ابراهیم بن مهزیار
دا مقاله د تدوین په حال کې ده!
ابراهیم بن مَهْزیار اهوازي، د دریمې قمري پېړۍ شیعه راوي، د امام جواد(ع) له اصحابو او له امام هادي(ع) او امام عسکري(ع) د روایتونو نقلوونکی.
په شیعه روایي سرچینو کې له ابراهیم بن مهزیاره ځینې حدیثونه نقل شوي دي. د ایت الله خویي په وینا د هغه نوم تر پینځوسو زیاتو روایتونو په سند کې راغلی دی. شیعه رجالیان د ابراهیم بن مهزیار د روایتونو د معتبروالي په اړه د نظر اختلاف لري. د هغه د وثاقت د ثابتولو لپاره، د کامل الزیارات کتاب د ځینو روایتونو په سند کې په راتللو استدلال شوی دی.
ژوند لیک
ابراهیم، د خوزستان د دَوْرَق اوسیدونکی و.[۱] د نجاشي په وینا، پلار یې مسیحي و او اسلام ته اوړېدلی دی.[۲] د ابراهیم بن مهزیار د زوکړې او وفات له نیټې کره معلومات نه شته، سره له دې ځینو څېړاندو د ځینو دلیلونوپه استناد، هغه د ژوند وخت ۱۹۵-۲۶۵ق اټکل کړی دی.[۳] دغه دلایل دا دي چې هغه د امام جواد(ع) (شهادت ۲۲۰ق) له اصحابو و [۴] او د امام حسن عسکری(ع) (شهادت ۲۶۰ق) له شهادته وروسته ژوندی و[۵] او دا چې په یو روایت کې د امام مهدي (ع) له اصحابو ګڼل شوی دی.[۶]
علی او محمد، د ابراهیم بن مهزیار زامن وو؛محمد د یوولسم امام له اصحابو و[۷] او د یو نقل له مخې د زمانې له امام (ع) سره یې ملاقات کړی دی.[۸] د علي اکبر غفاري په وینا، د علي نوم په رجالي کتابونو کې نه دی راغلی.[۹] د شیعه په ځینو روایي او رجالي سرچینو کې د هغه کنیت ابواسحاق ذکر شوی دی.[۱۰]
د امامانو صحابي
شیخ طوسی، ابراهیم بن مهزیار د امام جواد(ع)،[۱۱] او امام هادی(ع)[۱۲] له اصحابو ګڼلی دی. د یو روایت له مخې چې په الکافي کتاب کې له محمد بن ابراهیم بن مهزیار نقل شوی، پلار یې ابراهیم بن مهزیار، د شیعیانو د یوولسم امام وکیل و.[۱۳] ایت الله خویي دغه روایت ضعیف ګڼلی دی.[۱۴]
د زمانې له امام(عج) سره ملاقات
د یو روایت له مخې چې شیخ صدوق نقل کړی، ابراهیم بن مهزیار، په مکې کې له امام زمان (ع) سره ملاقات کړی دی.[۱۵] ایت الله خویي د دغه روایت په اعتبار کې شک کړی دی.[۱۶] همداراز په یو روایت کې د امام مهدي له وکیلانو سره د هغه اړیکو ته اشاره شوې ده [۱۷] او فضل بن حسن طبرسي هغه د حضرت مهدي له سفیرانو ګڼلی دی.[۱۸] علامه حلي دغه روایت ضعیف ګڼلی دی.[۱۹]
رجالي مقام
د ایت الله خویي په وینا، شیعه رجالیان د ابراهیم بن مهزیار په اړه د نظر اختلاف لري؛ علامه مجلسي هغه ثقه [۲۰] او ابن داوود حلي، هغه ممدوح [۲۱] ګڼلی [۲۲] او عبدالنبي جزایري په حاوي الاقوال کې، هغه د ضعیفو رجالو په برخه کې راوړی دی.[۲۳]
مامقاني او ځینو نورو، د ابراهیم بن مهزیار د وثاقت او مدحې لپاره په ځینو دلیلونو تکیه کړې ده؛ منجمله د علي بن مهزیار له خوا وصي والی او د امام مهدي لپاره د هغه سفیر والی.[۲۴] د معجم رجال الحدیث د ۲۳ ټوکیزې ټولګې لیکوال سید ابوالقاسم خویي د هغه په مدحې او توثیق د دغه مواردو دلالت کمزوری ګڼلی او په خپله یې د ابراهیم بن مهزیار د وثاقت لپاره د کامل الزیارات کتاب [۲۵] د روایتونو په سند کې د هغه د نوم په راتللو استدلال کړی دی.[۲۶] ځینو اوسمهاله څېړاندو، په کامل الزیارات کتاب کې له راوي نقل له عامو توثیقاتو ګڼلی دی؛[۲۷]ځکه چې ابن قولویه د کامل الزیارات په سریزه کې ویلي چې په دې کتاب کې یې یوازې له ثقه راویانو نقل کړی دی.[۲۸]
روایتونه
په ځینو شیعه سرچینو منجمله کتب اربعه کې د ابراهیم بن مهزیار په نقل ځینې حدیثونه راغلې دي.[۲۹] د ایت الله خویي په وینا دهغه نوم تر ۵۰ په زیاتو روایتونو کې راغلی دی.[۳۰]
ابراهیم بن مهزیار، د شیعیانو له لسم او یوولسم امامه [۳۱] نېغه په نېغه حدیثونه نقل کړې دي.[۳۲] هغه د ځینو راویانو لکه خپل ورور علی،[۳۳] صالح بن سندی، ابن ابیعمیر، حسین بن علی بن بلال، خلیلان بن هشام او ورور یې داود بن مهزیار، په واسطه روایتونه نقل کړې دي.۳۴] همداراز عبدالله بن جعفر حمیری،[۳۵] سعد بن عبدالله اشعری،[۳۶] محمد بن احمد بن یحیی و محمد بن علی بن محبوب، له هغو راویانو دي چې ل هغه یې حدیثونه نقل کړې دي. [۳۷]
ابراهیم په ځینو زمینو لکه د امامانو د شهادت او عمر [۳۸] په مسجد النبي [۳۹] او مسجد کوفه [۴۰] کې د لمونځ کولو د فضیلت، د امام حسین د زیارت د ثواب [۴۰] او ځینې روایتونه د لمانځه [۴۲] او مج [۴۳] د احکامو په باره کې نقل کړې دي. ځینو شیعه فقیهانو لکه صاحب جواهر د لمانځه د احکامو په باب کې د هغه په یو روایت استناد کړی دی. [۴۴]
نجاشي ابراهیم بن مهزیار ته د یو کتاب البشارات نسبت ورکړی دی.[۴۵] ځینو څېړاندو احتمال ورکړی چې البشارات هماغه د علي بن مهزیار د ورور کتاب دی [۴۶] چې ابراهیم بن مهزیار روایت کړی[۴۷] او نجاشي د هغه بللی دی.[۴۸]