عجل فرجهم

عَجِّل فَرَجَهم په دې معنی دی چې «د هغوي فرج نزدی کړه» ، دا یو داسې ذکر دی چې شیعه یې په رسول الله (ص) باندې او د هغه په اهل بیت له صلوات لیږلو وروسته وايي. او دا د اهلبیتو(ع) د مشکلاتو د خلاصیدو یا د امام مهدي(عج) د ظهور لپاره دعا ګڼي. دا ذکر په روايتونه کې په بېلابېلو الفاظو سره راغلی دی. د روایتونو له مخې پيغمبر(ص) او امام علي(ع) دا ذکر یا دې ته ورته ذکر کارولی دی. په شيعه رواياتو كې په خاصو وختونو کې د دې ذکر سپارښتنه شوې ده. او د دې ځینې خاصیتونه ذکر شوي دي لکه امام مهدي سره ملاقات او له بلاګانو نه په امان کې کیدل. فقیهان په عامه توګه د لمانځه په تشهد کې د دې ذکر کول جایز ګڼي؛ خو د ځینې فقهاوو له نظره په مداومه توګه نباید په د لمانځه په تشهد کې صلوات سره ورزیات شي.
پيژندګلو
عَجِّل فَرَجَهم «د هغوي فرج نزدی کړه» د شیعه روایتونو له مخې دا یو داسې ذکر دی چې له صلواته وروسته ویل کیږی.[۱] او شیعه یې له دروده وروسته وايي.[۲] درود سره د دې دعا یوځای کیدل په دې دلیل دي چې ورسره دعا قبلیږي.[۳]
د ځینې روایتونو د سند د سلسلې له مخې د دې ذکر لرغونتوب د امام علی(ع) وختونو ته ورګرځي.[۴] په بَلَدُالاَمین کې چې ابراهیم کَفعَمي (۸۴۰-۹۰۵ق) لیکلی دی، یوه دعا ده چې دا عبارت «عَجِّلْ اللّٰهُمَّ فَرَجَهُمْ» په کې راغلی دی.[۵] د دې روایت سند پيغمبر اکرم(ص) ته رسي.[۶] «عجل فرجهم» ذکر د شیعو په مذهبي ځایونو کې د سنګار لپاره لیکل شوی دی لکه د اصفهان په جامع جومات کې او د حضرت معصومه(س) په حرم کې صلوات سره یوځای لیکل شوی دی.[۷]
د فَرَج معنا
د څیړاندو په وینا، د فرج لپاره دعا کول کله کله د اهل بیتو(ع) او د مومنانو د کارونو د اسانۍ په معنا او کله کله د امام مهدی د ظهور په معنا راغلی دی.[۸] د فَرَج ټکی معنا له غمونو لری کیدل او د مشکلاتو د حل کیدول لپاره راځي.[۹]

دا ذکر د ځینې دعاګانو په متن کې په داسې حالت کې «عَجِّلْ فَرَجَ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ» (د محمد او آل محمد فرَج نږدی کړې)[۱۱] یا «عَجِّلْ فَرَجَ أَوْلِیَائِکَ»[۱۲] راغلی دی، خو په ځینې متنونو لکه دعای عهد کې «عجَّل فرَجه» راغلی دی.[۱۳] همدارنګ د شیعو په ځینې حدیثونو کې له دې ذکره وروسته «وَ أَهْلِکْ عَدُوَّهُمْ» (دښمنان یې هلاک کړه) او دې ته ورته عبارت راغلی دی.[۱۴]
عجل فرجهم سره د صلوات خاصیتونه
