فطري مرتد
- دا مقاله د یو فقهي مفهوم په اړه توضیحي مقاله ده او د دیني کړنو لپاره معیار نشي کیدی. د مذهبي کړنو لپاره نورو سرچینو ته مراجعه وکړئ.
فِطْرِي مُرْتد هغه کس ته وایي چې پلار یا مور یا دواړه یې مسلمان وي او له بلوغه وروسته له اسلامه ووځي. د فطري مرتد سړي سزا وژل دي، خو ښځه بندي کیږي تر هغې چې توبه وکړي یا مړه شي.
د زیاتره شیعه فقیهانو په فتوا، د فطري مرتد سړي توبه نه قبلیږي، سره له دې په څوارلسمې لمریزې پېړۍ کې د شیعیانو د تقلید مرجع آیت الله خویي باوري دی چې د هغه توبه د قتل د حکم، د واده د فسخ او په وارثانو کې د مال د تقسیم د حکم د ختمېدو سبب نه ګرځي خو د هغه د مسلمانېدو او د ګناهانو د بخښل کېدو سبب کیږي.
مفهوم پېژندنه
فطري مرتد هغه څوک دی چې مور یا پلار یا دواړه یې مسلمان وي او له بلوغه وروسته له اسلامه وتلی وي[۱] مشهور قول دا دی چې د هغه د نطفې د غوټه کېدو په وخت یې پلار او مور مسلمان وي[۲] سره له دې صاحب جواهر له «رسائل الجزائری»کتابه د عجیبه نظر په توګه نقل کړې چې مور یا پلار یا دواړه د هغه د وزکړې په وخت مسلمان وي.[۳]
د فطري مرتد په وړاندې ملي مرتد هغه کس ته ویل کیږي چې پلار یا مور یا هیڅ یو یې د نطفې د غوټه کېدو په وخت مسلمان نه وي او له بلوغه وروسته مسلمان شوی وي او بیا کافر شي.[۴]
سزا
د مشهورو شیعه فقیهانو په نظر، فطري مرتد که سړی وي، سزا یې قتل ده.[۵] همداراز د فقیهانو له نظره، د فطري مرتد مال او جایداد په وارثانو کې وېشل کیږي او واده یې فسخ کیږي.[۶] او له مسلمانه میراث هم نه وړي.[۷]
ښځه که فطري مرتده وي، د شیعه فقیهانو په نظر نه وژل کیږي؛[۸] البته بندي کیږي تر دې چې توبه وکړي یا مړه شي.[۹] همداراز واده یې فسخ کیږي.[۱۰] د ځینو فقیهانو له نظره، که د ښځې فطري ارتداد څلور ځله تکرار شي ښځه وژل کیږي.[۱۱] خو آیت الله خویي باوري دی چې ښځه د فطري ارتداد د تکرار په وجه هم نه وژل کیږي.[۱۲]
توبه
د ایت الله خویي په وینا مشهور فقیهان باوري دي چې د فطري مرتد سړي توبه نه قبلیږي.[۱۳] خو د څلورمې پېړۍ د مشهور شیعه فقیه ابن جنید اسکافي له نظره که فطري مرتد توبه وکړي، د قتل حکم یې ختمیږي او مالونه ورته ستنیږي او د نوې صیغې (نکاح) له لوستلو پرته خپلې ښځې ته مراجعه کولی شي.[۱۴] خو د ایت الله خویي په نظر که فطري مرتد توبه وکړي د مسلمان په حکم کې دی که څه هم د قتل حکم، د واده د فسخ کېدو او د مال د تقسیم حکم یې نه ختمیږي[۱۵] خو توبه یې د عذاب، په اور کې د همېشه لپاره پاتې کېدو، نجاست، د ښځې په توګه د مسلمانې ښځې د انتخاب او له مسلمانه د میراث د نه وړلو د حکم ختمېدو او لرې کېدو سبب کیږي.[۱۶]
د ایت الله خویي په وینا د توبې مطلب دی له کفره د پښېمانۍ څرګندونه او د پښېمانۍ او ندامت اظهار د ارتداد عملي سزاګانې لکه قتل نه شي ختمولی.[۱۷] هغه همداراز باوري دی چې د ګناه تکویني اثر له توبې وروسته له مینځه ځي خو هیڅ دلیل نیشته چې د هغه شرعي اثر هم په توبې سره له مینځه لاړ شي.[۱۸] ایت الله خویي همداراز ویلې چې د مرتد د قتل د حکم او اسلام تر مینځ تناقض نیشته؛ ځکه چې نور احکام لکه د لواط حکم شته دی چې مسلمان پکې په قتل محکوم دی او په توبې سره یې هم د قتل حکم نه ختمیږي.[۱۹]
اړوندې لیکنې
فوټ نوټ
- ↑ نجفی، جواهرالکلام، ۱۳۶۲ق، ج۴۱، ص۶۰۲.
