د حضرت فاطمه(س) په کور د یرغل پېښه

دا لیکنه د حضرت فاطمې پر کور د برید د تاریخي پېښو په اړه ده. د اړوندو پیښو په اړه د معلوماتو لپاره، د حضرت فاطمه(س) شهادت وګورئ

د حضرت فاطمه(س) په کور د یرغل پېښه له ابوبکر سره د پېغمبر(ص) د لور فاطمه د کور مخې ته د عمر بن خطاب او د هغه د ملګرو د راغونډېدو پېښې ته اشاره لري چې د ابوبکر د بېعت لپاره د علي ابن ابیطالب او په کور کې د نورو موجودو کسانو د بللو لپاره راغونډ شوې وو. د شیعه سني سرچینو په لیکنه، په دې پېښه کې چې د پېغمبر(ص) له رحلت (د ۱۱ قمري کال د صفر ۲۸) نه پس وشوه، عمر بن خطاب ګواښ وکړ چې که د کور وګړي راونه وځي نو کور به وسوزوي.

د سلیم بن قیس په کتاب اثبات الوصیه او تفسیر عیاشي کې چې د شیعه له لومړیو سرچینو دي راغلي چې په دې پېښه کې د کور ور مات او وسوزول شو. د بي بي فاطمې په خېټه کې بچی (محسن) سقط شو او څه موده پس فاطمه(س) شهیده شوه. اهل سنت سرچینې د فاطمې د کور ور ته د اور اچولو او د هغې د ژوبلېدو د پېښې انکار کوي او د هغې راویان په رافضي والي تورونوي.

د دغه پېښې د عواملو په اړه ویل شوي چې ابوبکر د امام علي(ع) بیعت ته اړتیا لرله چې د خپل خلافت مقام پیاوړی کړي. د اسلامي تاریخ د څېړاندي محمد هادي یوسفي غروي(زوکړه ۱۳۲۷ لمریز) په وینا، دغه پېښه د پېغمبر(ص) له رحلته کابو پنځوس ورځې پس شوې ده.

د سلیم کتاب او الامامة و السیاسة کتاب په ونیا فاطمې(س) په هغه ملاقات کې چې ابوبکر اوعمر ورسره لره د بضعه حدیث په یادولو سره خدای ګواه ونیو چې دغه دوو کسانو هغه ځورولې او غصه کړې ده. د اهل سنتو په سرچینو کې له ابوبکر نقل شوي چې د خپل عمر په وروستیو شېبو کې یې وویل: کاش د فاطمې کور ته د ننوتو اجازه یې نه وای ورکړې.

مقام اواهمیت

د فاطمه په کور د برید کیسه چې د سقیفې له پېښې وروسته او د ابوبکر د خلافت لپاره له امام علي(ع) د بیعت اخستلو په هدف ترسره شوه د فاطمې(س) د شهادت سبب شوه. او د اهل سنتو او شیعیانو په اړیکو یوه اغېزشیندونکې مساله ده. د شیعیانو ځینې لومړیو سرچینو لکه کتاب سلیم، اثبات الوصیة، تفسیر عیاشی او دلائل الامامة، د برید کیسه او پایلې یې ذکر کړې دي. د دې په مقابل کې د اهل سنتو سرچینې دروازې ته د اور اچولو او د محسن د سقطېدو د خبرې انکار کوي او د دې راویان یې رافضي او غیر موثق ګڼلي دي.

په فاطمیې ورځې کې د شیعو سوګواري

شیعیان د حضرت فاطمه (س) د شهادت په ورځو کې چې د فاطمیې ورځې نومیږي، سوګواري کوي.

د فاطمه د کور مقام او استوګن یې

هم دا وګورئ: اهل‌ بیت علیهم السلام او د حضرت فاطمه(س) کور

له شیعهاو سني په یو روایت کې راغلي چې پېغمبر(ص) د فاطمې او علي کور د هغه کورونو تر ټولو ښه مصداقونه بلل چې په دغه ایت کې راغلي دي: «فِی بُیوتٍ أَذِنَ اللهُ أَن تُرْ‌فَعَ وَیذْکرَ فِیهَا اسْمُهُ یسَبِّحُ لَهُ فِیهَا بِالْغُدُوِّ وَالْآصَالِ؛ په هغو کورونو کې چې خدای اجازت ورکړی چې ( قدر او مقام یې) لوړ وي او د خدای نوم پکې یاد شي. په دغه کورونو کې هر سها ر او ماښام د هغه لمانځنه کوي.»

