د سپي نجاست

د wikishia لخوا
دا مقاله د یو فقهي مفهوم په اړه توضیحي مقاله ده او د دیني کړنو لپاره معیار نشي کیدی. د مذهبي کړنو لپاره نورو سرچینو ته مراجعه وکړئ.

د سپي نجاست د سپي او د هغه د ټولو اجزاوو نجسوالي ته اشاره لري. شیعه او اهل سنتو فقیهانو زیاتره د سګ په نجسوالي فتوا ورکړې ده. همداراز پېر پلور یې، بې له ښکاري او ساتندویي سپي، حرام دی. د خوراک څښاک او هغو کارونو لپاره چې طهارت ته اړتیا لري د سپي له څرمنې استفاده جایزه نه ده. هغه لوښی چې سپي څټلی وي یا یې ترې اوبه څښلې وي، باید په خاورو سره ومږل شي. د سپي د نجسوالي په حکم کې د اوبو (سمندري) سپی نه شاملیږي.

شیعه فقیه سید مرتضی باوري دی چې د سپي او سرکوزي (خنزیر) وېښته له دې امله چې بې روحه اجزا دي؛ نجس نه دي. د اهل سنتو له څلورګونو امامانو څخه مالک بن انس سپی پاک ګڼلی دی.

مفهوم پېژندنه

د سپي نجاست یعنې دا چې د سپي بدن او ټول اجزا او غړي یې حتی وېښته، پنجه، نوکونه او ټول رطوبتونه او لنده بل یې نجس دي.[۱] البته شیعه فقیه سید مرتضی باوري دی چې د سپي او سرکوزي (خنزیر) وېښته له دې امله چې بې روحه اجزا دي؛ نجس نه دي.[۲] د محمد حسن نجفي په وینا سید مرتضي د نورو شیعه فقیهانو په اپوټه فتوا ورکړې ده.[۳] البته د اهل سنتو له څلورګونو امامانو څخه مالک بن انس سپی پاک ګڼلی دی.[۴]

د سپي د نجاست د حکم مستند هغه روایتونه دي چې له معصومو امامانو نقل شوې دي. دغه روایتونه په وسائل الشیعه کتاب کې د «بَابُ نَجَاسَةِ الْکلْبِ وَ لَوْ سَلُوقِیا؛د سپي نجاست که څه هم ښکاري وي »[۵] او «بَابُ نَجَاسَة سُؤْرِ الْکَلْبِ وَ الْخِنْزِیرِ»[۶] بابونو کې راغلي دي.

په خاورو مږل

اصلي مقاله: په خاورو مږل

هغه لوښی چې سپي څټلی یا یې ترې بله کومه مایع خوړلې وي، د پاکولو لپاره باید په خاورو ومږل شي او بیا په قلیلو یا کر اوبو سره ووینځل شي.[۷] او په خاورو له مږلو پرته په بله طریقه نه پاکیږي.[۸]

د پېر پلور حکم

د فقیهانو له نظره، د سپي پېر پلور حرام دی؛ ځکه چې عین نجاست، مالي ارزښت نه لري او هغه خرڅولی اخستلی نه شو.[۹] دا حکم یوازې له کوڅه ډب سپی سره اړوند دی.[۱۰] او ښکاري سپی یا څوکیداري ورکوونکی سپی د هغو ګټو له امله چې لري یې له دې حکمه استثناء شوې دي.[۱۱]

د سپي ساتنه

د ایت الله مکارم شیرازي په فتوا د هغو سپو ساتنه او پالنه چې څه فایده رسوي؛ لکه د څوکیداري ورکوونکي سپي، ښکاري سپي، ژوندي موندونکي سپی، او مواد موندونکي سپي، باک نه لري که څه هم نجس دي، خو د زینتي سپو ساتنه او پالنه د ګډ ژوند او یا سات تېرۍ لپاره، اشکال لري.[۱۲] او ساتنه یې د مسلمان په شان کې نه ده.[۱۳]

ځینو د تقلید مراجعو په کور کې د سپي ساتل مکروه ګڼلې دي.[۱۴]

