Jump to content

تور بېرغونه

د wikishia لخوا

تور بیرغونه (په عربۍ کې الرایات السود) یوه خبره ده چې په روایتونو کې راغلی ده او په مینځني ختیځ کې د تور بیرغونو سره د یوې ډلې پاڅون ته اشاره کوي. د تور بیرغ په اړه په ډیرو احادیثو کې د ابو مسلم خراساني پاڅون او د عباسي حکومت د تاسیس یادونه شوې ده. په ځینو کې، تور بیرغونه هم د امام زمان د ظهور د نښې په توګه یاد شوي دي.

د شیعه حدیث پوهانو په اند دا حدیثونه زیاتره په سني سرچینو کې موندل شوي او هغه حدیثونه چې راویان یې ټول شیعه وو، تور بیرغونه د اموي خلافت پر ضد د ابو مسلم خراساني له پاڅون سره تړلي دي. البته له بلې خوا ځینې خلک په دې باور دي چې تور بیرغونه د امام مهدي د ظهور نښه ده.

مفهوم پيژندنه

تور بیرغونه (په عربۍ کې الرایات السود) یو عبارت دی چې په روایتونو کې راغلی او په خراسان کې د تور بیرغونو سره د یوې ډلې پاڅون ته اشاره کوي.[۱] په دې روایتونو کې خراسان پخوانی خراسان دی چې ډیری برخې لکه ایران، افغانستان او ترکمنستان، تاجیکستان او ازبکستان پکې شاملې دي.[۲]

د تورو بیرغونه د روایتونو سرچینې

د دانشنامه امام مهدي کتاب د لیکوالانو په وینا د تورو بیرغونو زیاتره روایتونه د سني کتابونو څخه دي. د شيعو په اصلي منابعو کې له امامانو څخه د تور بيرغ په اړه لږ احاديث نقل شوي دي او په دې اړه زياتره احاديث له سني راويانو څخه روايت شوي دي.[۳]

د روایتونو مینځپانګه

په ځینو شیعه احادیثو کې تور بیرغ د ظهور نښه ګڼل شوې ده. د بېلګې په توګه، په یوه حدیث کې له امام علي(ع) راغلي دي چې د شامیانو اختلاف، د رمضان په میاشت کې تور بیرغونه او آسماني چیغه د ظهور نښې دي. خو په نورو رواياتو کې تور بيرغونه د اموي حکومت له زوال او د ابو مسلم خراساني له پاڅون سره تړلي شوي دي. د بېلګې په توګه د امام باقر(ع) په يوه حديث کې د اموي او بنو عباس د حکومتونو زوال او د تور بيرغونو د اصحابو يادونه شوې ده[۴] همدارنګه په يو حديث کې ابو مسلم خراساني په صراحت سره د تورو بیرغونو څیښتن بلل شوی دی.[۵]

د اهل سنتو په حدیثونو کې چې کوم مطلبونه بیان شوي دي هغه په دې ډول دي:

  1. د تور بيرغ له پاڅون وروسته د بني اميه زوال.[۶]
  2. د هغو کسانو غندنه چې د تورو بیرغونو له پاڅون وروسته واکمنۍ ته رسیږي.[۷]
  3. د تورو بیرغونو توپیر[۸]
  4. د سفیاني روانیدل[۹]
  5. د شعیب بن صالح کومندانۍ[۱۰]
  6. له تور بيرغونو وروسته په مکه کې د امام مهدي(ع) ظهور[۱۱]

ایا تور بیرغونه د ظهور نښه ده؟

ځينې شيعه عالمان او څېړونکي تور بيرغونه د ابو مسلم خراساني پاڅون ګڼي، چې د اموي واکمنۍ پر ضد رامنځته شو او د بني عباس د خلافت د رامنځته کېدو لامل شو.[۱۲] د دوي په باور د شیعو «خالص روایتونه» (يعنې هغه روايتونه چې راويان يې ټول شيعه دي) هغوي د تورو بيرغونو روايتونه د ظهور د نښې په توګه نه دى روايت کړي. او هغه شیعه کتابونه هم چې تور بیرغونه د ظهور نښه ګڼلې ده، هغوي له سني روایتونو نقل کړي دي.[۱۳] سید محمد صدر لیکلي دي چې د عباسي حکومت په اړه مختلف روایتونه شته چې ډیر یې جعلي دي او د عباسيانو د تاييد یوه طریقه همدا د تورو بیرغونو روایتونه دي.[۱۴]

خو ځينې بيا په دې اند دي چې تور بيرغونه د امام مهدي(عج) د ظهور نښې دي او هغه پاڅون ته اشاره کوي چې د هغه له ظهور نه مخکې به رامنځته شي.[۱۵] علي کوراني د عصر الظهور د کتاب ليکوال د تورو بيرغونو څښتن سيد خراساني ګڼلی دی، چې د هغه د لښکر مشري به شعیب بن صالح کوي او د هغه د لښکر او سفیاني لښکر تر مینځ به جګړه کیږي او هغه به سفیاني ته ماتی ورکوي[۱۶] او له امام مهدي(عج) سره به بيعت کوي.[۱۷] په عصر ظهور کتاب کې د دې مطلب د ثابتولو لپاره د ابن حماد له کتاب الفتن څخه حدیثونه راوړل شوي دي خو دا کتاب د شیعو په منځ کې معتبر نه دی ځکه چې ډیر حدیثونه یې له معصومه نه دي راغلي.[۱۸]

