د علی مع الحق حدیث

د wikishia لخوا
د سید ابوالفضل سرور لخوا په نستعلیق رسم الخط کې د علي مع الحق له حدیث څخه یوه خطاطي ټوټه [۱]

عَلِیٌّ مَعَ الْحَقِّ وَالْحَقُّ مَعَ عَلِیٍّ حدیث د اسلام د پېغمبر(ص) یو روایت ته اشاره لري چې امام علي(ع) یې همېشه له حق سره او حق یې همېشه له علي سره ګڼلی دی. د دغه حدیث مضمون په مختلفو عبارتونو سره له پېغمبر(ص) نقل شوی دی. ځینې نقلونه په شیعه سني سرچینو کې راغلي او متواتر ګڼل شوې دي. سره له دې ابن تیمیه حراني له پېغمبراکرم(ص) د دغه روایتونو د صادرېدو که څه هم په ضعیف ډول وي، انکار کړی دی.

حضرت علي د خلیفه د ټاکلو لپاره په هغه شپږ کسیزې شورا کې چې له عمر بن خطاب وروسته جوړه شوه، د خپلې د خلافت وړتیا د اثبات لپاره په دغه حدیث احتجاج وکړ. همداراز ځینو صحابه و او اهل سنت عالمانو د امام علي(ع) د کارونو د صحیح والي د اثبات لپاره په دغه حدیث استناد کړی دی.

له دې حدیثه، په نورو اصحابو د امام علي(ع) د لوړاوي، عصمت، دهغه د اطاعت د واجبوالي او د پېغمبر د خایناستي او امامت لپاره د هغه د لومړیتوب لرلو او په هغه پسې د کنځلو کولو د ممنوعیت استنباط او اخستون شوی دی.

متن او مینځ پانګه

له حق سره یو ځای والی د امیر المومنین(ع) له فضایلو دی چې د پېغمبر(ص) په یو روایت کې ورته اشاره شوې ده. په دې روایت کې راغلې دي. «عَلِیٌّ مَعَ الْحَقِّ وَالْحَقُّ مَعَه، علي له حق سره دی او حق له علي سره»[۲] دا حدیث په مختلفو تعبیرونو سره له پېغمبر(ص) څخه په بیلا بیلو مناسبتونو نقل شوی دی.[۳]علامه حلي باوري دی چې په دې برخه کې روایتونه دومره زیات دي چې له شمېره وتلې دي.[۴] [یادداشت۱] د دغه حدیث مختلف نقلونه په ځینو کتابونو لکه کشف الیقین،[۵] کشف الغمه،[۶] بحار الانوار،[۷] الغدیر[۸] او میزان الحکمه[۹] کې راغلي دي. سید هاشم بحراني په غایةالمرام کې په دې حدیث او دې ته ورته حدیثونو په دوو بابونو او ۲۶ چوکاټونو کې خبرې کړې دي.[۱۰]

اعتبار

ځینې په دې باور دي چې په دې کې ځینې حدیثونه قطعي او ثابت [۱۱] د فریقینو[۱۲] د اتفاق وړ[۱۳] او متواتر[۱۴] دي همداراز ویل شوي چې په دې کې ځینې حدیثونه، د اعتبار ډېره لوړه درجه لري او تواتر او قطعي والي یې د شیعه سني محدثانو د منلو وړ دی.[۱۵] همداراز د دغه حدیث په راویانو او سند کوم اعتراض نه دی شوی.[۱۶]

ابن ابی الحدید د هغه سند قطعي او صحیح ګڼلی دی؛[۱۷] لکه څنګه چې د «علي مع الحق» په مضمون سره روایتونه په ځینو صحاح سته[۱۸]او د اهل سنتو په نورو اثارو کې موجود دي چې شمېر یې کابو ۱۳۰ ګڼل شوی دی.[۱۹]

د ابن تیمیه ادعا

ابن تیمیه حراني په منهاج السنة کې باوري دی چې دا حدیث چا له پېغمبره(ص) حتی په ضعیفو اسنادو سره هم نه دی نقل کړی. هغه علامه حلي د دغه حدیث د نقلولو په وجه غندلی او هغه یې دروغجن ګڼلی دی.[۲۰] شیعه څېړاندو د ابن تیمیه په ځواب کې په دې باره کې د پېغمبر(ص) د صحابه و حدیثونو ته اشاره کړې ده.[۲۱] همداراز علامه امیني په الغدیر کتاب کې، د ابن تیمیه د خبرو له نقلولو وروسته، د اهل سنت له مشرانو او د هغوي له معتبرو کتابونو پریمانه روایتونه نقل کړې دي.[۲۲]

