله وکړه او د کور د دروازو د قلفونو په ماتولو او د کور د سامانونو په ویجاړولو سره یې د کور تالاشی وکړه. د دې عملیاتو په ترڅ کې عسکرو ښځې او ماشومان په کور کې په یوه کوټه کې بندیان کړل. دا عمل د بحرین دننه او بهر د پراخو لاریونونو لامل شو.[20]

د تابعیت څخه محرومیت

د بحرین حکومت په عیسی قاسم باندې د خپلو فشارونو په دوام د ۱۳۹۵ کال د غبرګولي په ۳۱ نیټه له هغه تابعیت واخیست.[21] دا عمل د بحرین دننه او نړیوالو غبرګونونو سبب شو.[22]

د المصطفی څلورمه نړیواله جایزه د آیت الله شیخ عیسی قاسم په قدرونې په موضوع سره

قدرونه

د عیسی قاسم د درناوي په هدف «د بحرین مسیح» کنفرانس 1393 کال د وري په ۳۱ مه د تهران په امیر کبیر پوهنتون کې ترسره شو.[۲۳] جامعة المصطفی العالمیه پوهنتون هم د المصطفی نړیواله څلورمه جایزه د آیت الله شیخ عیسی قاسم د قدرونې په موضوع سره د نړۍ له ګوټ ګوټ څخه د عالمانو په شتون سره د ۱۳۹۴ کال د مرغومي په نهمه نېټه په تهران کښې ترسره کړ. په دې مراسمو کې د عیسی قاسم د اثارو د ۴۵ ټوکونو مخ کتنه وشوه او د هغه استازي ته د ستاینې سند او د المصطفی نړیواله جایزه ورکړل شوه.[24]

د اسوة الفقاهة و المقاومة سافټویر خپرول

د «اسوة الفقاهة و المقاومة» سافټ ویر کې د عیسی احمد قاسم د اثارو ۲۷ ټوکونه په عربي ژبه (۵ تصویري عنوانونه او ۹ متني) سره د نړیوال کنفرانس کتاب او انځورونه او څو لنډ مستند فلمونه او اړونده فلمونه، د اسلامي علومو د کمپیوټر څېړنیز مرکز (نور) لخوا په 1396 کال کې خپاره شول.[۲۵]