د کوثر سورت

د wikishia لخوا
کوثر سورت د قرآن کریم۱۰۸ سورت او یو له مکی سورتونو څخه دی

د کوثر سورت په قرآن کی ۱۰۸ سوری، مکي دی او په ۳۰ جزء کیي پرته دی. دا سوری په قرآن کې ترټولو کوچنۍ ده او په لومړي آیت کې د پیغمبر(ص) لپاره د کوثر په نامه د نعمت خبرې کولو له امله، کوثر ته ویل شوي او له رسول الله(ص)څخه یې غوښتنه کړې چې د دې لوی نعمت په وړاندې لمونځ او قرباني وکړي.

د کوثرحوض، په جنت کې سمندر، زیاته ښیګنی، اسلام، نبوت، قرآن، د ملګرو او شفاعتونو پراخه شمیره او د زریه او ټبر ډیر مقدار دکوثر له مثالونو څخه معرفي شوی. د ډیری شیعه عالمانو په وینا؛ حضرت فاطمه(س) او د هغې اولادو د کوثر له مثالونه څخه ده؛ ځکه چې د سوری نزول د هغو کسانو په ځواب کې دی چې پیغمبر(ص)یې د نسل او ماشوم پرته ګني.

د کوثر سوری د تلاوت په لوړوالى کې، ویل کیږي؛ هغه څوک چې دا سوره په ورځني لمانځه کې لوستل کوي د قیامت په ورځ به د کوثر له حوض څخه وڅښي او د طوبی ونې لاندې به د خدای رسول ملګری وي.

پیژندنه

نوم ورکول

دې سوری ته کوثر نومیږي، کوم چې په لومړي آیت کې د کوثر په نوم د نعمت خبره کوي چې خدای پیغمبر(ص) ته ورکړی دی.[۱]

د نزول ځای او سمبال

کوثر سوری د مکي سورو څخه غړی دی [یادونه ۱] او د نزول په سمبال کې پنځه لسمه سوره ده چی پیغمبر(ص) ته نازل (ښکاره) شوی ده. دا سوری د اوسني سمبال په مصحف یو سل او اتم دی او په قرآن کی دېرشم جزء ته برخه ده.[۲]

د آیتونو او ټکو شمیر

کوثر سوری ۳ آیتونه، ۱۰ ټکي او ۴۳ تورونه لري. دا سوری د قرآن ترټولو څخه کوچنۍ ده. [۳]

مینځپانګه

کوثر سوری، چې د ضحی او انشراح په څیر پیغمبر(ص) ته په خپلو ټولو آیتونو کې خطاب وکړ،[۴] د کوثر په نوم نعمت ته اشاره کوي چې خدای ورته ورکړی دی. [۵] د کوثر د تفسیر کونکو په اند خورا ښیګنې دی[۶] چې له رسول الله څخه د لمونځ او قرباني غوښتنه شوې ده.[۷]

دکوثر مثالونه

په داچې د کوثر مثالونه کوم دی، مفسرین د هغه باندې موافق ندي. د کوثر حوض، په جنت کې سیند، خورا ښیګنې، اسلام، نبوت، قرآن، د ملګرو او پیروانو پراخه شمیر، د پیغمبر لوی نسلونه او شفاعت د کوثر مثالونو پیژندنه شوي.[۸]

د نمونه په تفسیر کې، د ډیری شیعه پوهانو په روایت، د کوثر یوه بیلګه حضرت فاطمې(س) ګنل کیږي؛ ځکه چې په سوره کې، دا د هغو کسانو په اړه دی چې پیغمبرته د نسل او ماشوم پرته بولي، پداسې حال کې چې د پیغمبر نسل د خپلې لور فاطمې(س) څخه دوام لري او هماغه نسل دی چې امامت ورته سپارل شوی دی. [۹]

عبدالله جوادي آملي (۱۳۱۲ش)، د قرآن مفسر وايي: لاندې سوره تاییدوي چې کوثر او خورا ښیګنې د فاطمه زهرا(س) جریان پورې اړوند دي، کوم چې دې میرمنې ته د الهی اقدس ذات، دغه ښیګنې ورکړی او له هغې څخه یوولس امامان د نړۍ ویاړ لپاره زیږیدلي، ‌او اوس د نړۍ ختیځ او لویدیځ د دې یوولسو امامانو(ع) او د دوی ماشومانو له لوری اداره شوی.[۱۰] په المیزان کې د شیعه ګانو لوی مفسر علامه طباطبایی څرګنده کوي ځکه چې د سوری موخه د پیغمبر(ص) یاد راحت کول دغه کلیمی « إِنَّا أَعْطَيْنَاكَ » کارولی ده، چی په کوثر کې د پیغمبر مالکیت دلالت کوی، او په پایله کې د فاطمې اولادو او ماشومان د رسول‌الله(ص) ملکیت دی.

