نبوي حجره
نبوي حجره د پيغمبر اکرم(ص) د دفن ځای دی چې له عایشې سره د هغه د ژوند ځای هم و. شین ګنبد (اَلْقُبَّةُ الْخَضراء) د دې حجرې پر سر جوړ شوی دی. نبوي حجره له هغو دوو حجرو څخه يوه وه چې د پيغمبر(ص) لپاره د نبوي جومات په ختيځ کې جوړې شوې وې. د دې اندازه شاوخوا ۴.۵×۳.۵ متره وه او دوه دروازې يې درلودې؛ يوه نبوي جومات او بله بهر ته خلاصېدله. د حضرت فاطمې(س) کور د دې حجرې په شمالي خوا کې و. پيغمبر(ص) په دې کور کې ناروغ شو، وفات شو او خلکو هلته پرې لمونځ وکړ. د امام علي(ع) په وړانديز، پيغمبر په همدې کور کې خاورو ته وسپارل شو.
له پيغمبر وروسته، ابوبکر او عمر هم په دې حجره کې خاورو ته وسپارل شول. امام حسن(ع) هم وصيت کړی و چې د پيغمبر تر څنګ خاورو ته وسپارل شي؛ خو عايشې او بني اميو یې مخه ونيوله. په وروستيو بياجوړونو کې، نبوي حجره د نبوي جومات برخه شوه او د حضرت فاطمې(س) له کور سره يوځای په يوه ضريح کې راغله. نبوي حجره د مسلمانانو لپاره د درناوي وړ ده او قيمتي شيان ورته وقف شوي چې ځينې يې د پيغمبر په ضريح کې ساتل کيږي.
پېژندګلو
نبوي حجره (عربي: الحجرة النبویة الشریفه)، چې د بيتالنبي[۲] او د پيغمبر اکرم(ص) حجره هم بلل کيږي، د پيغمبر او د هغه د ميرمنې عايشې کور ته ويل کيږي.[۳] د نبوي جومات له جوړېدو او بشپړېدو وروسته، د پيغمبر او د هغه د ميرمنو د استوګنې لپاره د جومات تر څنګ دوه حجرې جوړې شوې: يوه د سودې او بله د عايشې لپاره.[۴] خو شيعه تاريخپوه، رسول جعفريان، احتمال ورکوي چې پيغمبر(ص) په خپل کور کې، په هغه برخه کې چې د حضرت فاطمې(س) د کور او عايشې د حجرې ترمنځ وه، خاورو ته سپارل شوی و؛ خو عايشې وروسته د عمر د خلافت په دوره کې چې اقتدار يې ترلاسه کړی و، د هغې برخې د مالکيت ادعا وکړه.[۵]
د ځينو نقلونو له مخې، بني نجار قبيلې دا کورونه د پيغمبر(ص) لپاره جوړ کړي وو.[۶] دا کورونه د نبوي جومات په ختيځ کې جوړ وو[۷] او پيغمبر(ص) د خپل ژوند تر پای پورې هلته اوسېده.[۸]
د دې حجرې ختيځ- لويديځ ديوالونه شاوخوا څلور نيم تر پنځه مترو او شمال- جنوب ديوالونه يې شاوخوا درې نيم متره بلل شوي دي.[۹] شین ګنبد (اَلْقُبَّةُ الْخَضراء) د پيغمبر اکرم(ص) د حجرې پر سر جوړ شوی دی.[۱۰] د پيغمبر(ص) حجرې دوه دروازې درلودې؛ يوه د نبوي جومات لور او بله بهر ته خلاصېده.[۱۱]
د حضرت فاطمې(س) کور د نبوي حجرې تر شا (په شمالي خوا) کې و.[۱۲] د دې دوو کورونو ترمنځ يوه کړکۍ وه[۱۳] چې پيغمبر له هغې د خپلې لور حال احوال پوښتلو.[۱۴] يوه شپه، د حضرت فاطمې(س) او عايشې ترمنځ شخړه رامنځته شوه چې د فاطمې(س) د خپګان لامل شوه او د فاطمې(س) په غوښتنه، پيغمبر هغه کړکۍ وتړله.[۱۵]
د پيغمبر دفن
پيغمبر په مدينه کې او په هغه کور کې چې له عايشې سره پکې اوسېده، وفات شو.[۱۶] د امام علي(ع) په وړانديز، ،[۱۷] خلک ډله ډله کور ته ننوتل او پرې يې لمونځ وکړ.[۱۸] د دفن (ښخېدو) د ځای په اړه اختلافات رامنځته شول؛ خو په پای کې، د امام علي(ع) په وړانديز، پيغمبر(ص) په هماغه ځای کې خاورو ته وسپارل شو چې وفات شوی و.[۱۹]