په شیعه روایتونو کې صلوات سره «عَجِّل فرجهم» یا «عجل فَرَجَ آل محمد» په ځینې وختونو لکه د جمعې په ورځ او د زیارت په ورځ د ماسپښین له لمانځه وروسته مستحب دی.[۱۵] او د دې لپاره ځینې خاصیتونه ذکر شوي دي. له امام صادق(ع) په یو روایت کې نقل شوي دي چې څوک هم د سهار او ماسپښین له لمانځه وروسته درود سره «عجل فرجهم» ووايي نو له مرګه وړاندې به قائم ویني.[۱۶] د هغه حضرت په اصحابو کې به وي،[۱۷] په قیامت کې به یې شفاعت کیږي،[۱۸] د ځان په امان کې شول[۱۹] او له ځناورو د خطر لری کیدل هم د دې ذکر له خاصیتونو ذکر شوي دي البته ځینې خاصو شرطونو او ادابو سره.[۲۰]
په لمانځه کې د عجل فرجهم ویل
د هغه استفتاو له مخې چې د ځينو شيعه فقهاوو شوې دي مطابق، په ځانګړو شرايطو کې په تشهد کې له درود وروسته د «عجل فرجهم» کلمه ويل روا دي. ایت الله تبریزي او سیستاني[۲۱] دغه ذکر په تشهد کې له دروده وروسته په لمانځه کې روا ګڼلی دی. د ایت الله بهجت او فاضل لنکراني په وینا که د دعا په نیت وي، نو کومه ستونزه نه لري. د ایت الله خامنه ای، صافي ګلپایګاني[۲۲] او نوري همداني[۲۳] په وینا، که د ورد په نیت نه وي (یعنی د هغه عمل په نیت چی خدای ورباندې امر کړی وي)، نو هیڅ مشکل نشته. خو د ایت الله مکارم شیرازي[۲۴] په وینا، لمونځ کوونکي باید دا ذکر په تشهد لمانځه کې پرله پسې ورزیات نه کړي، او احتیاط دا دی چې داسې کار ونه کړي.[۲۵]
فوټ نوټ
- ↑ شیخ بهایی، مفتاحالفلاح، دارالکتب اسلامی، ص۸۷؛ نوری، مستدرکالوسائل، بیروت، ج۵، ص۷۴؛ مجلسی، بحارالأنوار، ۱۳۶۸ش، ج۸۷، ص۲۱۵.
- ↑ «فرستان صلوات با عجل فرجهم»، سایت تبیان.
- ↑ الهینژاد، «بررسی و تحلیل نقش دعا در تعجیل بخشی ظهور»، ص۱۰.
- ↑ مجلسی، بحار الأنوار، ۱۳۶۸ش، ج۹۵، ص۱۲۷.
- ↑ کفعمی، بلدالامین، بیتا، ج۱، ص۹۶.
- ↑ کفعمی، بلدالامین، بیتا، ج۱، ص۹۱.
- ↑ قوچانی، «خط بنایی معقلی، تجلی علی (ع) بر خط کوفی بنایی»، ص۹۱؛ ستوده، «کتیبههای آستانه مقدسه قم»، ص۳۳.
- ↑ الهینژاد، «بررسی و تحلیل نقش دعا در تعجیل بخشی ظهور»، ص۱۰. یزدینژاد، «چند نکته در معنای حدیث امر به دعای فرج» ص۲۶۳-۲۶۴.
- ↑ دهخدا، لغتنامه، ذیل واژه فرج.
- ↑ «روایتی از سقاخانهای وقفی به قدمت ۳ قرن»، خبرگزاری فارس.
- ↑ شیخ بهایی، مفتاح الفلاح، دارالکتب اسلامی، ص۸۷.
- ↑ کفعمی، البلدالأمین، بیتا، ج۱، ص۲۴۴.
- ↑ نوری، مستدرکالوسائل، بیروت، ج۵، ص۷۴.
- ↑ شیخ طوسی، مصباحالمتهجد، ۱۴۱۱ق، ج۱، ص۲۶۵؛ کفعمی، بلدالأمین، بیتا، ج۱، ص۷۱.
- ↑ مجلسی، بحارالأنوار، ۱۳۶۸ش، ج۸۷، ص۲۱۵.
- ↑ نوری، مستدرکالوسائل، بیروت، ج۵، ص۹۶.
- ↑ نوری، مستدرکالوسائل، بیروت، ج۶، ص۹۸.
- ↑ مجلسی، بحارالأنوار، ۱۳۶۸ش، ج۸۶، ص۳۵۳.
- ↑ نوری، مستدرکالوسائل، بیروت، ج۶، ص۹۸-۹۷.
- ↑ طبرسی، مکارم الاخلاق، ۱۳۷۰ش، ص۲۹۱.