راویان

د علي مع الحق حدیث د امام علي(ع) او ۲۳ صحابه و له خوا نقل شوی دی.[۲۳] منجمله لومړی خلیفه [۲۴] سعد بن عباده،[۲۵] ابوذر غفاری،[۲۶] مقداد،[۲۷] سلمان فارسي،[۲۸] عمار یاسر،[۲۹] ابوموسی اشعری،[۳۰]ابوایوب انصاري،[۳۱] سعد بن ابی‌وقاص،[۳۲] عبدالله بن عباس،[۳۳] جابر بن عبدالله انصاري،[۳۴] او حذیفة بن یمان[۳۵] عایشه[۳۶] او ام سلمه[۳۷] دي.

د اهل بیتو(ع) په روایتونو کې له امام صادق(ع) په نقل سره چې هغه یې له نیکونو نقل کړې، دې حدیث ته اشاره شوې ده.[۳۸]

احتجاجونه

حضرت علي (ع) او نورو اصحابو په مختلفو موقعیتونو کې د علي مع الحق په حدیث احتجاج کړی دی:


اهل سنت عالمانو احمد بن حنبل،[۴۵] ابن ابی‌الحدید،[۴۶] ابن جوزي،[۴۷] او سبط بن جوزي[۴۸] په دغه حدیث په استناد سره د حضرت علي(ع) مدحه کړې او یا یې د هغه د اعمالو په صحیح والي ګواهي ورکړې ده.

اخستونونه

د امام علي(ع) په حرم کې د الحق مع علي حدیث نقش [۴۹]

مسلمانو عالمانو د علي مع الحق حدیثه ځینې اخستونونه کړې دي:

علي(ع) د حق او باطل معیار

امام علي(ع) له حق سره یوځای، حق بین، حق ویونکی، او له باطله د حق د پېژندلو معیار معرفي شوي دی.[۵۰] ځینو د دغه روایتونو مطابق، د حضرت علي مخالفان ګمراه او له حقه بهر ګڼلې دي.[۵۱] ځینې بیا په دغه حدیثونو په استناد سره یوازینۍ نجات موندونکې فرقه د امام علي(ع) پېروان ګڼي.[۵۲] اهل سنت مفسر فخر رازي، په دغه حدیث په استدلال سره باوري دی چې هر څوک چې په خپل دین کې په علي پسې اقتدا وکړي، هدایت یې موندلی د.[۵۳] لکه څنګه چې د دغه روایت په دوام کې راغلي چې پېغمبر(ص) عمار یاسر ته وفرمایل:که ټول خلک یو لور ته لاړ شي او امام علي(ع) بل لور ته، ته د علي لور ته ځه ځکه چې د علي لاره به حق وي.[۵۴]

د امام علي(ع) امامت او بلا فصله جانشیني

شیعه عالمان باوري دي چې له حق سره د علي د ملګرتیا د حدیث له نتیجو، په نورو صحابه و د امام علي(ع) د هر اړخیز لوړاوي او فضیلت منل، منجمله په امامت رهبرۍ او بلا فصل خلافت کې د هغه د مطلقې شایستګۍ او وړتیا منل دي.[۵۵] او که حضرت علي(ع) د علمي اخلاقي او سیاسي جامعیت له لوړې درجې برخمن نه و، د اسلام د پېغمبر(ص) د دغه روایت مصداق به نه ګرځېده.[۵۶]

د علامه مجلسي په وینا، معتزله هم په دغه روایتونو په استناد سره پر نورو اصحابو د امام علي(ع) د افضلیت قایل دي.[۵۷]

د امام علي(ع) عصمت

شیخ مفید باوري دی چې امام علي(ع) د پېغمبر له خوا په دغه شان ستایل کېدو سره په شرعي احکامو کې په شک یا خطا نه اخته کیږي.[۵۸] او ګمراهۍ ته به نه ځي.[۵۹] ځينې دا حدیث دې ته په پام سره چې له حق سره د علي ملګرتیا او له علي سره د حق ملګرتیا مطلقه ذکر شوې[۶۰] هغه په سیرت او کردار کې[۶۱] د امام علي(ع) د عصمت له دلایلو ګڼلې[۶۲] او هغه یې ټولو علمي، عملي، شرعي، عرفي، ټولنیزو او اخلاقي برخو ته شامله ګڼلې ده؛[۶۳] له دې امله د امام لخوا د هر ډول خطا او ګناه کېدل محال ګڼي؛[۶۴] ځکه چې د ګناه او حتی یوې خطا په کولو سره، د علي او د حق ملګرتیا ختمیږي او د پېغمبر(ص) د خبرې اطلاق له مینځه ځي.[۶۵]