په شیعه سني سرچینو کې د قرآن د ځینو ایتونو شان نزول حضرت فاطمه د کور له خاوندانو(امام علی(ع)، فاطمه(س)، امام حسن(ع) او امام حسین(ع)) سره اړند ګڼل شوی دی. منجمله د اطعام آیت او د تطهیر آیت.

د فاطمې(س) کور اوسنی موقعیت د مربعة القبر ستن سره څنګ په څنګ کې (په انځور کې 7 شمیره)

عوامل او شرایط

اصلي مقالې: د غدیر پېښه او د سقیفه بني ساعده پیښه

د پېغمبر(ص) له رحلته وروسته یو شمېر مهاجرین او انصار چې په سقیفه بني ساعده کې راغونډ شوې وو، د ابوبکر په خلافت موافقه او ورسره بیعت وکړ. د ابن کثیر په وینا له ابوبکر سره بیعت د پېغمبر له تدفینه مخکې وشو؛ په هغه وخت کې چې امام علي(ع) د پیغمبر د ښخولو د تیاری په چارو لګیا و.

پېغمبر(ص) د هجرت د لسم کال د ذی الحجې په اتلسمه له حجة الوداع د ستنېدو په وخت علي ابن ابیطالب(ع) د خپل ځای ناستي په توګه معرفي کړی و. او عمر بن خطاب له هغو کسانو و چې په دغه ورځ یې امام علي ته مبارکي ورکړې وه.

د تشیع در مسیر تاریخ کتاب د لیکوال حسین محمد جعفري په وینا، ابوبکر او عمر د امام علي(ع) یا یې د ملګرو له سخت غبرګونه د وېرې په وجه هغوي بیعت ته وبلل او کله چې د هغوي له مخالفت سره مخامخ شول له زوره یې کار واخیست.

د پېښې تفصیلات

د دریمې پېړۍ د مورخ یعقوبي په قول، د سقیفه بني ساعده په پېښه کې ځینې صحابه و لکه عباس بن عبد المطلب، فضل بن عباس، سلمان فارسی، ابوذر غفاري، عمار یاسر و براء بن عازب له ابوبکر سره له بیعته ډډه وکړه. د پینځلسمې هجري پېړۍ د تاریخ څېړاندي سید مرتضی عسکري په وینا، هماغه کسان چې له ابوبکر سره یې بېعت ونه کړ له حضرت علي(ع) سره یو ځای یې د فاطمې(س) په کور کې پرلتۍ ووهله. طبري طلحه او زبېر هم له پرلتۍ وهونکو ګڼلې دي.

له علي(ع) او ملګرو یې د بېعت اخستلو لپاره د ابوبکر حکم

ابوبکر د بېعت له ختمېدو وروسته په ځینو هغو اصحابو پسې ورغی چې له هغه سره یې بېعت نه و کړی. په ابن قتیبه پورې د منسوب الامامة و السیاسة کتاب په حواله، ابوبکر څلور ځله عمر او قنفذ د فاطمې کور ته ولېږه چې علي(ع) او د هغه په کور کې پرلتۍ وهونکي بېعت ته وبلي. د دغه نقل په اساس، په لومړي ځل هغه سړي چې په کور کې وو د عمر له ګواښه وروسته راووتل او بېعت یې وکړ، بې له حضرت علي(ع) چې وې ویل: قسم یې خوړلی چې تر څو قرآن راغونډ نه کړي له کوره راونه وځي. ابوبکر په دوهم او دریم ځل قنفذ د فاطمې کور ته ولېږه خو هغه هم منفي ځواب واورېد. په څلورم ځل عمر له یو شمېر کسانو سره د فاطمې کور ته لاړ. علي(ع) یې رابهر کړ او ابوبکر ته یې وروسته. د اسلام او تشیع د تاریخ د څیړاندي محمد هادي یوسف غروي په وینا ابوبکر درې ځله ځینې کسان د امام علي(ع) کور ته ولېږل او د بېعت غوښتنه یې وکړه؛ په لومړي او دوهم ځل امام هغوي ستانه کړل او په دریم ځل خلیفه او پلویانو یې له زوره کار واخیست.