- ↑ سیستانی، «پرسش و پاسخ: تشهد»، سایت دفتر آیتالله سیستانی.
- ↑ صافی گلپایگانی، جامع الاحکام، ۱۳۸۵ش، ج۱، ص۷۳.
- ↑ نوری همدانی، هزار و یک مساله فقهی، ۱۳۸۸ش، ج۲، ص۵۹
- ↑ مکارم شیرازی، استفتائات جدید، ۱۴۲۷ق، ج۲، ص ۱۰۷، س ۲۶۳.
- ↑ واحد پاسخگویی به سوالت جامعة الزهرا(س)، «دانستهها: فقه وزندگی»، ص۵۵.
سرچينې
- الهینژاد، حسین، «بررسی و تحلیل نقش دعا در تعجیل بخشی ظهور»، پژوهشهای مهدوی، شماره ۲۰، بهار ۱۳۹۶ش.
- «اهمیت فرستان صلوات با عجل فرجهم»، سایت تبیان، تاریخ درج مطلب: ۲۸ آذر ۱۳۹۰ش، تاریخ بازدید: ۱۰ دی ۱۴۰۲ش.
- دهخدا، علیاکبر، لغتنامه، ج ۱۱، تهران، دانشگاه تهران، ۱۳۷۷ش.
- ستوده، منوچهر، «کتیبههای آستانه مقدسه قم»، معارف اسلامی(سازمان اوقاف)، شماره ۱۶، بهار ۱۳۵۳ش.
- سیستانی، سیدعلی، «پرسش و پاسخ: تشهد»، سایت دفتر آیتالله سیستانی، تاریخ بازدید: ۱۰ دی ۱۴۰۲ش.
- شیخ بهایی، محمد بن حسین، مفتاحالفلاح فی عمل الیوم و اللیلة من الواجبات و المستحبات، بیجا، دارالکتاب الإسلامی، بیتا.
- شیخ طوسی، محمد بن حسن، مصباحالمتهجد، بیروت، مؤسسه فقهالشیعه، ۱۴۱۱ق/۱۹۹۱م.
- صافی گلپایگانی، لطفالله، جامعالأحکام، قم، دفتر تنظیم و نشر آثار آیتالله صافی گلپایگانی، ۱۳۸۵ش.
- طبرسی، حسن بن فضل، مکارمالأخلاق، قم، الشریف الرضی، ۱۳۷۰ش.
- قوچانی، عبدالله، «خط بنایی معقلی، تجلی علی (ع) بر خط کوفی بنایی»، کتاب ماه هنر، شماره ۳۱ و ۳۲، فروردین و اردیبهشت ۱۳۸۰ش.
- کفعمی، ابراهیم بن علی، البلد الأمین، بینا، بیجا، بیجا.
- مجلسی، محمدباقر بن محمدتقی، بحار الأنوار، بیروت، دار إحیاءالتراث العربی، ۱۳۶۸ش/۱۴۰۳ق.
- مرکز پاسخگویی جامعةالزهرا، «دانستهها: فقه و زندگی»، مطالعات قرآنی نامه جامعه، شماره ۵۲، دی ۱۳۸۷ش.
- مکارم شیرازی، ناصر، استفتائات جدید، قم، مدرسةالامام علی بن ابیطالب(ع)، ۱۴۲۷ق.
- «معنای وعجل فرجهم چیست؟»، خبرگزاری مسجد، تاریخ درج مطلب: ۸ خرداد ۱۳۹۷ش، تاریخ بازدید: ۱۰ دی ۱۴۰۲ش.
- نوری همدانی، حسین، هزار و یک مساله فقهی، قم، مهدی موعود(عج)، ۱۳۸۸ش.
- نوری، حسین بن محمدتقی، مستدرکالوسائل، بیروت، مؤسسة آلالبیت لإحیاءالتراث، ۱۴۰۸-۱۴۲۹ق/۱۹۸۷-۲۰۰۸م.
- یزدینژاد، عبدالرسول، «چند نکته در معنای حدیث امر به دعای فرج»، فصلنامه امامت پژوهی، شماره دوازدهم، ستان ۱۳۹۲ش.