د اطاعت واجبوالی او له علي(ع) سره د دښمنۍ ممنوعیت

په دې حدیث په استناد سره په نورو واجبه ده چې له امام علي(ع) په مطلقه توګه پېروي وکړي.[۶۶] ځینو دغه حدیثونه د امام علي د ډېر فضیلت، کرامت او عظمت دلیل ګڼلي او باوري دي چې لږ تر لږه شی چې له دغه حدیثونو پرې پوهېدلی شو، له حضرت علي(ع) سره د جنګ، ورباندې لعن کولو او د دښمنۍ څرګندولو ممنوعیت دی.[۶۷]

د دوهم خلیفه لپاره د ورته حدیث جوړول

ځینو اهل سنتو د عمر بن خطاب لپاره هم له پېغمبر(ص) څخه دې ته د ورته حدیثونو د جوړولو هڅه کړې ده چې حضرت محمد(ص) پر عمر د رحمت لېږلو په ترڅ کې هغه د حق ویونکی ګڼلی که څه هم حق هغه پرېږدي.[۶۸]

په دې برخه کې ځینې څېړاندي باوري دي چې د علي مع الحق حدیث محتوایي او سندي ارزښت د دې مخه نیسي چې انکار یې وشي او اصل یې ضعیف وګڼل شي؛ له دې امله د امام دښمنانو هڅه کړې چې د حضرت علي(ع) د سیالانو لپاره مشابه حدیثونه او فضایل جوړ کړي او یا دا چې د امام د فضایلو د حدیثونو په دوام کې، یو مطلب ورزیات کړي چې له امامه مخکې د نورو واکمنانو په فضیلت هم دلالت ولري چې دغه فضیلت د امام علي(ع) په انحصار کې پاتې نه شي.[۶۹]