نور احکام

  • هغه څه چې د سپي له بدن سره ولګیږي، که د سپي له بدنه ورته لوندوالی منتقل شي، نجس کیږي.[۱۵]
  • د شیعه فقهیانو په فتوا د سپي د نجاست حکم له هغه سپي سره مخصوص دی چې په وچه کې ژوند کوي او د اوبو سپی پکې نه شاملیږي.[۱۶]
  • په هغه لوښي کې خوراک څښاک چې د سپي له څرمنې جوړ شوی وي، حرام دی.[۱۷] همداراز د فقیهانو په وینا،له داسې لوښي باید د هغو کارونو لپاره چې طهارت پکې ضروري دی، لکه اودس او غسل استفاده ونه شي.[۱۸] ډېری فقیهان باوري دي چې د سپي او خنزیر له پوستکي حتی له خوراک څښاک پرته د نورو کارونو لپاره هم استفاده نه ده پکار.[۱۹]
  • سپی عین نجس دی، له دې امله یوازې په استحاله سره پاکیږي. او په نورو مطهراتو سره پاکېدونکی نه دی.[۲۰]
  • د فقیهانو په فتوا، د سپی صفا کول او واکسن لګول د هغه د طهارت سبب نه ګرځي؛ ځکه چې په دې خبره هیڅ دلیل نیشته چې د سپي نجاست د هغه د کوڅه ډب والي یا خیرنوالي په وجه وي.[۲۱]

فوټ نوټ

  1. مکارم شیرازی، رساله توضیح المسائل، ۱۴۲۹ق، ص۳۵؛ شبیری زنجانی، رساله توضیح المسائل، ۱۴۳۰ق، ص۲۸.
  2. سید مرتضی، المسائل الناصریات، ۱۴۱۷ق، ص۱۰۰.
  3. نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۵، ص۳۳۱.
  4. ابن‌الجلاب، التفریع فی فقه الإمام مالک بن أنس، ۲۰۰۷م، ج۱، ص۵۲؛ مغنیه، الفقه على المذاهب الخمسة، ۱۴۳۰ق، ص۲۵.
  5. حرعاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۴۱۴-۴۱۷.
  6. حرعاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۲۲۵-۲۲۷.
  7. رساله توضیح المسائل (مراجع)، ج۱، ص۱۰۱.
  8. شیخ انصاری، صراط النجاة، ۱۴۱۵ق، ص۵۲؛ بهجت، استفتائات، ۱۴۲۸ق، ج۱، ص۱۰۴؛ امام خمینی، توضیح‌المسائل، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۱۰۱.
  9. شیخ انصاری، المکاسب، ۱۴۱۰ق، ج۱، ۵۴-۵۷؛ مشکینی اردبیلی، مصطلحات الفقه، ۱۴۱۹ق، ص۴۴۷.
  10. مشکینی اردبیلی، مصطلحات الفقه، ۱۴۱۹ق، ص۴۴۷؛ بهبهانی، رساله عملیه متاجر وحید بهبهانی، ۱۳۱۰، ص۱۷-۱۸؛ نراقی، أنیس التجار، ۱۴۲۵ق، ۳۶-۳۷.
  11. مشکینی اردبیلی، مصطلحات الفقه، ۱۴۱۹ق، ص۴۴۷.
  12. «احکام نگهداری حیوانات»، پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر حضرت آیت‌الله مکارم شیرازی.
  13. مکارم شیرازی، استفائات جدید، ۱۴۲۷ق، ج۳، ص۲۶.
  14. بهجت، استفتائات، ۱۴۲۸ق، ج۴، ص۵۷۴.
  15. مشکینی اردبیلی، مصطلحات الفقه، ۱۴۱۹ق، ص۴۴۶.
  16. مثال په توګه وګورئ: نراقی، أنیس التجار، ۱۴۲۵ق، ۳۶-۳۷؛ مکارم شیرازی، رساله توضیح المسائل، ۱۴۲۹ق، ص۳۵؛ شبیری زنجانی، رساله توضیح المسائل، ۱۴۳۰ق، ص۲۸؛ وحید خراسانی، رساله توضیح المسائل، ۱۴۲۸ق، ص۲۴؛ سبحانی تبریزی، رساله توضیح المسائل، ۱۴۲۹ق، ص۱۲۷.
  17. امام خمینی، توضیح المسائل، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۱۳۵.
  18. امام خمینی، توضیح المسائل، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۱۳۵.
  19. امام خمینی، توضیح‌المسائل، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۱۳۵.
  20. مشکینی اردبیلی، مصطلحات الفقه، ۱۴۱۹ق، ص۴۴۶.
  21. موسوی گلپایگانی، مجمع المسائل، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۳۹.

