خصائص الوحی المبین (کتاب)

د خصائص الوحی المبین کتباب

خَصائِصُ الوَحیِ المُبین په عربۍ ژبه یو کتاب دی، چې په کې د اهل سنتو له اعتماد وړ کتابونو څخه، د امام علی(ع) فضیلت څخه تړلي آیتونه راوړل شوي دي. ویل شوي دي چې د دې کتاب لیکل د دې سبب شول چې د امام علی(ع) په فضائلو نور کتابونه ولیکل شي.

شیعه عالم ابن بطریق(۵۲۳-۶۰۰ق)، دغه کتاب په ۲۵ فصلونو کښې لیکلی او د هر فصل په شروع کښې یې یو یا څو آیتونه ذکر کړي او بیا یې د امام علی(ع) په فضیلت کښې حدیثونه نقل کړي دي چې هغه آیت یا آیتونو ته اشاره کوي. خصائص الوحی المبین کتاب، د محمد باقر محمودي په تحقیق سره، په ۱۳۶۴ کال کې د اطلاعاتو او کلتور وزارت له خوا په یوه ټوک کې چاپ شوی. د کتاب یوه نسخه د جعفر سبحاني له سریزې سره هم چاپ شوې ده.

د کتاب اهمیت او موقعیت

خَصائِصُ الوَحیِ المُبین فی مَناقِبِ امیرِالمُؤمنین(ع) کتاب د ابن بطریق(۵۲۳-۶۰۰ق) چې محدث، فقیه، ادیب او شیعه متکلم دی، له مشهورو کتابونو څخه دی، چې د اهل سنتو له اعتماد وړ کتابونو څځه یې د امام علی(ع) فضیلتونه راټول کړي دي. د دې کتاب لیکل، د اهل سنتو له سرچینو څخه د اهلبیتو(ع) د فضائلو په موضوع کې د نورو ډېرو کتابونو د لیکلو سبب شول.

لیکوال له دې کتابه وړانده دوه نور کتابونه عمدة عیون صحاح الاخبار فی مناقب امام الابرار او المستدرک المختار فی مناقب وصی المختار د امام علی(ع) په فضائلو کې لیکلي وو.

د اهل سنتو هغه سرچینې چې لیکوال ترې ګټه اخستې ده دا دي: مناقب احمد بن حنبل، صحیح بخاري، صحیح مسلم، الجمع بین الصحیحین، جمع بین الصحاح الستة، تفسیر ثعلبی (کشف والبیان)، الفردوس، مناقب ابن‌ مغازلي او حلیة‌الاولیاء. لیکوال په دې کتاب کې له ځانه څو شعرونه هم راوړي دي.

جوړښت او مینځپانګه

خصائص الوحی المبین کتاب کې یوه سریزه، 25 فصلونه او تقریبا دوه سوه روایتونه دي. لیکوال د کتاب په سر کې، د روایت په نقل کې خپل سندونه او طُرُق بیان کړي دي او همدارنګ د هر روایت له نقل وړاندې هم د سند لړۍ راوړي.

ابن بطریق یوازې د روایاتو په نقل بسنه نه ده کړی او د هر فصل په پای کې یې د آیتونو تفسیر او تشریح کړی دی. د بیلګې په توګه په لومړي فصل کې هغه روایتونه راغونډ کړي دي چې د ولایت آیت سره خاص دي. په دې فصل کې شل حدیثونه شامل دي، چې ډیر یې له پیغمبر(ص) څخه دي. د امام علی(ع) په فضیلتونو کې د حسان بن ثابت او نورو نورو شعرونه هم نقل شوي دي. لیکوال د احادیثو له نقلولو وروسته د آیت تفسیر کړی دی او فصل یې د امام علی(ع) په ستاینه کې په شعرونو سره پای ته رسولی دی.

ژباړه او چاپ

کتاب خصائص الوحی المبین، په ۱۳۱۱ق، کې سره د «نورالهدایة» کتاب په تهران کې لیتوګرافي شو. همدارنګه په ۱۳۶۴ کال کې د ایران د کلتور او اسلامي لارښود وزارت د محمد باقر محمودي په تحقیق سره په یوه په یو ټوک کې چاپ شو. د دې کتاب یوه بله نسخه د جعفر سبحاني په سریزه او د مالک محمودي په تحقیق سره، په دارالقرآن الکریم خپرندویې کې چاپ شو.

سیف‌الله حبیبی، د خصائص الوحی المبین کتاب د محمدباقر محمودی ترجمې او تحقیق سره په خصائص الوحی المبین فی مناقب امیرالمؤمنین(ع) په نامه په اسوه خپرندویې کې چاپ کړ.