اړونده لیکنې

فوټ نوټ

  1. ↑ «علی مع الحق و الحق مع علی»، صفحه رسمی سید ابوالفضل سرور در اینستاگرام.
  2. ↑ کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۲۹۴؛ خزاز قمی، کفایة الأثر، ۱۴۰۱ق، ص۲۰؛ ابن حیون، شرح الأخبار، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۶۰؛ شیخ مفید، الفصول المختارة، ۱۴۱۳ق، ص۹۷.
  3. ↑ تنکابنی، ضیاء القلوب، ۱۳۸۲ش، ج۲، ص۲۰۳.
  4. ↑ علامه حلی، کشف الیقین، ۱۴۱۱ق، ص۲۳۷.
  5. ↑ علامه حلی، کشف الیقین، ۱۴۱۱ق، ص۲۳۳-۲۳۶.
  6. ↑ اربلی، کشف الغمة، ۱۳۸۱ق، ج۱، ص۱۴۶-۱۴۸.
  7. ↑ مجلسی، بحار الأنوار، ۱۴۰۴ق، ج۳۸، ص۲۹-۴۰.
  8. ↑ امینی، الغدیر، ۱۴۱۶ق، ج۳، ص۲۵۱-۲۵۶.
  9. ↑ محمدی ری‌شهری، میزان الحکمة، ۱۴۲۲ق، ج۱، ص۱۸۴.
  10. ↑ آمدی، غایة المرام، ۱۴۱۳ق، ج۵، ص۲۸۲-۲۹۱.
  11. ↑ میلانی، شرح منهاج الکرامة، ۱۳۸۶ش، ج۲، ص۹۵.
  12. ↑ طالقانی، منهج الرشاد، ۱۴۱۱ق، ج۱، ص۳۰ و۳۱.
  13. ↑ طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۱۲، ص۱۱۰.
  14. ↑ حر عاملی، إثبات الهداة، ۱۴۲۲ق، ج۲، ص۳۱۸.
  15. ↑ فقیه ایمانی، حق با علی است، ۱۳۷۷ق، ص۴۷.
  16. ↑ شیخ مفید، الجمل، ۱۴۱۳ق، ص۸۱.
  17. ↑ ابن ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ۱۴۰۴ق، ج۲، ص۲۹۷؛ ج۱۸، ص۷۲-۷۳.
  18. ↑ ترمذی، سنن الترمذی، بیروت، ج۵، ص۶۳۳.
  19. ↑ برای اطلاعات بیشتر نگاه کنید به: فقیه ایمانی، حق با علی است، ۱۳۷۷ش، ص۴۹-۵۸.
  20. ↑ ابن تیمیه، منهاج السنه، ۱۴۰۶ق، ج۴، ص۲۳۸.
  21. ↑ امینی، نظرة فی کتاب منهاج السنة النبویة، ص۱۰۴؛ فقیه ایمانی، حق با علی است، ۱۳۷۷ش، ص۹۸.
  22. ↑ امینی، الغدیر، ۱۴۱۶ق، ج۳، ص۲۵۱-۲۵۶.
  23. ↑ رضوانی، شیعه‌شناسی و پاسخ به شبهات، ۱۳۸۴ش، ج۱، ص۵۵؛ فقیه ایمانی، حق با علی است، ۱۳۷۷ش، ص۴۸-۴۹.
  24. ↑ طبرسی، الاحتجاج، ۱۴۰۳ق، ج ۱، ص۸۸.
  25. ↑ حرعاملی، اثبات الهدی، ۱۴۲۲ق، ج۳، ص۲۹۸؛ طبری، کامل البهائی، ۱۴۲۶ق، ج۱، ص۳۲۵؛ شوشتری، إحقاق الحق، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۳۴۸.
  26. ↑ اسکافی، نقض العثمانیه، ۱۳۷۸ش، ص۲۲۸؛ شجری جرجانی، ترتیب الأمالی الخمیسیة، ۱۴۲۲ق، ج۱، ص۱۸۹.
  27. ↑ شوشتری، إحقاق الحق، ۱۴۰۹ق، ج۴، ص۲۷.
  28. ↑ ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۴۲، ص۴۱؛ هلالی، کتاب سلیم بن قیس، ۱۴۰۵ق، ص۸۸۱؛ شیخ مفید، الإرشاد، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۳۲.
  29. ↑ اسکافی، المعیار و الموازنة، ۱۴۰۲ق، ص۳۵–۳۶؛ متقی هندی، کنز العمال، ۱۴۰۱ق، ج۱۱، ص۶۱۳.
  30. ↑ ابن مردویه، مناقب علی(ع)، ۱۴۲۴ق، ص۱۱۵.
  31. ↑ خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ۱۴۱۷ق، ج۱۳، ص۱۸۸؛ ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۴۲، ص۴۷۲؛ ابن العدیم، بغیة الطلب، بیروت، ج۱، ص۲۹۲.
  32. ↑ ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۲۰، ص۳۶۱؛ هیثمی، مجمع الزوائد، ۱۴۱۴ق، ج۷، ص۲۳۵.
  33. ↑ حموی الشافعی، فرائد السمطین، ۱۴۰۰ق، ج۱، ص۱۷۷؛ قندوزی، ینابیع المودة، ۱۴۲۲ق، ج۲، ص۳۱۱؛ ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۴۲، ص۴۲؛ گنجی الشافعی، کفایة الطالب، ۱۴۰۴ق، ص۱۸۷؛ ذهبی، میزان الاعتدال، ۱۳۸۲ق، ج۲، ص۳؛ ابن حجر عسقلانی، لسان المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۲، ص۴۱۴؛ حسکانی، شواهد التنزیل، ۱۴۱۱ق، ج۱، ص۲۴۶.
  34. ↑ قندوزی، ینابیع المودة، ۱۴۲۲ق، ج۱، ص۱۷۳.
  35. ↑ خوارزمی، المناقب، ۱۴۱۱ق، ص۱۷۷؛ ابن طاوس، الطرائف، ۱۴۰۰ق، ج۱، ص۱۰۳.