او دا په قرآن کی له غیبی او ناڅرګنده خبرونه دی، ځکه چې د پیغمبر له وفات وروسته، خدای د هغه په نسل کې برکت ورکړه، ترڅو چی په ټوله نړۍ کې هیڅ سمون نسل ونه لیدل شي، په داسی حال چې د ټولو ناورینونو سره چې د هغه کورنۍ ته راوړي، او په کور سوزنی جګرو کې ډله ډله ووژله. [۱۱]

د نزول شاءن

کوثر سوری د هغه په اړه څرګند شوی چې عاص بن وائل د پیغمبر(ص) په اړه ویلي و، ځکه چې عبدالله د رسول الله زوی مړ شوی او پیغمبر هیڅ زوی نه درلود، هغه د قریش د مشرانو په منځ کې له رسول الله(ص) په ابتر کلمی(بی ټبر) یادونه وکړه،[۱۲] د دې سوری سره خدای(ج) پیغمبر ته راحت ورکړ، کوم چې تاسوته لوی ښیګنې ورکړل شوی. او هغه ته ژیری ورکړ چې د هغه دښمنان به ابتر وي.[۱۳]

د نحر کلمې تفسیر

مفسرین د نحر کلمې په تفسیر سره موافق ندي. ځینی مفسرین لکه فضل بن حسن طبرسي (د مړی کال ۵۴۸ ق) [۱۴] او علامه طباطبایی(دمړی کال ۱۳۶۰ ش) [۱۵] د شیعه ګانو او سنیانو روایات پر بنسټ، لاسونه پورته او راوړل یی مخې ته د تکبیر پر مهال تفسیر کړی. مګر آیت الله مکارم شیرازي (زیږیدلی ۱۳۰۵ لمریز) پدې باور دی چې دې تفسیر، قرباني لپاره مناسب دی، پدې معنی ده چې د بت پرستانو کړنو څخه انکار کول چې د غیر خدای لپاره عبادت او قرباني ترسره کوي. [۱۶]

په مستحب لمانځه کې د سوری‌ لوستل

د کوثر سوری لوستل په ځینو مستحب لمونځونو کې وړاندیز کیږي؛ په شمول:

  • د رمضان میاشتې د اته لسم شپې لمونځ: دا لمونځ څلور رکعت دي، کوم چې په هر رکعت کې حمد سوری یوځل او کوثر سوره کې پنځه ویشت ځله لوستل کیږي. [۱۸]

ځانگرتیا او غوروالي

ابو بصیر له امام صادق(ع) څخه روایت کړ: څوک چې په ورځني لمانځه کې د کوثر سوری لوستل کوي، د قیامت په ورځ، هغه به د کوثر له حوض څخه وڅښي او دطوبی تر ونې لاندې به د خدای رسول ملګری وي.[۱۹] په مجمع البیان کی د پیغمبر له وینا راوړل شوی دي: هغه څوک چې د کوثر سوری لوستل کوي، خدای به هغه د جنت له سیندونو څخه اوبه ورکړي او هغه ته به د هغه قربانیو په شمیر سره انعام ورکړي چې د خدای لپاره په اختر ورځ ترسره کیږی او همدارنګه د اهل کتاب او مشرکان قربانۍ شمیرکی. [۲۰]

د هنری آثار

سوره کوثر د امام حسین(ع) د زیارت د یوې دروازې په چت کې

کوثر سوری د لیکنو یا ټایلونو په بنه د ځینې زیارتونو، جوماتونو او مدرسو په جوړولو کې رول لوبولی دی؛ له جملی څخه امام حسین(ع) زیارت کې شامل دي،[۲۱] د شیخ صدوق(ابن بابویه) په قبر کې لیکنه د ابراهیم تهرانی کرښې ته، [۲۲] په سپهسالار مدرسی کې لیکنه [۲۳] او په اصفهان کی د سید جومات په دروازی لاندی. [۲۴]

متن او ژباړه

کوثر سوری

بِسْمِ اللَّـهِ الرَّ‌حْمَـٰنِ الرَّ‌حِيمِ

إِنَّا أَعْطَيْنَاكَ الْكَوْثَرَ ﴿١﴾ فَصَلِّ لِرَبِّكَ وَانْحَرْ ﴿٢﴾ إِنَّ شَانِئَكَ هُوَ الْأَبْتَرُ ﴿٣﴾
موږ تاسو ته کوثر [چینه] ورکړې ده (۱) نو د خپل رب لپاره قرباني او لمونځ وکری. (۲) ستاسو دښمنه بی ټبره به وی. (۳)

