د اسلامي انقلاب د سپاه پاسداران د قدس ځواک
د اسلاي انقلاب د سپاه پاسداران د قدس ځواک یا سپاه قدس، چې د اسلامي انقلاب ګارډ پورې تړلی دی، د دې ادارې د بهرنیو چارو مسئولیت په غاړه لري. قدس ځواک په ۱۳۶۹ کال کې د ایران د اسلامي جمهوریت د رهبر سید علي خامنه اي په امر جوړ شو.
احمد وحیدي د قدس ځواک لومړی قوماندان و چې اوه کاله یې دغه دنده په غاړه درلوده. په ۱۳۷۶ کال کې قاسم سلیماني، د ایران د رهبر له خوا د قدس ځواکونو د قومندان په توګه وټاکل شو او په ۱۳۹۸ کال کې، د امریکا د هغه وخت د ولسمشر ډونالډ ټرمپ په امر د بغداد په هوايي ډګر کې په برید کې شهید شو او اسماعیل قاآني د دې ځواک د قوماندان په توګه وټاکل شو.
له هېواده په بهر کې مشورتي او پوځي شتون، د سیمې په هېوادونو کې د شیعه ځایونو او نښانونو ساتنه لکه د امامانو(ع) د حرمونو او د مقاومت د ډلو تنظیمول لکه په لبنان کې حزب الله او په عراق کې د حشد الشعبي، د قدس ځواک له مهمو فعالیتونه څخه وو. د دغه ځواک د مشورتي او پوځي فعالیتونو یوه برخه، په عراق او سوریه کې د داعش او تکفیري ډلو پر وړاندې د مبارزې لپاره حاضریدل وو.
قدس ځواک د فلسطین له مقاومت څخه هم ملاتړ کوي او د فلسطین د مقاومت ډلې یې په پرمختللو وسلو سمبال کړی څو د اسرائیلو پر وړاندې ودریدی شي.
تاریخ او تأسیس څرنګوالی
د سپاه پاسداران انقلاب اسلامي قدس ځواک چې د قدس ځواک په نوم یادیږي، د سپاه پاسداران انقلاب اسلامي له پنځو ځواکونو څخه[یادونه 1] یو ځواک دی.[۱] قدس ځواک په ۱۳۶۹ کال کې د ایران د اسلامي جمهوریت د دوهم رهبر، سید علي خامنه اي په حکم سره، د سپاه ځواکونو سره ورزیات شو.[۲]
ویل شوي چې د سپاه قدس د ځواک د فعالیت تاریخ د رمضان کمپ او بدر لوا ته ورګرځي.[۳] رمضان کمپ د سپاه پاسدارانو لومړنۍ ځواک و چې په ۱۳۶۲ کې د مرتضی رضایی تر قوماندې لاندې د سرحدونو څخه بهر د عملیاتو د ترسره کولو لپاره تاسیس شو.[۴] په هرصورت، ځینو د سپاه پاسداران قدس ځواک د جوړښت اصل د آزادۍ د غورځنګونو یو واحد ګڼلی دی.[۵]
ایت الله خامنه ای د ۱۳۹۸ کال د مرغومي د میاشتې په ۲۷ د جمعې د لمانځه په خطبو کې د سپاه پاسداران قدس ځواک د بې سرحده جنګیالیو په توګه معرفي کړ چې هر چرته اړتیا وي هلته به حاضریږي او په خپل ټول توان سره د نورو ملتونو او په سیمه کې د کمزورو خلکو مرسته به کوي او د ایران له هېواد څخه به د جګړې، ترور او بربادۍ سیوري لیرې کوي.[[۶]
قوماندانان
- همدارنګ وګورئ: قاسم سلیماني
احمد وحیدي، د سپاه پاسداران د قدس ځواک لومړۍ قومندان و، چې له ۱۳۶۹ څخه تر ۱۳۷۶ پورې یې ۷ کاله د دې ځواک قومانداني په غاړه درلوده.[۷] په ۱۳۷۶ کال کې د ایران د اسلامي جمهوریت د رهبر سید علي خامنه اي له خوا، قاسم سلیماني د قدس ځواک د دوهم قوماندان په توګه، د دغه ځواک د قوماندې لپاره وټاکل شو.[۸] د ډونلډ ټرمپ په مستقیم امر، د ۱۳۹۸ کال د مرغومې په ۱۳ مه، قاسم سلیماني سره د ابو مهدي المهندس د بغداد هوايي ډګر ته څېرمه د امریکايي بې پیلوټه الوتکې په برید کې شهیدان شول.[۹] له دغې پېښې وروسته د ایران د اسلامي جمهوریت رهبر، اسماعیل قاآني د قدس ځواکونو د نوي قوماندان په توګه وټاکه.[۱۰]