- ↑ شهید ثانی، مسالک الافهام، ۱۴۱۳ق، ج۱۵، ص۲۳؛ خویی، التنقیح، الطهاره۳، ۱۴۱۳ق، ص۲۲۴.
- ↑ نجفی، جواهرالکلام، ۱۳۶۲ق، ج۴۱، ص۶۰۵.
- ↑ شهید ثانی، الروضة البهیه، ۱۴۱۰ق، ج۸، ص۳۰؛ خویی، التنقیح، الطهاره۳، ۱۴۱۳ق، ص۲۲۴.
- ↑ نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ق، ج۴۱، ص۶۰۵.
- ↑ نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ق، ج۴۱، ص۶۰۵.
- ↑ موسوی اردبیلی، فقه الحدود و التعزیرات، ج۴، ۱۴۲۹ق، ص۱۰۲.
- ↑ خویی، مبانی تکمله المنهاج، ۱۴۲۸ق، ج۱، ص۳۹۹.
- ↑ خویی، مبانی تکمله المنهاج، ۱۴۲۸ق، ج۱، ص۳۹۹.
- ↑ خویی، مبانی تکمله المنهاج، ۱۴۲۸ق، ج۱، ص۳۹۹.
- ↑ وګورئ: خویی، مبانی تکمله المنهاج، ۱۴۲۸ق، ج۱، ص۴۰۱.
- ↑ خویی، مبانی تکمله المنهاج، ۱۴۲۸ق، ج۱، ص۴۰۱.
- ↑ خویی، التنقیح، الطهاره۳، ۱۴۱۳ق، ص۲۲۴.
- ↑ خویی، التنقیج، الطهاره۳، ۱۴۱۳ق، ص۲۲۴.
- ↑ خویی، التنقیح، الطهاره۳، ۱۴۱۳ق، ص۲۲۴.
- ↑ خویی، التنقیح، الطهاره۳، ۱۴۱۳ق، ص۲۲۷.
- ↑ خویی، التنقیح، الطهاره۳، ۱۴۱۳ق، ص۲۲۵.
- ↑ خویی، التنقیح، الطهاره۳، ۱۴۱۳ق، ص۲۲۶.
- ↑ خویی، التنقیح، الطهاره۳، ۱۴۱۳ق، ص۲۲۸.
سرچينې
- خویی، ابوالقاسم، التنقیح فی شرح العروة الوثقی، تقریر میرزاعلی غروی، قم، دارالهادی، ۱۴۱۳ق.
- خویی، ابوالقاسم، مبانی تکمله المنهاج، قم، مؤسسه احیاء آثار الامام الخویی، ۱۴۲۸ق.
- شهید اول، محمد بن مکی، الدروس الشریعة فی فقه الامامیة، قم، جامعة المدرسین، ۱۴۰۴ق.
- شهید ثانی، زینالدین بن علی، مسالک الافهام الی تنقیح شرائع الاسلام، قم، مؤسسة المعارف الاسلامیه، ۱۴۱۳ق.
- موسوی اردبیلی، سید عبدالکریم، فقه الحدود و التعزیرات، قم، جامعه المفید، ۱۴۲۹ق.
- نجفی، محمدحسن، جواهرالکلام، تحقیق ابراهیم سلطانی، بیروت، داراحیاء التراث العربی، ۱۳۶۲ق.