لی خمسة اطفی بهم حر الجحیم
 لی خَمْسَةٌ اُطْفی بِهِم حَرَّ الجَحیم | |
| موضوع | د آل عبا د پنځو کسانو ستاینه |
|---|---|
| ژبه | عربي |
| د بیتونو شمیره | ۲ |
| غوښتنلیک | ستاینه او توسل |
| اړونده | د ابوطالب لامیه قصیده • د دعبل تائیه • د محتشم دولس بند • همای رحمت • قطعهای از بهشت • ای اهل حرم • با آل علی هرکه درافتاد ورافتاد • مکن ای صبح طلوع • ها علي بشر کیف بشر |
لی خَمْسَةٌ اُطْفی بِهِم حَرَّ الجَحیم، په عربۍ ژبه یو دوه بیتي شعر دی چې د پنځو تنو آلعبا په مدح او له هغوی سره د توسل مضمون لري.[۱] په دې دوو بیتونو کې ویل شوي چې یو کس له پینځو کسانو سره توسل کړی او په دې توګه یې د دوزخ اور له ځانه لرې کړی دی. دا پینځه کسان حضرت محمد(ص)، امام علي(ع)، امام حسن(ع)، امام حسین(ع) او حضرت فاطمه(س) دي.[۲]
د مقدس اردبیلي په وینا، د دې دوو بیتونو لوستل، سربېره پر دې چې د دوزخ له اوره د خلاصون لامل کېږي، د حاجتونو د پوره کېدو سبب هم دی.[۳] هغه دا دستورالعمل مُجَرَّب بللی دی.[۴]
له دې ابیاتو څخه د مذهبي ځایونو، منجمله د امام علي(ع) د حرم د جنوبي دروازې، د سینګار لپاره استفاده شوې ده.[۵] د ځینو راپورونو له مخې، په طبس ارګ کې یو سنګي لوح دی چې دا بیتونه پرې حک شوي دي.[۶] د بېلابېلو مذاهبو مداحانو له دې شعر څخه د رسول الله(ص) او د هغه د اهل بیتو د مدحې لپاره استفاده کړې ده.[۷] د دې شعر متن په لاندې ډول دی:
- ژباړه
په بېلابېلو سرچینو کې، دا دوه بیتونه په مختلفو عبارتونو نقل شوي دي.[۹] د بېلګې په توګه، په ځینو نقلونو کې، د حَرَّ الجحیم پر ځای، نارَ الجحیم راغلی دی[۱۰] او په ځینو نورو کې، د اُطفی بهم پر ځای، اُطفی بها عبارت[۱۱] او په یوه نقل کې، د الجحیم پر ځای، لهیب کلمه[۱۲] یا د اِبناهما پر ځای، ابنَیهما راغلی دی.[۱۳] ځینو هم د حَرَّ الجيیم پر ځای، حَرّ الوباء راوړی دی.[۱۴]
هغو سرچینو چې دا شعر نقل کړی، د شاعر نوم یې نه دی یاد کړی.[۱۵] ځینو دا شعر حسن بن علي هَبَل (وفات: ۱۰۷۹ق)، چې د یمن د امیرالشعرا په نوم یاد شوی، ته منسوب کړی دی؛[۱۶] خو ویل شوي چې د ځینو شواهدو پر بنسټ، دا خبره سمه نه ده.[۱۷]
فوټ نوټ
- ↑ وګورئ: کاشانی، منهجالصادقین، ۱۳۳۶ش، ج۹، ص۱۱۹-۱۲۰؛ مشکینی، المواعظ العددیه، ۱۳۹۲ش، ج۲، ص۲۷۱.
- ↑ وګورئ: کاشانی، منهجالصادقین، ۱۳۳۶ش، ج۹، ص۱۱۹-۱۲۰؛ مشکینی، المواعظ العددیه، ۱۳۹۲ش، ج۲، ص۲۷۱.
- ↑ مقدس اردبیلی، حدیقةالشیعه، ۱۳۸۳ش، ص۲۳۳-۲۳۴.
- ↑ مقدس اردبیلی، حدیقةالشیعه، ۱۳۸۳ش، ص۲۳۳-۲۳۴.
- ↑ حرزالدین، تاریخ النجف الاشرف، ۱۳۸۵ش، ص۲۴۰.
- ↑ «ارگ طبس»، وبلاگ شهر من طبس.