د ابوبکر او عمر له مړينې وروسته، هغوی هم په دې حجره کې خاورو ته وسپارل شول. د ښخولو په وخته د ابوبکر سر د پيغمبر د اوږو په کچه او د عمر سر د ابوبکر د اوږو په کچه راوستل شو.[۲۱] د عمر له دفن وروسته، عايشې د خپل استوګنځی او د قبرونو ترمنځ یوه پرده راکښله.[۲۲] د دې کار علت دا بلل شوی چې عمر له هغې سره نامحرم و.[۲۳]
امام حسن(ع) وصيت کړی و چې د پيغمبر اکرم(ص) تر څنګ خاورو ته وسپارل شي او ځان يې د نورو په پرتله د دې کار لپاره وړ بللی و.[۲۴] د پيغمبر ميرمن عايشې، د پيغمبر تر څنګ، د امام حسن(ع) د ښخېدو مخه ونيوله. [۲۵]
- همدارنګه وګورئ: د امام حسن(ع) جنازه
بيارغاونه
اموي خليفه وليد بن عبدالملک، (حکومت: ۸۶ق-۹۶ق)، د پيغمبر کور په کاڼو سره بيا جوړ کړ. بيا يې د حجرې په شاوخوا کې داسې دیوالونه جوړ کړل چې پینځه ګوټونه یې لرل. د دې کار علت دا بلل شوی چې د کعبې سره ورته والی ونه لري.[۲۷] د وليد په دوره کې پراختيا په داسې ډول وه چې د پيغمبر(ص) کور په جومات کې دننه راغی.[۲۸] په ۵۵۷ق کال کې، د پيغمبر د مرقد په شاوخوا کې، د زمکې لاندې، د مسيحيانو د احتمالي نفوذ له امله، چې د سره سمندر له لارې يې د بريد او نفوذ پلان درلود، سرب واچول شو ترڅو د پيغمبر(ص) قبر ته د هغوی د لاسرسي مخنيوی وشي.[۲۹]
په ۶۶۸ق کال کې، بَيْبَرْس د ضريح په شکل يو مشبک ديوالګی د دې پنځه ګوټیز دیوال په شاوخوا کې، د مستطيل په شکل جوړ کړ او د حضرت فاطمې(س) کور هم پکې شامل شو.[۳۰] په دې بياجوړونه کې، د پيغمبر(ص) حجره او د حضرت فاطمې(س) حجره، چې د اوسپنې مشبک ضريح له دې دوو راتاو و، د جومات په داخل کې او د جومات له ختيځ ديوال څخه په څو متره واټن کې راغلل.[۳۱]
د حجرې دننه
په اوومه قمري پېړۍ کې، په مصر کې د اسماعيليانو يوه حاکم، ابنابيالهيجاء، يوه پرده چې د يس سوره پرې ليکل شوی و، د پيغمبر(ص) پر مرقد واچوله.[۳۲] دا دود پاتې شو او تل يوه ټوکر پر مرقد اچول کيږي.[۳۳]
نبوي حجره د درناوي وړ وه او مسلمانانو او پاچاهانو قيمتي شيان ورته وقف کړي دي.[۳۴] د پخوانيو ډالیو له جملې څخه، په سرو زرو او سپينو زرو پوښل شوي څراغ ځایونه دي چې ورته يې په کعبه کې هم شته.[۳۵]
د آلسعود د حکومت مخکې پورې، د پيغمبر(ص) په مدح کې د دولسمې قمري پېړۍ يوه قصيده د ضريح په شاوخوا کې د سرو زرو په اوبو ليکل شوې وه. د آلسعود له حکومته وروسته، د دې قصيدې يو شمېر بیتونه، له دې امله چې دوی باور درلود ځينې الفاظ يې شرک دي، پاک شول؛ خو د نورو په عقيده، دا شعر د مشروع توسل مصداق و.[۳۶]
فوټ نوټ
- ↑ الحربی، «تعرف علی أبرز موجودات وتفاصیل الحجرة النبویة»، العربیه.
- ↑ الأنصاری، عمارة و توسعة المسجد النبوی الشریف عبر التاریخ، ۱۹۹۶م، ص۶۱.
- ↑ «الحجرة النبویة. الملائکة یحفون بالقبر الشریف»، المدینة.