امام علي(ع) د پېغمبر(ص) له رحلته وروسته د پېښو په اړه وفرمایل:

«او کله چې خدای خپل استازی وصال کړ، ځینې تېر وخت ته ستانه شول او د مختلفو لارو په وهلو سره ګمراهۍ ته ورسېدل او له هغو دوستانو سره چې په ځپله یې غوره کړل یو ځای شول او له خپلوانو لرې شول. له هغه وسیلې چې ورسره په دوستۍ مامور وو جدا شول او بنیاد یې له بیخه ونړاوه او په بل ځای کې یې کېښود. »

* سرچينه: نهج البلاغه، خطبه ۱۵۰، ترجمه د شهیدي.

په شیخ مفید پورې منسوب الاختصاص کتاب کې راغلي دي چې کله یې علي(ع) د جومات په لور بیاوه، زبېر چې د فاطمې(س) په کور کې له موجودو کسانو و توره راووېسته او وې ویل: ای د عبدالمطلب بچیانو! تاسو ژوندي یئ او له علي سره دغه شان سلوک کوي؟! هغه په عمر حمله وکړه خو خالد بن ولید د هغه په لور کاڼي ګوزار کړ او توره یې له لاسه ولوېده. عمر توره پورته کړه او یو کاڼي له یې راواچوله او ماته یې کړه. د دریمې پېړۍ د مورخ طبري په نقل، د فاطمې له کوره د وتلو په وخته د زبېر پښه وښویېده او توره یې له لاسه ولوېده.

له دې وروسته یې دوی علي ابوبکر ته بوتلل ور وروسته او وې ګواښه چې که بېعت ونه کړي سر به یې پرې کړی شی. په سلیم کتاب کې راغلی دي چې علي(ع) په هغه ټول کې احتجاج وکړ او د غدیر په ورځ د پېغمبر(ص) وینا او د خپل ځای ناستي والي په هکله د پېغمبر نورې خبرې یې حاضرانو ته وریادې کړې خو ابوبکر وویل له پېغمبره یې اورېدلي چې نبوت او خلافت د هغه په اهل بیتو کې نه جمع کیږي.

د شیځ مفید په وینا، امام علي د سقیفې په ورځ له ابوبکر سره بېعت ونه کړ خو په دې اړه چې وروسته یې بیعت کړی که نه، مختلفو نقلونه راغلي دي؛ منجمله دا چې د څلوېښت ورځې یا شپږ میاشتې پس یې او د بي بي فاطمې(س) له شهادته وروسته بیعت وکړ. شیخ مفید باوري دی چې علي(ع) هیڅکله بیعت ونه کړه.

د یو روایت مطابق کله چې یې علي(ع) وګواښه چې که بېعت ونه کړي څټ به یې ووهل شي، د پېغمبر تره عباس د علي(ع) د ژغورنې لپاره د هغه لاس ونیوه او د ابوبکر په لاس یې راکاږه او هغوي علي(ع) پرېښود. خو د «الامامة و السیاسة» د نقل په اساس ابوبکر وویل: علي تر هغه وخته چې فاطمه(س) یې په څنګ کې ده بیعت ته نه مجبوروي.

د فاطمې(س) غبرګون

وروسته له دې چې د ابوبکر استازي په لومړي ځل د علي(ع) او د هغه د ملګرو د بوتللو لپاره د فاطمې(س) کور ته ورغلل، فاطمه دروازې ته ورغله او وې ویل: « هیڅ قوم مې نه دی لیدلی چې شتون یې تر تاسو بتره وي؛ تاسو د رسول الله(ص) جنازه زمونږ په مخکې پرېښوده او د (خلافت په اړه مو) خپله فیصله وکړه او زمونږ نظر مو ونه پوښته او زمونږ حق مو مونږ ته ونه سپاره.»

په څلورم ځل چې عمر د امام علي د بوتللو لپاره لاړ، فاطمې(ص) چغه کړه « ای پلاره! ای د خدای رسوله! مونږ له تا وروسته د خطاب او ابو قحافه د زامنو له لاسه څه څه وزغمل!» د عمر ځینې ملګري د دغه خبرې په اورېدو سره غمجن او ستانه شول.

