اهل قبله

د wikishia لخوا
دا مقاله داهل قبلي په اړه ده. د مسلمانانو تکفیرکول د پیژندلو لپاره، د اهل قبلی تکفیر کې وګورئ.

اَهل قِبله ټولو مسلمانانو ته اشاره کوي چې کعبي ته خپل قبله ګني. د دې اصطلاح کارول موخه د مسلمانانو د تکفیر مخه نیول دي. د اهل قبله خلکو ځان، مال او پټه د شیعه او سني عالمانو لخوا د درناوی وړ ګنل کیږي، او په دې اساس د هغوی تکفیر کول او د اسیرانو وژني جواز نلري او دا واجب ده چې د دوی مړینو لپاره لمونځ وکړئ.

پیژندنه

د اهل قبلي خلک هغه څوک دي چې اسلام دین ته منسوب دي.[۱] له همدې امله، ټول اسلامي ډلو چې کعبي د خپل قبله ګني د اهل قبله څخه دي.[۲] د څوارلسمې پیړۍ شیعه تفسیر کونکي محمد جواد مغنیه په وینا؛ د اهل قرآن، اهل شهادتین او مسلمانان اصطلاح، اهل قبله سره په یو معنی دی. او دا هغه کسان دی چې د خدای(ج)، پیغمبر(ص) او د هغه سنت ته ایمان لری، او قبلی(کعبه) خواته لمونځ کوی.[۳]

همدغسې ملا علي قاري، د اهل سنت له حنفی مذهب علماو، اهل قبله هغه څوک ګني چې د دین هیڅ ضروریات (اړین) ته انکار نه کوي؛ د همدې لپاره، د سني عالمانو په وینا، هغه څوک چې د دین اړتیا ته انکار کوي، لکه د عالم قدیم شتون(پخوا شمیرل) او حشر منکر شوی، د اهل قبله له ډله نه شمیرل کیږی که څه هم هغه خپل ټول ژوند په عبادت سره تیر وکړه[۴]

فقهی حکمونه

د اهل قبلي، ځان، مال او پټه د زیاتره شیعه او اهل سنت علما له اندو د درناوی وړ دی.[۵] همدغسې تکفیر کول[۶] او د اسیرانو وژنه جواز نلری[۷] او د دوی مړونه لمونځ کول واجب دی [۸] د ملا علي قاري په وینا، ابو حنیفه او محمد بن ادریس شافعی اهل قبلي تکفیر نه کړه.[۹] هغه دا هم وویل چې ډیری اهل سنت فقهاء، اهل قبلی ته تکفیر نه کوی.[۱۰]

په داسی حال، ځینې اسلامي جریانونه د نورو فرقې پیروان تکفیر کړي او د دوی وژنې جایز ګني.[۱۱] محمد بن عبد الواهاب، د وهابیت بنسټ ایښودونکي، د هغو کسانو وژنه واجب(اړین) ګنې چې پیغمبران، فرښتې او الهی ملگروته شفیع جوړوي او د خدای د نږدې کیدو وسیلې بولي، که څه هم دوی د ربوبی توحید ته اعتراف کړی دی.[۱۲]

د نواصب، خوارج او هغه څوک چې د دین اړتیا یې منکر شوی دی، که څه کعبي خپل قبله ګنی، د کفر[۱۳]او نجاست [۱۴] حکمونه صادر شوي دی.