  36. ↑ ابن مردویه، مناقب علی(ع)، ۱۴۲۴ق، ص۱۱۵؛ علامه حلی، نهج الحق، ۱۹۸۲م، ص۲۲۵؛ اربلی، کشف الغمة، ۱۳۸۱ق، ج۱، ص۱۵۴.
  37. ↑ حاکم نیشابوری، مستدرک الصحیحین، ۱۴۱۱ق، ج۳، ص۱۲۹؛ ابن مردویه، مناقب علی(ع)، ۱۴۲۴ق، ص۱۱۵؛ خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ۱۴۱۷ق، ج۱۴، ص۳۲۲؛ ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۴۲، ص۴۴۹؛ ابن کثیر، البدایة و النهایة، ۱۴۰۷ق، ج۷، ص۳۶۰.
  38. ↑ حامدحسین، عبقات الانوار، ۱۳۶۶ش، ج۱، ص۲۲۲.
  39. ↑ علامه حلی، کشف الیقین، ۱۴۱۱ق، ص۴۲۵؛ علامه حلی، نهج الحق، ۱۹۸۲م، ص۳۹۴؛ ابن مغازلی، مناقب أهل البیت(ع)، ۱۴۲۷ق، ص۱۸۹؛ علامه حلی، منهاج الکرامة، ۱۳۷۹ش، ص۹۴.
  40. ↑ ابن قتیبه، الامامه و السیاسه، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۹۸؛ ابن شهرآشوب، مناقب آل أبی‌طالب(ع)، ۱۳۷۹ق، ج۳، ص۶۲؛ مجلسی، بحار الأنوار، ۱۴۰۴ق، ج۳۸، ص۲۸.
  41. ↑ شیخ مفید، الجمل، ۱۴۱۳ق، ص۴۳۳.
  42. ↑ اربلی، کشف الغمة، ۱۳۸۱ق، ج۱، ص۱۴۷؛ مجلسی، بحار الأنوار، ۱۴۰۴ق، ج۳۳، ص۳۳۲؛ ج۳۸، ص۳۵.
  43. ↑ خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ۱۴۱۷ق، ج۱۳، ص۱۸۸؛ ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۴۲، ص۴۷۲؛ ابن العدیم، بغیة الطلب، بیروت، ج۱، ص۲۹۲.
  44. ↑ ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۲۰، ص۳۶۱؛ هیثمی، مجمع الزوائد، ۱۴۱۴ق، ج۷، ص۲۳۵.
  45. ↑ ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۴۲، ص۴۱۹.
  46. ↑ ابن أبی‌الحدید، شرح نهج البلاغة، ۱۴۰۴ق، ج۹، ص۸۸.
  47. ↑ ابن جوزی، صید الخاطر، ۱۴۲۵ق، ج۱، ص۳۹۷.
  48. ↑ سبط بن جوزی، تذکره الخواص، ۱۴۱۸ق، ص۳۵.
  49. ↑ «الصور الأكثر مشاهدة لعام 2012م»، شبکة الامام علی(ع) میدیا.
  50. ↑ فقیه ایمانی، حق با علی است، ۱۳۷۷ش، ص۴۷.
  51. ↑ حرعاملی، إثبات الهداة، ۱۴۲۲ق، ج۲، ص۳۱۸؛ محدث ارموی، تعلیقات نقض، ۱۳۵۸ش، ج۲، ص۷۱۲؛ سند، الصحابة بین العدالة و العصمة، ۱۴۲۶ق، ص۲۰۳
  52. ↑ تیجانی سماوی، الشیعة هم أهل السنة، ۱۴۲۸ق، ص۱۱۴.
  53. ↑ فخر رازی، تفسیر الکبیر، ۱۴۲۰ق، ج۱، ص۱۸۰.
  54. ↑ ابن طاوس، الطرائف، ۱۴۰۰ق، ج۱، ص۱۰۴؛ اربلی، کشف الغمه، ۱۳۸۱ق، ج۱، ۱۴۳؛ علامه حلی، نهج الحق، ۱۹۸۲م، ص۲۲۴.
  55. ↑ مثال په توګه وګورئ: طبرسی، إعلام الوری، ۱۳۹۰ق، ص۱۵۹؛ مغنیه، الجوامع و الفوارق، ۱۴۱۴ق، ص۹۲-۹۳.
  56. ↑ فقیه ایمانی، حق با علی است، ۱۳۷۷ش، ص۱۳۷.
  57. ↑ مجلسی، بحار الأنوار، ۱۴۰۴ق، ج۳۸، ص۲۹.
  58. ↑ شیخ مفید، الفصول المختارة، ۱۴۱۳ق، ص۳۳۹.
  59. ↑ شیخ مفید، الفصول المختارة، ۱۴۱۳ق، ص۲۱۱.
  60. ↑ حکیم، الإمامة و أهل البیت(ع)، ۱۴۲۴ق، ص۲۲۵.
  61. ↑ طوسی، تلخیص الشافی، ۱۳۸۲ش، ج۲، ص۲۵۷؛ مغنیه، الجوامع و الفوارق، ۱۴۱۴ق، ص۹۲؛ مجلسی، حق الیقین، تهران، ص۱۳۶؛ سبحانی، رسائل و مقالات، ۱۴۲۵ق، ج۵، ص۳۸۲.
  62. ↑ سند، الصحابة بین العدالة و العصمة، ۱۴۲۶ق، ص۲۰۳.
  63. ↑ ابن عطیه، أبهی المراد، ۱۴۲۳ق، ج۱، ص۸۰۷؛ مقدس اردبیلی، حدیقة الشیعة، ۱۳۸۳ش، ج۱، ص۳۲۷.
  64. ↑ سبحانی، الأضواء، قم، ص۳۸۹؛ بحوث فی الملل و النحل، قم، ج۶، ص۲۷۴.
  65. ↑ فقیه ایمانی، حق با علی است، ۱۳۷۷ش، ص۱۴۵-۱۴۶.
  66. ↑ ابن عطیه، أبهی المراد، ۱۴۲۳ق، ج۱، ص۵۶۹؛ تنکابنی، ضیاء القلوب، ۱۳۸۲ش، ج۲، ص۲۰۳؛ کاشف الغطاء، العقائد الجعفریة، ۱۴۲۵ق، ص۵۳.
  67. ↑ طوسی، تلخیص الشافی، ۱۳۸۲ش، ج۲، ص۱۳۶.
  68. ↑ بزار، مسند البزار، ۱۴۰۹ق، ج ۶، ص۹۸؛ ترمذی، سنن الترمذی، بیروت، ج۵، ص۶۳۳؛ ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ۱۴۱۵ق، ج ۴۴، ص۱۲۶.
  69. ↑ فقیه ایمانی، حق با علی است، ۱۳۷۷ش، ص۱۰۱.