د یعقوبي په وینا فاطمه هغو کسانو ته چې په زور یې کور ته ننوتې ووي وویل: « په خدای قسم، که بهر نه شئ د خدای رسول به انصاف ته وبلم» د فاطمې په دغه خبرې سره هغه ټول خلک چې په کور کې وو بهر ووتل. ابوبکر جهروي (وفات ۳۲۳ ق) په « السقیفه والفدک» کتاب کې لیکلي دي چې کله عمر علي(ع) په زوره له کوره بوتله، فاطمه د دروازې خواته ورغله او ابوبکر ته یې وویل:« څومره زر مو د خدای د رسول په اهل بیتو برید وکړ! په خدای قسم له عمر سره به خبرې ونه کړم تر څو خدای سره ملاقات وکړم» [یادداشت۱] د دغه روایت له مخې ابوبکر وروسته بیا فاطمه(س) ته ورغی او د عمر سفارش یې وکړ او فاطمه له هغه راضي شوه. سره له دې د هغه روایت له مخې چې په صحیح بخاري کې راغلی، فاطمه له ابوبکره د فدک د سرکاري کولو په وجه هم خپه او غصه وه او تر څو چې ژوندۍ وه له هغه راضي نه شوه او ورسره یې خبرې ونه کړې.

په تفسیر عیاشي کې هم راغلي دي کله چې یې علي(ع) له کوره بوتله، فاطمه(س) ابوبکر ته ورغله او وې ویل که علي پرې نه ږدئ د پېغمبر قبر ته به ورشم او په پریشانه وېښتو سره به خدای ته شکایت وکړم. امام علي(ع) سلمان بي بي فاطمې(ع) ته ولېږه چې له دې کاره یې منع کړي. فاطمې چې کله د علي(ع) پېغام واورېد کور ته ستنه شوه.

د کور د سوزولو ګواښ

د هغه څه مطابق چې د اهل سنتو په ځینو کتابونو منجمله العقد الفرید، تاریخ طبری، انساب الاشراف، المصنَّف، او الامامة و السیاسة کې راغلي عمر بن خطاب د ابوبکر په امر د فاطمې کورته لاړ چې علي او ملګري یې د بیعت لپاره بوځي، او کله چې د کوروالا له مخالفت سره مخامخ شول، د خشاک د غونډولو امر یې وکړ او ګواښ یې وکړ چې که د کور خلک بهر راونه وځي کور به وسوزوي. د دریمې او څلورمې قمري پېړۍ د مورخ ابن عبدربه په وینا، ابوبکر عمر ته وویل چې که د کور خلکو بهر ته له وتلو ډډه وکړه ورسره وجنګېږه. عمر په داسې حال کې چې د اور مشال یې په لاس کې و، ګواښ وکړ چې که د کور خلک بیعت ونه کړي کور به وسوزوي. د الامامة و السیاسة په نقل کله چې عمر دغه شان ګواښ وکړ هغه ته وویل شول چې په دې کور کې فاطمه ده او عمر وویل :« که هغه هم په کور کې وي»

په تاریخي سرچینو کې د ځینو هغو کسانو چې له عمر سره په دغه یرغل کې ملګري وو نومونه راغلي دي منجمله اُسَید بن حُضَیر، سَلَمَة بن سَلامة بن وقش،[یادداشت ۲] ثابت بن قَیس بن شَمّاس خزرجی‏، عبدالرحمن بن عوف، محمد بن مَسلَمه و زید بن اَسلم.

سید جعفر شهیدي باوري دی چې عمر د فاطمې د کور د سوزولو ګواښ چې د اهل سنتو په انساب الاشراف او العقد الفرید سرچینو کې راغلی، نه شي کیدی چې جعلي وي او یا شیعه پلویانو او د هغوي موافقو سیاسي ډلو له ځانه جوړ کړی وي؛ ځکه چې هغوي په لومړیو پیړیو کې طاقت نه درلود او په اقلیت کې وو. پر دې سربېره دغه راپور د اسلامي مغرب په راپورو کې هم چې شیعیان هلته نه وو، ثبت شوی دی. شهیدي په دې باور دی چې په سقیفه کې حاضرو کسانو سره زیات د حکومت فکر و نه د دین.

د اور سوزول، د فاطمې(س) ژوبلېدل او د محسن سقطېدل

د شیعیانو په ځینو پخوانیو سرچینو کې راغلي دي چې د فاطمې په کور په یرغل کې یې د کور ور ته اور ورته کړ او فاطمه ژوبل شوه او په خېټه کې بچی یې سقط شو. په سلیم بن قیس کتاب کې راغلي دي چې عمر بن خطاب خپل ګواښ عملی کړ او د فاطمې(س) د کور ور ته یې اور ورته کړه او کور ته ورننوت او کله چې د فاطمې (س) له مقاومت سره مخامخ شو د تورې په غلاف سره یې هغه په ډډه ووهله همداراز د څلورمې پېړې په مورخ په علي بن حسین مسعودي پورې اړوند په اثبات الوصیه کتاب کې راغلي دي:« په کور یې برید وکړ او ور ته یې اور واچوه او علي(ع) یې په زوره بهر بوتله او د ښځو سرداره یې د دروازې شاته وزوروله په دې ډول چې محسن سقط شو. د دلائل الامامة په نقل کې راغلي دي چې عمر قنفذ ته امر وکړ چې فاطمه(س) ووهي.

