زهرا د حضرت فاطمه(س) یو لقب[۱] چې معنا یې ده داسې روښانوونکی سپینوالی[۲] چې د ملغلرې په شان ځلیږي.[۳] علامه مجلسي په تفسیر کې له امام صادق(ع) څخه په یو روایت کې په زهرا د حضرت فاطمه(س) د ملقب کېدو سبب، په معنوي رڼا د هغې نوراني والی ګڼي.[۴] زهرا ټکی یا فاطمة الزهرا له هغو نومونو دي چې په روایتونو او زیارتنامو کې حضرت فاطمه(س) ته په خطاب کې کارول کیږي. همداراز شیعه امامان د ابناء فاطمة الزهرا (د فاطمې اولاد) په نوم مشهور دي.[۵]
په شیعه حدیثونو کې، په زهرا لقب د بي بي فاطمې(س) د نومول کېدو لپاره ډېر دلیلونه شته دي؛ منجمله له امام صادق(ع) څخه په یو روایت کې راغلي چې فاطمه یې زهرا ونوموله ځکه چې د امام علي(ع) په نزد د هغې مخ نورانیت لره.[۶] په نورو روایتونو کې داسې راغلي دي چې کله فاطمه عبادت ته ودرېدله نو نور به یې اسمان والاو ته رڼا وربخښله؛ لکه څنګه چې د اسمان ستوري د ځمکې خلکو ته رڼا ورکوي.[۷] همداراز روایت شوی چې خدای فاطمه د خپل عظمت له نوره وپنځوله او کله یې چې هغه وپنځوله اسمانونه او ځمکه د هغې له رڼا روښانه شول او د ملایکو سترګې وبرېښېدې.[۸] له عایشې هم د حضرت فاطمې د مخ د نورانیت په اړه یو روایت نقل شوی دی.[۹]
د حضرت فاطمه د نومونو په اړه له امام صادق څخه په یو روایت کې راغلي چې هغه د خدای په نزد نهه نومونه او لقبونه لري.: فاطمه، صدیقه، مبارکه، طاهره، زکیه، راضیه، مرضیه، محدّثه او زهراء.[۱۰] د هغه څه مطابق چې له روایتونو لاسته راځي، د حضرت فاطمې د نومونو او لقبونو انتخاب د هغې د فضایلو په اساس دی.[۱۱]
د شیعه په روایي کتابونو کې، ځینې برخې د زهرا لقب ته بیلې شوي دی؛ لکه څنګه چې شیخ صدوق د عِلَل الشّرائع[۱۲] کتاب یوه برخه او علامه مجلسي د بحار الانوار کتاب د ۴۳ ټوک یوه برخه په دې اړه لیکلې ده.
د هغه راپور له مخې چې د ایران د نوم لیکنې ادارې کې د ثبت شویو نومونو په اړه خپور شو، زهرا په ایرانیانو کې تر ټولو زیات ایښودونکی او استعمالیدونکی زنانه نوم دی. د مثال په توګه په ۱۳۹۲ ل کال کې دا نوم په ایران کې دوهم تر ټولو زیات استعمالیدونکی نوم و.[۱۳]
فوټ نوټ
- ↑ شیخ صدوق، الامالی، ۱۴۱۷ق، ص۷۴؛ کلینی، الکافی، ۱۳۶۳ش، ج۱، ص۲۴۰؛ مسعودی، اسرار الفاطمیه، ۱۴۲۰ق، ص۴۰۹.
- ↑ ابن‌اثیر الجزری، النهایة في غریب الحدیث والاثر، ذیل واژه زهر.
- ↑ ابن‌منظور، لسان العرب، ذیل واژه زهر.
- ↑ مجلسی، جلاء العیون: تاریخ چهارده معصوم، ۱۳۸۰ش، ص۱۶۲. .
- ↑ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۹، ص۱۸۰ و ۲۹۷؛ ج۹۸، ص۳۴۵.
- ↑ شیخ صدوق، علل الشرائع، مکتبة الداوری، ج۱، ص۱۷۹-۱۸۱.
- ↑ شیخ صدوق، علل الشرائع، مکتبة الداوری، ج۱، ص۱۸۱.
- ↑ شیخ صدوق، علل الشرائع، مکتبة الداوری، ج۱، ص۱۸۰.
- ↑ القرمانی، الاخبار الدول وآثار الاول فی التاریخ، بیروت، ج۱، ص۲۵۶؛ شوشتری، إحقاق الحق وإزهاق الباطل، ۱۴۰۹ق، ج۱۹، ص۱۰.
- ↑ شیخ صدوق، الخصال، ۱۳۶۲ش، ج۲، ص۴۱۴. .
- ↑ شیخ صدوق، الامالی، ۱۴۱۷ق، ص۶۹۲؛ کلینی، الکافی، ۱۳۶۳ش، ج۱، ص۲۴۰؛ مسعودی، اسرار الفاطمیه، ۱۴۲۰ق، ص۴۰۹.
- ↑ شیخ صدوق، علل الشرائع، مکتبة الداوری، ج۱، باب۱۴۳.
- ↑ «ثبت بیش از ۱۲ میلیون از القاب حضرت زهرا(س) در ثبت احوال کشور...»، مندرج در سایت خبرگزاری مهر.
سرچينې
- ابن‌اثیر الجزری، ابوالسعادات، النهایة فی غریب الحدیث و الاثر، تحقیق طاهر احمد الزاوی - محمود محمد الطناحی، انتشارات المکتبة العلمیة، بیروت، ۱۹۷۹م.
- ابن‌منظور، محمد بن مکرم لسان العرب، ناشر دار صادر، بیروت، چاپ اول، ۱۴۱۴ق.
- «ثبت بیش از ۱۲ میلیون از القاب حضرت زهرا(س) در ثبت احوال کشور...»، خبرگزاری مهر، تاریخ درج مطلب: ۳۱ فروردین ۱۳۹۳ش، تاریخ بازدید: ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۳ش.
- شوشتری، نورالله بن شریف الدین، إحقاق الحق و إزهاق الباطل، کتابخانه عمومی حضرت آیت‌الله العظمی مرعشی نجفی (ره)، قم، ۱۴۰۹ق.
- شیخ صدوق، محمد بن علی، الخصال، تحقیق علی‌اکبر غفاری، جامعه مدرسین قم، قم، ۱۳۶۲ش.
- شیخ صدوق، محمد بن علی، علل الشرائع، مکتبة الداوری، قم، بی‌تا.
- شیخ صدوق، محمدبن علی، الامالی، قم مؤسسه البعثة، ۱۴۱۷ق.
- القرمانی، احمد بن یوسف، الاخبار الدول وآثار الاول فی التاریخ، تحقیق الدکتور فهمی سعد و الدکتور احمد حطیط، عالم الکتب. بیروت، بی‌تا.
- کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تحقیق علی‌اکبر غفاری، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۶۳ش.
- مجلسی، محمدباقر، جلاء العیون تاریخ چهارده معصوم، تحقیق سید علی امامیان، قم، سرور، ۱۳۸۰ش.
- مجلسی، محمدباقر، بحارالأنوار، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ق.
- مسعودی، محمدفاضل، اسرار الفاطمیه، تحقیق: سیدعادل علوی، مؤسسة الزائر، ۱۴۲۰ق.