ام هاني د ابوطالب لور
دا مقاله د تدوین په حال کې ده!
اُمّهانِي، د ابو طالب لور، د امام علي(ع) خور، د پېغمبر صحابۍ او د غدیر حدیث او ثقلین حدیث له راویانو ده. د مورخانو په وینا، د پېغمبر معراج د ام هاني له کوره پېل شو. د مکې له فتحې وروسته هم پېغمبر (ص) هغه کسان چې د ام هاني په کور کې یې پناه اخستې وه وبخښل. ځینو مورخانو د ام هاني مسلمانېدل د مکې له فتحې وروسته ګڼلې دي؛ خو د هغه روایت له مخې چې قاضي نعمان مغربي له پېغمبره (ص) نقل کړی هغه همېشه موحده وه. هغه همداراز د فدک په پېښه کې د حضرت فاطمه (س) او ابوبکر د اختلاف له راویانو څخه ده. د ام هاني زوی جَعدَة بن هُبَیرَه په خراسان کې د امام علي (ع) چاروالی و.
پېژندګلو
ام هاني د ابوطالب او ام اسد لور او د امام علي (ع) خور ده.[۱] له ابن عباسه نقل شوې چې پېغمبر اکرم (ص) هغې ته اُمّ هاني خطاب کړی دی.[۲] د هغې نوم فاخِته او د ځینو په وینا جُمانه و.[۳] د صحابه د ژوند لیکونکي اهل سنت ابن عبدالبر په وینا، ام هاني د مکې له فتحې وروسته اسلام راوړی دی؛[۴] خو د هغه روایت په اساس چې په شرح الاخبار کتاب کې قاضي نعمان له پېغمبر (ص) نقل کړی، هغه همېشه یکتا پرسته وه.[۵]
هانی، عمر، یوسف او جَعدَه،د ام هاني بچیان دي.[۶] د هغې مېړه هُبَيْرَة بن ابیوهب له هغو کسانو و چې پېغمبر (ص) یې ځوراوه.[۷]
د پېغمبر (ص) په نزد د ام هاني مقام
الطبقات الکبری کتاب کې د ابن سعد په راپور، پېغمبر (ص) د معراج په شپه، د ام هاني په کور کې و او له معراجه له ستنېدو وروسته هم د ام هاني کور ته تللی دی.[۸] همداراز په لیلة المبیت کې پېغمبر (ص) تر سهاره د ام هاني په کور کې استوګن و او له هغه ځایه یې د مدینې په لور هجرت پېل کړی دی.[۹] [لا ښې سرچنې ته اړتیا ده] ابن هشام په السیرة النبویه کې، د مکې د فتحې په ورځ د اسلام د پېغمبر (ص) له خوا د دوو مشرکانو چې د ام هاني په کور کې یې پناه اخستې وه، بخښل کېدو ته اشاره کړې ده[۱۰]
له پېغمبر(ص) څخه په یو روایت کې، ام هاني له ډېرو غوره ښځو [۱۱] او له جنتیانو[۱۲] معرفي شوې ده. د مسجد الحرام یوه دروازه هم باب ام هاني نومېده؛[۱۳] البته دا باب د سعودي دوران (۱۳۶۹-۱۳۷۵ق.) په لومړۍ پراختیا کې ختم کړی شو.[۱۴]
له ام هاني د پېغمبر مرکه
په «الطبقات الکبری» کتاب کې د ابن سعد په راپور، پېغمبر(ص) دوه ځله په ام هاني مرکه وکړه؛ په لومړي ځل یې له هبیره سره له واده مخکې او په دوهم ځل د مکې له فتحې وروسته چې ام هاني اسلام راوړ او اسلام د هغې او د هبیره په مینځ کې جدایي راوسته.[۱۵] د ابن سعد په راپور، ام هاني دواړه ځله د پېغمبر غوښتنه ونه منله. هغې په لومړي ځل د قبیله ای اړیکو په وجه له هبیره سره واده وکړه او په دوهم ځل یې له پېغمبر سره د خپلې مینې د څرګندولو په ترڅ کې د دې لپاره چې هغه حضرت ته کوم تاوان ونه رسوي، د هغه غوښتنه رد کړه.[۱۶] سره له دې، په رجال بَرقي کتاب کې ام هاني د پېغمبر (ص) له مېرمنو معرفي شوې ده.[۱۷]
ځینې مورخان باوري دي چې د ام هاني مېړه هبیره، د مکې له فتحې وروسته نجران ته وتښتېد او هلته د کفر په حال کې مړ شو.[۱۸] ځینو ویلي چې هبیره په خندق غزا کې وژل شوې ده.[۱۹]
ام هاني د امام علي(ع) په حکومت کې
شیخ مفید په الجَمَل کتاب کې ام هاني ته د امام علي (ع) یو لیک راوړی چې پکې یې د جنګ جمل پېښو او د طلحه او زبیر انجام ته اشاره کړې ده.[۲۰] همداراز هغه په الاختصاص کې له بیت الماله په استفاده کې له ام هاني سره د امام علي (ع) د چلند ذکر کوي چې د ام هاني د خپګان سبب کیږي او امام علي دغه چلند د عدالت او انصاف د خیال ساتلو په وجه ګڼي.[۲۱] د ام هاني زوی جَعده په خراسان کې د امام علي (ع) چاروالی و او په صفین جنګ کې هم د امام علي په سپایانو کې موجود و.[۲۲]
د ام هاني رجالي حیثیت
په شیعه سني سرچینو کې له ام هاني ډېر روایتونه نقل شوې دي. ځینو د هغو شمېر ۱۱۲ بللی دی.[۲۳] قندوزي په ینابیع الموده کې ام هاني د ثقلین له راویانو ګڼلې ده.[۲۴] همداراز هغه په حجة الوداع کې له حاضرو کسانو او د غدیر پېښې له راویانو ګڼلې شوې ده.[۲۵]ام هاني د فدک په پیښه کې د پېغمبر (ص) د لور فاطمه (س) او ابوبکرد اختلاف له راویانو هم وه.[۲۶]