د غیبت صغرا په زمانه کې شیعه محدث عیاشي هم ویلي دي چې عمر د کور دروازه چې د کجورو له څانګو جوړه شوې وه په لته ووهله او هغه یې ماته کړه او کور ته ننوت او علي(ع) یې لاس تړلی را بهر کړ.

د پېښې وخت

همداراز وګورئ: د محسنیه ورځې

د اسلام او تشیع د تاریخ څیړاندی محمد هادي یوسفي غروي د شواهدو په اساس باوري دی چې د فاطمه(س) په کور د یرغل وخت د سقیفه له پېښې او له ابوبکر سره له بیعته سملاسي وروسته نه و بلکې د پېغمبر له وفاته کابو پنځوس ورځې وروسته و. دهغه یو دلیل دا دی چې د بُرَیدة بن حُصَیب اَسلمی په نامه یو کس چې د اسامه له سپایانو سره یو ځای موته ته تللی و، مدینې ته له ستنېدو او د سقیفې له پېښې له خبرېدو وروسته د خپلې قبیلې له یو شمېرکسانو سره د امام علي(ع) پلویتوب پیل کړ او وې ویل تر څو چې علي بېعت ونه کړي مونږ بیعت نه کوو. له دې کیسې وروسته وه چې خلیفه او ملګري یې له امام علي(ع) د بیعت اخستلو په فکر کې شول. د یوسفي غروي په وینا د لښکر د تګ او راتګ وخت او له هغې مخکې او وروسته واقعاتو ته په پام سره دغه یرغل د پېغمبر له وفاته کابو پنځوس ورځې وروسته شوی دی.

پایلې

د فاطمې په کور د یرغلې ځینې پایلې ذکر شوې منجمله:

له ابوبکر او عمر د فاطمې(س) خپګان

همدرازا ووینئ: د بضعه حدیث

د سلیم بن قیس په کتاب او په الامامة و السیاسة او دلائل الامامة کې راغلي دي چې د فاطمې په کور له یرغل وروسته ابوبکر او عمر د فاطمې د راضي کولو او ترې بخښنه غوښتلو په فکر کې شول او د هغې ملاقات ته ورغلل. فاطمې(س) هغوي ونه منل، خو هغو دوو امام علي(ع) واسطه وګرځاوه او له فاطمې سره یې کتنه وکړه. په دې کتنه کې فاطمې(س) له هغوي مخ واړوه او د پېغمبر دا خبره یې چې « فاطمه زما د بدن ټوټه ده چا چې هغه وځوروله زه یې ځورولی یم» یې هغوي ته وریاد کړ، بیا یې وویل زه خدای ګواه نیسم چې تاسو دوو کسانو زه ځورولې او غصه کړې یم. [یادداشت ۱]

د محسن سقط کېدل او د فاطمې شهادت

اصلي مقالې: محسن، د حضرت فاطمې(س) شهادت او د محسنیه ورځې

تر ټولو زړه سرچینه چې د فاطمې په کور د یرغل په پېښه کې یې د محسن(ع) سقطیدل نقل کړي د لومړۍ هجري پېړۍ له سرچینو د سلیم بن قیس کتاب دی او زیاتره ورپسې سرچینو لکه الاحتجاج تألیف د احمد بن علی طبرسي، غایة المرام تألیف د سید هاشم بحراني او بحار الانوار تألیف د علامه مجلسی له هغې په نقل سره دغه خبر راوړی دی.

د ابوبکر پښېماني

د اهل سنتو په ځینو سرچینو لکه تاریخ مدینه دمشق تألیف د اِبن‌عَساکِر، اَلمُعْجَمُ الکَبیر تألیف د طَبَرانی او تاریخ الاسلام تألیف د ذَهَبي کې راغلي چې ابوبکر د خپل عمر په وروستیو شېبو کې له دریو کارونو پښېماني او افسوس څرګند کړ او منجمله وې ویل چې کاش د فاطمې کور ته د ورتګ امر یې نه وی ورکړی.