فقهی کارولی

د اهل قبلی له اصطلاح د مړی حکمونه [۱۵] او د جهاد په حکمونه کې ویل کیږي [۱۶]. داسې ویل شوي چې مسلمانان د جمل جګړې دمخه د اهل قبله جګړې حکمونه نه پوهیږي، او په دې جګړه کې یې د امام علي(ع) څخه زده کړل.[۱۷]

فوټ نوټ

  1. نراقی، رسائل و مسائل، ۱۴۲۲ق، ج۲، ص۳۳۵.
  2. دهخدا، لغت‌نامه، ذیل واژه.
  3. مغنیه، تفسیرالکاشف، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۲۳۱.
  4. قاری، شرح کتاب الفقه الاکبر، ۱۴۲۸ق، ص۲۵۸.
  5. رستمی، «ممنوعییت تکفیر اهل قبله از نگاه فقیهان و متکلمان تشیع و تسنن»، ص۷۱.
  6. د مثال په توګه، وګورئ: قاری، شرح کتاب الفقه الاکبر، ص۲۵۸؛ تفتازانی، شرح المقاصد، ۱۴۰۹ق، ج۵، ص۲۲۸.
  7. منتظری، دارسات فی ولایة الفقیه و فقه الدولة الاسلامیه، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۲۹۶.
  8. طوسی، تهذیب الاحکام، ۱۴۰۷ق، ج۳، ص۳۲۸.
  9. قاری، شرح کتاب الفقه الاکبر، ۱۴۲۸ق، ص۲۵۷.
  10. قاری، شرح کتاب الفقه الاکبر، ۱۴۲۸ق، ص۲۵۸.
  11. رستمی، «ممنوعییت تکفیر اهل قبله از نگاه فقیهان و متکلمان تشیع و تسنن»، ص۷۱.
  12. محمد بن عبدالوهاب، کشف الشبهات، ۱۴۱۸ق، ص۷.
  13. نراقی، رسائل و مسائل، ۱۴۲۲ق، ج۲، ص۳۳۶.
  14. محقق کرکی، جامع المقاصد، ۱۴۱۴ق، ج۱، ص۱۶۴.
  15. طوسی، الاستبصار، ۱۳۹۰ق، ج۱، ص۴۶۸.
  16. مستدرک وسائل الشیعه، ج۱۱، ص۵۵.
  17. جمعی از محققان، جهاد در آینه روایات، ۱۴۲۸ق، ج۱، ص۱۸۸.

سرچینې

  • تفتازانی، سعدالدین، شرح المقاصد، تحقیق عبدالرحمن عمیره، قم، الشریف الرضی، ۱۴۰۹ق.
  • جمعی از محققان در پژوهشگاه تحقیقات اسلامی، جهاد در آینه روایات، قم، انتشارات زمزم هدایت، ۱۴۲۸ق.
  • رستمی، عباسعلی، «ممنوعییت تکفیر اهل قبله از نگاه فقیهان و متکلمان تشیع و تسنن»، پژوهش‌های اعتقادی کلامی، شماره ۳۰، تابستان ۱۳۹۷ش.
  • قاری، ملاعلی بن سلطان، شرح کتاب الفقه الاکبر، علی محمد دندل، بیروت، دارالکتب العلمیه منشورات محمدعلی بیضون، ۱۴۲۸ق/۲۰۰۷م.
  • طوسی، محمد بن حسن، الاستبصار فیما اختلف من الاخبار، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۹۰ق.
  • طوسی، محمد بن حسن، تهذیب الاحکام، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۴۰۷ق.
  • کرکی، علی بن حسین، جامع المقاصد فی شرح القواعد، قم، مؤسسه آل البیت علیهم‌السلام، ۱۴۱۴ق.
  • محمد بن عبدالوهاب، کشف الشبهات، عربستان، وزارة الشؤون الاسلامیه و الاوقاف و الدعوة و الارشاد المللکة العربیة السعودیة، ۱۴۱۸ق.
  • مغنیه، محمدجواد، تفسیرالکاشف، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۴۲۴ق.
  • منتظری، حسینعلی، دارسات فی ولایة الفقیه و فقه الدولة الاسلامیه، قم، نشر تفکر، ۱۴۰۹ق.
  • نراقی، احمد بن محمد، رسائل و مسائل، قم، کنگره نراقیین ملا مهدی و ملا احمد، ۱۴۲۲ق.