- ↑ پیشوایی، «چرا پیامبر اسلام در خانه خود به خاک سپرده شد؟»، پرتال جامع علم انسانی.
- ↑ جعفریان، سیره رسول خدا(ص)، ۱۳۸۳ش، ص۶۸۳.
- ↑ مقریزی، إمتاع الأسماع، ۱۴۲۰ق، ج۱، ص۶۷.
- ↑ الأنصاری، عمارة و توسعة المسجد النبوی الشریف عبر التاریخ، ۱۹۹۶م، ص۶۱.
- ↑ پیشوایی، «چرا پیامبر اسلام در خانه خود به خاک سپرده شد؟»، پرتال جامع علم انسانی.
- ↑ «الحجرة النبویة، المسجد من الداخل»، دلیلک الی المدینه النبویة.
- ↑ اسماعیل، «تفاصیل وأسرار "یرویها" قلیلون دخلوا الحجرة النبویة الشریفة»، العربیه.
- ↑ پیشوایی، «چرا پیامبر اسلام در خانه خود به خاک سپرده شد؟»، پرتال جامع علم انسانی.
- ↑ قائدان، درسنامه اماکن مذهبی مکه مکرمه و مدینه، ۱۳۹۰ش، ص۱۷۷.
- ↑ الصغیر، الامام علی علیه السلام سیرته وقیادته فی ضوء المنهج التحلیلی، ۲۰۰۲م. ج۱، ص۳۱.
- ↑ سمهودی، وفاء الوفاء، ۲۰۰۶م، ج۲، ص۵۷.
- ↑ صبری باشا، موسوعة مرآة الحرمین الشریفین و جزیرة العرب، ۲۰۰۴م، ج۳، ص۲۶۲.
- ↑ ابنالعمرانی، الإنباء، ۲۰۰۱م، ص۴۵.
- ↑ شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۱۸۸.
- ↑ ابنسعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۲، ص۲۲۰.
- ↑ محدث اربلی، کشف الغمة، ۱۴۲۱ق، ج۱، ص۱۹.
- ↑ «الحجرة النبویة.. قبر الرسول المصطفی و صاحبیه أبوبکر و عمر»، وکالة الأنباء السعودیة.
- ↑ الأنصاری، عمارة و توسعة المسجد النبوی الشریف عبر التاریخ، ۱۹۹۶م، ص۶۲.
- ↑ الأنصاری، عمارة و توسعة المسجد النبوی الشریف عبر التاریخ، ۱۹۹۶م، ص۶۲.
- ↑ الأنصاری، عمارة و توسعة المسجد النبوی الشریف عبر التاریخ، ۱۹۹۶م، ص۶۲.
- ↑ شیخ طوسی، الأمالی، ۱۴۱۴ق، ص۱۶۰.
- ↑ یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، بیروت، ج۲، ص۲۲۵.
- ↑ «العثمانیون. من قصف الکعبة إلی سرقة مقتنیات الحجرة الشریفة»، المدینه.
- ↑ الأنصاری، عمارة و توسعة المسجد النبوی الشریف عبر التاریخ، ۱۹۹۶م، ص۶۳.
- ↑ ابنکثیر دمشقی، البدایة و النهایة، ۱۴۰۷ق، ج۹، ص۷۵.
- ↑ جعفریان، آثار اسلامی مکه و مدینه، ۱۳۸۷ش، ص۲۱۸.
- ↑ جعفریان، آثار اسلامی مکه و مدینه، ۱۳۸۷ش، ص۲۴۳.
- ↑ پیشوایی، «چرا پیامبر اسلام در خانه خود به خاک سپرده شد؟»، پرتال جامع علم انسانی.
- ↑ جعفریان، آثار اسلامی مکه و مدینه، ۱۳۸۷ش، ص۲۵۶.
- ↑ اسماعیل، «تفاصیل وأسرار "یرویها" قلیلون دخلوا الحجرة النبویة الشریفة»، العربیه.
- ↑ د لازیاته معلوماتو لپاره ر.ک: صابان، «مقتنیات الحجرة النبویة الشریفة بموجب تقریر عثمانی عام 1326 ه»
- ↑ اسماعیل، «تفاصیل وأسرار "یرویها" قلیلون دخلوا الحجرة النبویة الشریفة»، العربیه.
- ↑ «الحجرة النبویة، المسجد من الداخل»، دلیلک الی المدینه النبویة.
سرچينې
- ابنسعد کاتب واقدی، محمد، الطبقات الکبری، ترجمه محمود مهدوی دامغانی، تهران، انتشارات فرهنگ و اندیشه، ۱۳۷۴ش.