داعش او په روایتونو کې تور بیرغونه

د داعش ډلې ځينو پلويانو د تور بيرغ په اړه حديثونه د داعش ډلې ته تعبير کړي ځکه چې هغوي تور بيرغ کاروي.[۱۹] د تاريخ څېړونکي رسول جعفريان د تور بيرغونو روايات جعلي بللي دي، چې ځينو سني علماوو هم دغه روايتونه صحیح نه دي ګڼلي. او که صحیح وي نو په داعش باندی یی تطبیقول ناسم ګڼلي دي.[۲۰]

فوټ نوټ

  1. سلیمیان، فرهنگ‌نامه مهدویت، ۱۳۸۸ش، ص۱۳۶.
  2. سلیمیان، فرهنگ‌نامه مهدویت، ۱۳۸۸ش، ج۱، ص۱۳۶.
  3. محمدی ری‌شهری و دیگران، دانشنامه امام مهدی، ۱۳۹۳ش، ج۶، ص۶۰و۶۱.
  4. نعمانی، الغیبة، ۱۳۹۷ش، ص۲۵۶، ح۱۳.
  5. طبری، دلائل الامامة، ۱۴۱۳ق، ص۲۹۴، ح۲۴۸؛ طبرسی، اعلام الوری، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۵۲۸.
  6. ابن حمّاد، الفتن، ۱۴۱۴ق، ج۱، ص۲۰۷، ح۵۶۶.
  7. ابن حمّاد، الفتن، ۱۴۱۴ق، ج۱، ص۲۱۰، ح۵۷۳.
  8. ابن حمّاد، الفتن، ۱۴۱۴ق، ج۱، ص۲۱۶، ح۵۹۵ و ص۲۸۸، ح۸۴۱.
  9. ابن حمّاد، الفتن، ۱۴۱۴ق، ج۱، ص۲۸۸، ح۸۴۱ و ص۲۸۹، ح۸۴۵.
  10. ابن حمّاد، الفتن، ۱۴۱۴ق، ج۱، ص۳۱۴، ح۹۰۷ و ص۳۱۶، ح۹۱۲ و ص۳۲۱، ح۹۱۴ و ص۳۴۴، ح۹۹۶.
  11. ابن‌حمّاد، الفتن، ۱۴۱۴ق، ج۱، ص۳۲۲، ح۹۲۱.
  12. وګورئ: محمدی ری‌شهری و دیگران، دانشنامه امام مهدی، ۱۳۹۳ش، ج۶، ص۶۴، ۶۵؛ صدر، تاریخ الغیبة الکبری، ۱۴۱۲ق، ص۴۵۳.
  13. محمدی ری‌شهری و دیگران، دانشنامه امام مهدی، ۱۳۹۳ش، ج۶، ص۶۳.
  14. صدر، تاریخ الغیبة الکبری، ۱۴۱۲ق،ص ۴۵۳.
  15. سلیمیان، فرهنگ‌نامه مهدویت، ۱۳۸۸ش، ص۱۳۷؛ نگاه کنید به کورانی، عصر الظهور، ۱۴۰۸ق، ص۲۴۲و۲۴۳.
  16. کورانی، عصرالظهور، ۱۴۰۸ق، ص۲۴۲.
  17. کورانی، عصرالظهور، ۱۴۰۸ق، ص۱۳۷.
  18. محمدی ری‌شهری و دیگران، دانشنامه امام مهدی، ج۷، ۱۳۹۳ش، ص۴۴۸.
  19. جعفریان، «موج جدید استفاده از گفتمان مهدوی در برآمدن داعش»، وبگاه کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران.
  20. جعفریان، «موج جدید استفاده از گفتمان مهدوی در برآمدن داعش»، وبگاه کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران.

سرچينې

  • ابن‌حماد، نعیم، الفتن، بیروت، دارالفکر، ۱۴۱۴ق.
  • جعفریان، رسول، «موج جدید استفاده از گفتمان مهدوی در برآمدن داعش»، وبگاه کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران، نشر: ۵ مرداد ۱۳۹۳ش، بازدید: ۲ خرداد ۱۴۰۰ش.
  • سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، تهران، بنیاد فرهنگی حضرت موعود، ۱۳۸۸ش.
  • صدر، سید محمد، تاریخ الغیبة الکبری، بیروت، دار التعارف للمطبوعات، بیروت، ۱۴۱۲ق.
  • طبرسی، فضل بن حسن، اعلام الوری باعلام الهدی، قم، مؤسسه آل‌البیت، ۱۴۱۷ق.
  • طبری، محمد بن جریر، دلائل الامامه، تحقیق موسسه البعثه، تهران، ۱۴۱۳ق.
  • کورانی، علی، عصر الظهور، مرکز النشر مکتب الاعلام الاسلامی، الطبعة الاولی، ۱۴۰۸ق.
  • محمدی ری‌شهری، محمد و دیگران، دانشنامه امام مهدی بر پایه قرآن، حدیث و تاریخ، قم، دارالحدیث، چاپ اول، ۱۳۹۳ش.
  • نعمانی، محمد بن ابراهیم، الغیبه، تحقیق و تصحیح علی‌اکبر غفاری، تهران، نشر صدوق، ۱۳۹۷ش.