سرچينې

  • ابن‌الجلاب، عبیدالله بن حسین، التفریع فی فقه الإمام مالک بن انس، تحقیق: سید کسروی حسن، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۲۰۰۷م.
  • «احکام نگهداری حیوانات»، پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر حضرت آیت‌الله مکارم شیرازی، بازدید ۱۲ بهمن ۱۳۹۹ش.
  • امام خمینی، سید روح‌الله، توضیح المسائل(المحشی)، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم‌، ۱۴۲۴ق.
  • بنی‌هاشمی خمینی، محمدحسن، رساله توضیح المسائل (مراجع)، دفتر انتشارات اسلامی، بی‌تا.
  • بهبهانی، محمدباقر بن محمداکمل‌، رساله عملیه متاجر وحید بهبهانی با تعلیقات میرزای شیرازی، تهران، حاج شیخ رضا تاجر تهرانی، ۱۳۱۰ق.
  • بهجت، محمدتقی، استفتائات، قم، دفتر حضرت آیت‌الله بهجت، ۱۴۲۸ق.
  • حرعاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعه، قم، مؤسسه آل‌البیت علیهم‌السلام، ۱۴۰۹ق.
  • سبحانی تبریزی، جعفر، رساله توضیح المسائل، قم، انتشارات مؤسسه امام صادق(ع)، ۱۴۲۹ق.
  • سید مرتضی، المسائل الناصریات، تهران، رابطة الثقافة و العلاقات الإسلامیة‌، ۱۴۱۷ق.
  • شبیری زنجانی، سید موسی، رساله توضیح المسائل، قم، انتشارات سلسبیل، ۱۴۳۰ق.
  • شیخ انصاری، مرتضی بن محمدامین، المکاسب، تحقیق محمد کلانتر، قم، دارالکتاب، ۱۴۱۰ق.
  • شیخ انصاری، مرتضی بن محمدامین، صراط النجاة(محشّٰی)، قم، کنگره جهانی بزرگداشت شیخ اعظم انصاری‌، ۱۴۱۵ق.
  • مشکینی اردبیلی، علی، مصطلحات الفقه و معظم عناوینه الموضوعیة، قم، نشر الهادی، ۱۴۱۹ق.
  • مغنیه، محمدجواد، الفقه على المذاهب الخمسة، دار الغدير، قم، ۱۴۳۰ق.
  • مکارم شیرازی، ناصر، استفائات جدید، قم، انتشارات امام علی بن ابی‌طالب(ع)، ۱۴۲۷ق.
  • مکارم شیرازی، ناصر، رساله توضیح المسائل، قم، انتشارات امام علی بن ابی‌طالب(ع)، ۱۴۲۹ق.
  • موسوی گلپایگانی، سید محمدرضا، مجمع المسائل، قم، ‌دار القرآن الکریم، ۱۴۰۹ق.
  • نراقی، ملامحمدمهدی بن ابی‌ذر‌، أنیس التجار(محشّٰی)، قم، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم‌، ۱۴۲۵ق.
  • وحید خراسانی، حسین، رساله توضیح المسائل، قم، انتشارات مدرسه امام باقر(ع)، ۱۴۲۸ق.
  • ‌ نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام‌، تحقیق: عباس قوچانی، علی آخوندی‌، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، ۱۴۰۴ق.