- ابنالعمرانی، محمد بن علی، الإنباء فی تاریخ الخلفاء، تحقیق قاسم السامرائی، القاهرة، دارالآفاق العربیة، ۲۰۰۱م.
- ابنکثیر دمشقی، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایة، بیروت، دار الفکر، ۱۴۰۷ق.
- اسماعیل، فراج، «تفاصیل وأسرار "یرویها" قلیلون دخلوا الحجرة النبویة الشریفة»، العربیه، تاریخ درج مطلب: ۳۰ مارس ۲۰۰۶م، تاریخ بازدید: ۹ دی ۱۴۰۳ش.
- الأنصاری، ناجی محمد، عمارة و توسعة المسجد النبوی الشریف عبر التاریخ، مدینه، نادی المدینه المنوره، ۱۹۹۶م.
- بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، تحقیق سهیل زکار، بیروت، دار الفکر، چاپ اول، ۱۴۱۷ق.
- پیشوایی، مهدی، «چرا پیامبر اسلام در خانه خود به خاک سپرده شد؟»، پرتال جامع علوم انسانی، فرهنگ کوثر، شماره ۴، ۱۳۷۶ش.
- جعفریان، رسول، آثار اسلامی مکه و مدینه، تهران، مشعر، ۱۳۸۷ش.
- «الحجرة النبویة، المسجد من الداخل»، دلیلک الی المدینه النبویة، تاریخ بازدید: ۹ دی ۱۴۰۳ش.
- جعفریان، رسول، سیره رسول خدا(ص)، قم، دلیل ما، ۱۳۸۳ش.
- «الحجرة النبویة. الملائکة یحفون بالقبر الشریف»، المدینة، تاریخ درج مطلب: ۳۰ ژوئیه ۲۰۲۱م، تاریخ بازدید: ۹ دی ۱۴۰۳ش.
- «الحجرة النبویة.. قبر الرسول المصطفی و صاحبیه أبوبکر و عمر»، وکالة الأنباء السعودیة، تاریخ درج مطلب: ۱۰ می ۲۰۱۹م، تاریخ بازدید: ۹ دی ۱۴۰۳ش
- الحربی، محمد، «تعرف علی أبرز موجودات وتفاصیل الحجرة النبویة»، العربیه، تاریخ درج مطلب: ۲۰ می ۲۰۲۰م، تاریخ بازدید: ۹ دی ۱۴۰۳ش
- سمهودی، علی بن عبدالله، وفاء الوفاء بأخبار دار المصطفی، بیروت، دار الکتب العلمیة، ۲۰۰۶م.
- شیخ طوسی، محمد بن حسن، الامالی، قم، دار الثقافة، چاپ اول، ۱۴۱۴ق.
- شیخ مفید، محمد بن محمد، الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، قم، کنگره شیخ مفید، چاپ اول، ۱۴۱۳ق.
- صابان، سهیل، «مقتنیات الحجرة النبویة الشریفة بموجب تقریر عثمانی عام 1326 ه»، مجله المدینة المنورة، جمادی الأولی، ۱۴۲۲ق.
- صبری باشا، ایوب، موسوعة مرآة الحرمین الشریفین و جزیرة العرب، ترجمه ماجده معروف، قاهره، دارالآفاق العربیة، ٢٠٠٤م.
- الصغیر، محمدحسین، الامام علی علیه السلام سیرته و قیادته فی ضوء المنهج التحلیلی، بیجا، مؤسسة العارف، ۲۰۰۲م.
- «العثمانیون. من قصف الکعبة إلی سرقة مقتنیات الحجرة الشریفة»، المدینه، تاریخ درج مطلب: ۲۶ فوریه ۲۰۲۰م، تاریخ بازدید: ۹ دی ۱۴۰۳ش
- قائدان، اصغر، تاریخ و آثار اسلامی مکه و مدینه، قم، الهادی، ۱۳۸۱ش.
- محدث اربلی، علی بن عیسی، کشف الغمة فی معرفة الأئمة، قم، منشورات الرضی، چاپ اول، ۱۴۲۱ق.
- مقریزی، احمد بن علی، امتاع الأسماع بما للنبی من الأحوال و الأموال و الحفدة و المتاع، تحقیق: محمد عبدالحمید نمیسی، بیروت، دارالکتب العلمیة، چاپ اول، ۱۴۲۰ق.
- یعقوبی، احمد بن أبییعقوب، تاریخ الیعقوبی، بیروت، دار صادر، چاپ اول، بیتا.