سرچينې

  • آمدی، سیف‌الدین، غایة المرام فی علم الکلام، بیروت، دارالکتب العلمیة، ۱۴۱۳ق.
  • ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید بن هبة الله، شرح نهج البلاغة، قم، مکتبة آیة الله المرعشی النجفی، ۱۴۰۴ق.
  • ابن تیمیه حرانی، احمد بن عبدالحلیم، منهاج السنة النبویة فی نقض کلام الشیعة القدریة، تحقیق محمد رشاد سالم، جامعة الإمام محمد بن سعود الإسلامیة، ۱۴۰۶ق.
  • ابن جوزی، أبوالفرج عبدالرحمن بن علی، صید الخاطر، دمشق، دارالقلم، ۱۴۲۵ق.
  • ابن جوزی، سبط، تذکرة الخواص، قم، منشورات الشریف الرضی، ۱۴۱۸ق.
  • ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، لسان المیزان، تحقیق دائرة المعرف النظامیة، بیروت، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، چاپ دوم، ۱۳۹۰ق.
  • ابن حیون، نعمان بن محمد، شرح الأخبار فی فضائل الأئمة الأطهار(ع)، قم، جامعه مدرسین، ۱۴۰۹ق.
  • ابن شهرآشوب مازندرانی، محمد بن علی، مناقب آل ابی‌طالب، قم، علامه، ۱۳۷۹ق.
  • ابن طاوس، سید رضی‌الدین، الطرائف فی معرفة مذاهب الطوائف، قم، نشر خیام، ۱۴۰۰ق.
  • ابن عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینة دمشق و ذکر فضلها و تسمیة من حلها من الاماثل، تحقیق علی شیری، بیروت، دارالفکر، ۱۴۱۵ق.
  • ابن عطیه، جمیل حمود، أبهی المراد فی شرح مؤتمر علماء بغداد، بیروت، مؤسسة الأعلمی، ۱۴۲۳ق.
  • ابن قتیبه دینوری، عبدالله بن مسلم، الإمامة و السیاسة معروف به تاریخ الخلفاء، تحقیق علی شیری، بیروت، دارالأضواء، ۱۴۱۰ق.
  • ابن کثیر دمشقی، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایة، بیروت،دار الفکر، ۱۴۰۷ق.
  • ابن مردویه اصفهانی، احمد بن موسی، مناقب علی بن أبی طالب(ع)، قم،‌دار الحدیث، چاپ دوم، ۱۴۲۴ق.
  • ابن مغازلی، علی بن محمد، مناقب أهل البیت(ع)، تهران، المجمع العالمی للتقریب بین المذاهب الإسلامیة، ۱۴۲۷ق.
  • ابن‌العدیم، عمر بن احمد، بغیة الطلب فی تاریخ حلب، تحقیق سهیل زکار، بیروت، دارالفکر، بی‌تا.
  • ابویعلی موصلی، احمد بن علی، مسند أبی یعلی،‌ دمشق،دار المأمون للتراث، تحقیق حسین سلیم أسد، ۱۴۰۴ق.
  • اربلی، علی بن عیسی، کشف الغمة فی معرفة الأئمة، تبریز، بنی هاشمی، ۱۳۸۱ق.
  • اسکافی، محمد بن عبدالله، المعیار و الموازنة فی فضائل الإمام أمیر المؤمنین علی بن أبی طالب صلوات الله علیهما، بیروت، ۱۴۰۲ق.
  • اسکافی، محمد بن عبدالله، نقض العثمانیة، قم، مکتبة آیة الله المرعشی، ۱۳۷۸-۱۳۸۳ش.
  • امینی، عبدالحسین، الغدیر فی الکتاب و السنة و الأدب، قم، مرکز الغدیر للدراسات الاسلامیه، ۱۴۱۶ق.
  • امینی، نظرة فی کتاب منهاج السنة النبویة، به کوشش احمد کنانی، تهران، نشر مشعر، بی‌تا.
  • بزار، احمد بن عمرو، البحر الزخار (مسند البزار)، تحقیق محفوظ الرحمن زین الله، بیروت، مؤسسة علوم القرآن، ۱۴۰۹ق.
  • ترمذی، محمد بن عیسی، سنن الترمذی، ‌بیروت،‌ دار إحیاء التراث العربی، تحقیق أحمد محمد شاکر، ۱۹۹۸م.