- ↑ د بېلګې په توګه وګورئ: «لی خمسة اطفی بهم نار الجحیم الحاطمه-توفیق المنجد»، وبگاه یوتیوب؛ «لی خمسة اطفی بها حر الوباء الحاطمه-مقام الشد عربان-شغل ترکی»، وبگاه یوتیوب؛ «لی خمسة اطفی بهم حر الجحیم الحاطمه||مقطوعه رائعه||السید هانی الموسوی||باکستان کراتشی»، وبگاه یوتیوب.
- ↑ مشکینی، المواعظ العددیه، ۱۳۹۲ش، ج۲، ص۲۷۰-۲۷۱.
- ↑ حرزالدین، تاریخ النجف الاشرف، ۱۳۸۵ش، ص۲۹۸.
- ↑ حرزالدین، تاریخ النجف الاشرف، ۱۳۸۵ش، ص۲۹۸.
- ↑ دیلمی، غررالاخبار، ۱۳۸۵ش، ص۲۹۸.
- ↑ لحجی، منتهیالسؤل، ۱۴۲۶ق، ج۲، ص۳۸۶.
- ↑ الشامی، «مقدمه» در دیوان الهبل، ص۱۶.
- ↑ جمعی از نویسندگان، موسوعة الفرق المنتسبه للاسلام، ج۸، ص۳۶۱.
- ↑ مثال په توګه وګورئ: دیلمی، غررالاخبار، ۱۳۸۵ش، ص۲۹۸، مقدس اردبیلی، حدیقةالشیعه، ۱۳۸۳ش، ص۲۳۴.
- ↑ جبران، «الحسن بن علی الهبل»، وبگاه العتبة الحسینیة المقدسه.
- ↑ وګورئ: الشامی، «مقدمه» در دیوان الهبل، ص۱۶.
سرچينې
- «ارگ طبس»، وبلاگ شهر من طبس، تاریخ درج مطلب: ۴ آذر ۱۳۹۰ش، تاریخ بازدید: ۱۴ مهر ۱۴۰۳ش.
- جبران، ناجی، «الحسن بن علی الهبل»، وبگاه العتبة الحسینیة المقدسه، تاریخ درج مطلب: ۲۲ اردیبهشت ۱۳۹۹ش، تاریخ بازدید: ۹ مهر ۱۳۰۴ش.
- جمعی از نویسندگان، موسوعة الفرق المنتسبه للاسلام، بیجا، بینا، بیتا.
- حرزالدین، محمدحسین، تاریخ النجف الاشرف، به تحقیق حرزالدین عبدالرزاق، قم، دلیل ما، ۱۳۸۵ش.
- دیلمی، حسن، غرر الاخبار و درر الاثار فی مناقب ابیالائمه الاطهار، قم، دلیل ما، ۱۳۸۵ش.
- شامی، احمد بن محمد، «مقدمه»، در دیوان الهبل، تألیف حسن بن علی هبل، صنعاء، دار الیمینه، چاپ اول، ۱۴۰۴ق.
- کاشانی، ملا فتحالله، منهج الصادقین فی الزام المخالفین، تهران، کتابخانه محمدحسن علمی، ۱۳۳۶ش.
- لحجی، عبدالله بن سعید، منتهی السؤل علی وسائل الوصول الی شمائل الرسول، جده، دارالمنهاج، ۱۴۲۶ق.
- «لی خمسة اطفی بهم حر الجحیم الحاطمه||مقطوعه رائعه||السید هانی الموسوی||باکستان کراتشی»، وبگاه یوتیوب، تاریخ بازدید: ۹ مهر ۱۴۰۳ش.
- «لی خمسة اطفی بهم نار الجحیم الحاطمه-توفیق المنجد»، وبگاه یوتیوب، تاریخ بازدید: ۹ مهر ۱۴۰۳ش.
- «لی خمسة اطفی بها حر الوباء الحاطمه-مقام الشد عربان-شغل ترکی»، وبگاه یوتیوب، تاریخ بازدید: ۹ مهر ۱۴۰۳ش.
- مشکینی، علی، المواعظ العددیه، ترجمه مرتضی موسوی، قم، دارالحدیث، ۱۳۹۲ش.
- مقدس اردبیلی، احمد بن محمد، حدیقةالشیعه، به تصحیح صادق حسنزاده و علیاکبر زمانی، قم، انصاریان، ۱۳۸۳ش.
- «منتخبات نسمات الاسحار»، در مجله میراث حدیث شیعه، شماره ۱۸، ۱۳۸۶ش.