د خدای د رضا په رنا کې د اسلام د دښمنانو ناکامي دریم ټکی؛ آیت ۳ د رسول الله صلی الله علیه وسلم د دښمنانو ناکامي دوهم ټکی؛ آیت ۲ د الهی عطایاو پروړاندې د رسول الله صلی الله علیه وسلم و دندو لومړی ټکی؛ آیت ۱ پیغمبر ته د خدای پراخه بخشنه لومړۍ دنده؛ آیت ۲ د خدای عبادت او خدمت دوهم دنده؛ آیت ۲ د غوره ملکیت قرباني او بخنه

فوټ نوټ

  1. خرمشاهی، «سوره کوثر»، ص۱۲۶۹.
  2. معرفت، آموزش علوم قرآن، ۱۳۷۱ش، ج۲، ص۱۶۶.
  3. خرمشاهی، «سوره کوثر»، ص۱۲۶۹.
  4. مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۲۷، ص۳۷۰.
  5. مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۲۷، ص۳۷۰و۳۷۱.
  6. طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۱۰، ص۸۳۵.
  7. مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۲۷، ص۳۷۲.
  8. طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۱۰، ص۸۳۶و۸۳۷؛ طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۲۰، ص۳۷۰.
  9. مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۲۷، ص۳۷۵؛ طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۲۰، ص۳۷۰.
  10. جوادی آملی،عبدالله، دروس تفسیر، سوره کوثر
  11. طباطبایی، المیزان، ج۲۰، ص۳۷۱.
  12. طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۱۰، ص۸۳۶؛ واحدی، اسباب نزول القرآن، ۱۴۱۱ق، ص۴۹۴.
  13. مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۲۷، ص۳۶۹.
  14. طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۱۰، ص۸۳۷.
  15. علامه طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۲۰، ص۳۷۲.
  16. مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۲۷، ص۳۷۴.
  17. قمی، مفاتیح الجنان، بخش نمازهای شب‌های ماه رمضان.
  18. قمی، مفاتیح الجنان، بخش نمازهای شب‌های ماه رمضان.
  19. صدوق، ثواب الاعمال، ۱۴۰۶ق، ص۱۲۶و۱۲۷.
  20. طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۱۰، ص۸۳۵.
  21. «کدام آیات و روایات در ضریح جدید امام حسین‌(ع) درج شده است» سایت موعود.
  22. مصطفوی، آثار تاریخی، ۱۳۶۱ش، ج۱، ص۲۴۳.
  23. مهجور و علیئی، «بررسی کتیبه‌های مسجد ـ مدرسهٔ شهید مطهری (سپهسالار)»، ص۵۷.
  24. «مسجد سید اصفهان»، سایت کویرها و بیابان‌های ایران.

سرچینې

  • خامه‌گر، محمد، ساختار سوره‌های قرآن کریم، تهیه مؤسسه فرهنگی قرآن و عترت نورالثقلین، قم، نشر نشرا، چاپ اول، ۱۳۹۲ش.
  • خرمشاهی، قوام‌الدین، «سوره کوثر»، در دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، تهران: دوستان-ناهید، ۱۳۷۷ش.
  • صدوق، محمد بن علی، ثواب الاعمال و عقاب الاعمال‏، قم، دار الشریف رضی، ۱۴۰۶ق.
  • طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت، مؤسسه الاعلمی للمطبوعات، ۱۳۹۰ق.
  • طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، مقدمه محمدجواد بلاغی‏، تهران، ناصرخسرو، ۱۳۷۲ش.
  • قرآن کریم، ترجمه محمدمهدی فولادوند، تهران، دارالقرآن الکریم، ۱۴۱۸ق/۱۳۷۶ش.
  • قمی، شیخ عباس، مفاتیح الجنان، تهران، اسوه، ۱۳۸۴ش.
  • «کدام آیات و روایات در ضریح جدید امام حسین‌(ع) درج شده است» سایت موعود، درج مطلب ۱۶ مهر ۱۳۹۱ش، مشاهده ۱۶ آذر ۱۴۰۰ش.
  • «مسجد سید اصفهان»، سایت کویرها و بیابان‌های ایران، درج مطلب ۸ دی ۱۳۹۰ش، مشاهده ۱۶ آذر ۱۴۰۰ش.
  • مصطفوی، محمدتقی، آثار تاریخی تهران، ۱۳۶۱ش.
  • معرفت، محمدهادی، آموزش علوم قرآن، مرکز چاپ و نشر سازمان تبلیغات اسلامی، چاپ اول، ۱۳۷۱ش.
  • مكارم شيرازى، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الكتب الإسلامية، ۱۳۷۱ش.
  • مهجور، فیروز و میثم علیئی، «بررسی کتیبه‌های مسجد ـ مدرسهٔ شهید مطهری (سپهسالار)»، در مجله هنرهای زیبا ـ هنرهای تجسمی، شماره ۴۸، زمستان ۱۳۹۰ش.
  • واحدی، علی بن احمد، اسباب نزول القرآن‏، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۱۴۱۱ق.