د اهل سنت نظر

د فاطمې د کور د سوزولو د عمر بن خطاب د ګواښ راپورونه د اهل سنتو په سرچینو لکه انساب الاشراف، تاریخ طبری، العقد الفرید، المصنَّف، او الامامة و السیاسة کې راغلی خو د فاطمې د کور ور ته د اور ورکولو او د ور د فشار په وجه د محسن د سقطېدلو انکار شوی او د دغه راپور راویان په رافضي والي تورن شوي دي.

اشعري مذهبه فرقه پېژاندی محمد بن عبدالکریم شهرستاني( وفات ۵۴۸) د ابو هذیل (د معتزله و له فرقو د هذیلیه فرقې بنسټ ګر) د آراوو په معرفۍ کې وایي: هغوي باوري دي چې عمر د بیعت اخستلو په ورځ فاطمې ته تاوان ورساوه او سبب شو چې د هغې بچی سقط شي. شهرستاني دغه راپور دروغ ګڼي.

خلیل بن ایبک صفدي ( وفات ۷۴۶ق) په الوافي بالوفیات کې د معتزله له بزرګانو په نَظّام مشهور د ابراهیم بن سیار په معرفۍ کې هغه رافضه ته ګروهمن ګڼي او د هغه له قوله نقلوي چې عمر فاطمې ته تاوان رسولی او د محسن د سقطېدو سبب شوی دی.

لیکنې

د یرغل د پېښې په اړه پوره پوره کتابونه لیکل شوې دي. منجمله:

• الهجوم علی بیت فاطمة علیها السلام، لیک د مهدی عبدالزهرا په عربۍ ژبه ، د کتاب هدف له معتبرو شیعه سني سرچینو د یرغل د پېښې روڼ تصویر وړاندې کول بیان شوی دی. دغه کتاب د «نگرشی به اسناد و مدارک هجوم به خانه صدیقه طاهره(س) از قرن اول هجری تاکنون» په نوم ترجمه او د مختلفو خپرنځایونو له خوا چاپ شوی دی.
• حقیقت هجوم به خانه حضرت فاطمه زهرا(ع) از منابع عامه، لیک د جعفر تبریزی په فارسۍ ژبه. د لیکوال په وینا، دغه کتاب د هغو ټولو پېښو او ظلمونو په اړه دی چې د پېغمبر له رحلته وروسته له بي بي فاطمې سره وشول. دغه کتاب لټه کوي د یرغل پېښه د اهل سنتو له سرچینو راوباسي او شبهاتو ته یې ځواب ورکړي. دغه کتاب د «الهجوم علی بیت السیده فاطمه الزهراء(ع) من الاعتداء الی الاعتراف (بلسان مصادر اهل السنه و الجماعه)» په نوم په عربۍ ژبه ژباړل شوی دی.

په ادبیاتو کې

د شاعرانو په شعرونو کې د حضرت زهرا(س) له ژوند سره اړندو پېښو د تشریح ځینې نمونې لیدل کیږي. په کمپاني مشهور د محمد حسین غروي اصفهاني شعرونه یې یوه بېلګه ده:

تا در بیت الحرام از آتش بیگانه سوخت		کعبه ویران شد حرم از سوز صاحبخانه سوخت
شمع بزم آفرینش با هزاران اشک و آه		شد چنان کز دود آهش سینۀ کاشانه سوخت
آتشی در بیت معمور ولایت شعله زد		تا ابد زان شعله هر معمور و هر ویرانه سوخت
آه از آن پیمان شکن کز کینۀ خُمِّ غدیر		آتشی افروخت تا هم خُمّ و هم پیمانه سوخت
لیلی حُسنِ قِدَم چون سوخت از سر تا قَدَم		همچو مجنون، عقل رهبر را دل دیوانه سوخت
گلشن فرّخْ فَر توحید آندم شد تباه		کز سُموم شرک آن شاخِ گلِ فرزانه سوخت
گنج علم و معرفت شد طعمۀ افعی صفت		تا که از بیداد دونان گوهر یکدانه سوخت
حاصل باغ نبوت رفت بر باد فنا		خرمنی در آرزوی خام آب و دانه سوخت
کرکس دونْ پنجه زد بر روی طاوس ازل		عالَمی از حسرت آن جلوۀ مستانه سوخت
آتشی آتش پرستی در جهان افروخته		خرمن اسلام و دین را تا قیامت سوخته

اړونده لیکنې

• د سقیفه بني ساعده پیښه
• د فدک کیسه