  • تنکابنی، محمد بن عبدالفتاح، ضیاء القلوب، قم، مجمع ذخائر اسلامی، ۱۳۸۲ش.
  • تیجانی سماوی، محمد، الشیعة هم أهل السنة، قم، مؤسسة أنصاریان، چاپ دهم، ۱۴۲۸ق.
  • حاکم نیشابوری، محمد بن عبدالله، مستدرک الصحیحین، تحقیق مصطفی عبدالقادر عطا،‌ بیروت، دارالکتب العلمیة، ۱۴۱۱ق.
  • حر عاملی، محمد بن حسن، إثبات الهداة، بیروت، مؤسسة الأعلمی، ۱۴۲۲ق.
  • حسکانی، عبیدالله بن عبدالله، شواهد التنزیل لقواعد التفضیل، تهران، مجمع إحیاء الثقافة الإسلامیة، ۱۴۱۱ق.
  • حکیم، سید محمدباقر، الإمامة و أهل البیت(ع) النظریة و الإستدلال، قم، المرکز الإسلامی المعاصر، ۱۴۲۴ق.
  • حموی شافعی، ابراهیم بن سعدالدین، فرائد السمطین فی فضائل المرتضی و البتول و السبطین و الأئمة من ذریتهم(ع)، قم، مؤسسة المحمود، ۱۴۰۰ق.
  • خزاز قمی، علی بن محمد، کفایة الأثر فی النص علی الأئمة الإثنی عشر، قم، انتشارات بیدار، ۱۴۰۱ق.
  • خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، تحقیق مصطفی عبدالقادر عطا، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۱۷ق.
  • خوارزمی، موفق بن احمد، المناقب، قم، جامعه مدرسین، چاپ دوم، ۱۴۱۱ق.
  • ذهبی، شمس الدین محمد بن أحمد، میزان الاعتدال فی نقد الرجال، تحقیق علی محمد البجاوی، بیروت، دارالمعرفة للطباعة والنشر، ۱۳۸۲ق.
  • رضوانی، علی‌اصغر، شیعه‌شناسی و پاسخ به شبهات، تهران، نشر مشعر، چاپ دوم، ۱۳۸۴ش.
  • زمخشری، جارالله، ربیع الأبرار ونصوص الأخیار بیروت، مؤسسة الأعلمی، ۱۴۱۲ق.
  • سبحانی، جعفر، الأضواء علی عقائد الشیعة الإمامیة، قم، مؤسسه امام صادق(ع)، بی‌تا.
  • سبحانی، جعفر، بحوث فی الملل و النحل، قم، مؤسسة النشر الإسلامی، گوناگون.
  • سبحانی، رسائل و مقالات، قم، مؤسسة الإمام الصادق(ع)، چاپ دوم، ۱۴۲۵ق.
  • سند، شیخ محمد، الصحابة بین العدالة و العصمة، قم، لسان الصدق، چاپ اول، ۱۴۲۶ق.
  • شجری جرجانی، یحیی بن حسین، ترتیب الأمالی الخمیسیة، تحقیق محمد حسن محمد حسن إسماعیل، بیروت، ‌دارالکتب العلمیة، ۱۴۲۲ق.
  • شوشتری، قاضی نورالله، إحقاق الحق و إزهاق الباطل، قم، مکتبة آیة‌الله المرعشی النجفی، ۱۴۰۹ق.
  • شیخ مفید، محمد بن محمد، الإرشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، قم، کنگره شیخ مفید، ۱۴۱۳ق.
  • شیخ مفید، محمد بن محمد، الجمل و النصرة لسید العترة فی حرب البصرة، قم، المؤتمر العالمی للشیخ المفید، ۱۴۱۳ق.
  • شیخ مفید، محمد بن محمد، الفصول المختارة، قم، المؤتمر العالمی للشیخ المفید، ۱۴۱۳ق.
  • «الصور الأكثر مشاهدة لعام 2012م»، شبکة الامام علی(ع) میدیا، تاریخ بازدید:‌ ۱۸ اسفند ۱۴۰۰ش.
  • طالقانی، محمدنعیم، منهج الرشاد فی معرفة المعاد، مشهد، آستان قدس رضوی، ۱۴۱۱ق.
  • طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، قم، دفتر انتشارات اسلامی جامعۀ مدرسین حوزه علمیه قم، چاپ پنجم، ۱۴۱۷ق.
  • طبرسی، فضل بن حسن، إعلام الوری بأعلام الهدی، تهران، اسلامیه، چاپ سوم، ۱۳۹۰ق.
  • طبرسی، فضل بن حسن، الإحتجاج، مشهد، نشر المرتضی، ۱۴۰۳ق.
  • طبری، حسن بن علی، کامل البهائی، تعریب محمد شعاع فاخر، قم، المکتبة الحیدریة، ۱۴۲۶.
  • طوسی، محمد بن حسن، تلخیص الشافی، قم، انتشارات المحبین، ۱۳۸۲ش.
  • علامه حلی، حسن بن یوسف، کشف الیقین فی فضائل أمیر المومنین(ع)، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ۱۴۱۱ق.
  • علامه حلی، حسن بن یوسف، منهاج الکرامة فی معرفة الإمامة، مشهد، مؤسسة عاشورا، ۱۳۷۹ش.
  • علامه حلی، حسن بن یوسف، نهج الحق و کشف الصدق، بیروت، دارالکتاب اللبنانی، ۱۹۸۲م.
  • «علی مع الحق و الحق مع علی»، صفحه رسمی سید ابوالفضل سرور در اینستاگرام، تاریخ بازدید: ۱۸ اسفند ۱۴۰۰ش.
  • فخررازی، محمد بن عمر، مفاتیح الغیب، بیروت،‌دار احیاء التراث العربی، چاپ سوم، ۱۴۲۰ق.
  • فقیه ایمانی، مهدی، حق با علی است، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، ۱۳۷۷ش.
  • قندوزی، سلیمان بن ابراهیم، ینابیع المودة لذوی القربی، قم، نشر اسوه، چاپ دوم، ۱۴۲۲ق.
  • کاشف‌الغطاء، شیخ جعفر، العقائد الجعفریة، قم، مؤسسة أنصاریان، چاپ سوم، ۱۴۲۵ق. استفاده بیشتر
  • کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دارالکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق.
  • گروه معارف و تحقیقات اسلامی، حدیث غدیر، سند گویای ولایت، قم، مدرسه امام علی بن ابی طالب(ع)، چاپ هشتم، بی‌تا.
  • گنجی شافعی، محمد بن یوسف، کفایة الطالب فی مناقب علی بن أبی طالب، تهران،‌دار إحیاء تراث أهل البیت(ع)، چاپ دوم، ۱۴۰۴ق.
  • متقی الهندی، علی بن حسام، کنزالعمال فی سنن الأقوال والأفعال، تحقیق: بکری حیانی، صفوة السقا، بیروت، مؤسسة الرسالة، چاپ هفتم، ۱۴۰۱ق.
  • مجلسی، محمدباقر، بحارالأنوار، بیروت، مؤسسة الوفاء، ۱۴۰۴ق.
  • مجلسی، محمدباقر، حق الیقین، تهران، انتشارات اسلامیه، بی‌تا.
  • محدث ارموی، میرجلال‌الدین، تعلیقات نقض، تهران، انتشارات انجمن آثار ملی، ۱۳۵۸ش.
  • محمدی ری‌شهری، محمد، میزان الحکمة، قم،‌ دارالحدیث، ۱۴۲۲ق.
  • مغنیه، محمدجواد، الجوامع و الفوارق بین السنة و الشیعة، بیروت، مؤسسة عزالدین، ۱۴۱۴ق.
  • مقدس اردبیلی، احمد بن محمد، حدیقة الشیعة، قم، انتشارات انصاریان، چاپ سوم، ۱۳۸۳ش.
  • میرحامدحسین، عبقات الأنوار فی إثبات إمامة الأئمة الأطهار، اصفهان، کتابخانه امیرالمؤمنین، چاپ دوم، ۱۳۶۶ش.
  • میلانی، سید علی، شرح منهاج الکرامة فی معرفة الإمامة، قم، مرکز الحقائق الإسلامیة، ۱۳۸۶ش.
  • هلالی، سلیم بن قیس، کتاب سلیم بن قیس الهلالی، قم، الهادی، ۱۴۰۵ق.
  • هیثمی، علی بن أبی‌بکر، مجمع الزوائد و منبع الفوائد، تحقیق حسام الدین القدسی، قاهره، مکتبة القدسی، ۱۴۱۴ق.
"https://ps.wikishia.net/w/index.php?title=د_علی_مع_الحق_حدیث&oldid=9315" نه اخيستل شوی