فعالیتونه
د سپاه قدس ځینې فعالیتونه په دا ډول دي:
په سیمه چې د مقاومت د مرکزونو تنظیمول
په سیمه کې د بحرانونو د مدیریت په برخه کې د سپاه پاسداران قدس ځواک یو له مهمو فعالیتونو څخه په لبنان کې د حزب الله، په عراق کې د حشد الشعبي، په افغانستان کې د لشکر فاطمیون او په یمن کې د انصارالله د ځواکونو په څیر د مقاومتي ډلو جوړول، تنظیم او تقویه کول دي.[۱۱] د دغو ډلو ګډ هدف د امریکې او اسرائیلو او د هغوی د پلانونو پر ضد جګړه ده.[۱۲] ایت الله خامنه اي په ټوله نړۍ کې د حزب الله د عامو خلکو د مرکزونو جوړول د امام خمیني له ارمانونو څخه ګڼلي، چې اوس د سپاه پاسداران د قدس ځواک د ماموریت په توګه تعریف او عملي شوي دي.[۱۳]
په بیلا بیلو هېوادونو کې مشورتي او پوځي حضور
د سپاه پاسداران د قدس ځواک یو له مهمو فعالیتونو څخه په سیمه ایزو بحرانونو کې مشورتي او نظامي حضور دی.[۱۴] د سیمې په هیوادونو کې د قدس ځواک ځینې شتونونه او فعالیتونه په لاندې ډول دي:
- په بوسنیا کې فعالیت
د سپاه قدس لومړۍ رسمي حضور د اروپا د مسلمانانو په ملاتړ کې، د بوسنیا له جګړې سره تړاو لري.[۱۵] په بوسنیا او هرزیګوینا کې د کورنۍ جګړې په جریان کې، چې د صربانو، بوسنیانو او کرواتو ترمنځ وې،[۱۶] د قدس ځواک د بوسنیایي مسلمانانو سره د مرستې لپاره ګمارل شوی ځکه چې هغو مسلمانانو نظامي ځواک نه درلود.[۱۷]
- په افغانستان کې فعالیت
په افغانستان کې د قدس ځواک حضور تر ډېره د طالبانو د حملو په وړاندې د مجاهدینو د ملاتړ په خاطر ترسره شوی دی. په افغانستان کې د طالبانو له واکمنۍ او د احمدشاه مسعود په مشرۍ د پنجشیر په دره کې د مقاومت له رامنځته کېدو وروسته، د سپاه پاسداران قدس ځواک د قاسم سلیماني په ګډون د پوځي سلاکارانو په لېږلو سره د هغوی ملاتړ وکړ.[۱۸]
- 33 ورځنې جنګ
په ۲۰۰۶م کال کې د اسرایلو او لبنان د حزب الله تر منځ ۳۳ ورځنۍ جګړه وه[۱۹] او ویل کیږي چې د هغه مهال د قدس ځواک قومندان قاسم سلیماني ۳۳ ورځې د عملیاتو په خونه کې او د حزب الله د قومندانانو ترڅنګ موجود و.[۲۰] هغه په یوه مرکه کښې وویل له حزب الله سره په ۳۳ ورځنی جنګ کښې د معنوي، مادي، وسلو، تجهیزاتو او رسنیزو مرستې د ایران د اسلامی جمهوریت د رهبرۍ او نورو چارواکو غوښته ګڼلې ده.[۲۱]
- په عراق او سوریه کې داعش سره مقابله
په عراق او سوریه کې د داعش او تکفیری ډلو پر وړاندې مبارزه د سپاه پاسداران قدس ځواک یو له مهمو فعالیتونو څخه ګڼل شوي دي.[۲۲] دا فعالیتونه د مشورتي مرستو، د عملیاتو نقشه جوړولو او قوماندې کولو او پوځي عملیاتو په بڼه وو.[۲۳]
- په یمن کې حاضریدل
په یمن کې د قدس ځواک د شتون په اړه بېلابېل خبرونه دي. د سعودي ایتلاف رسنۍ په ۲۰۱۴م کال کې د یمن له انقلاب وروسته په یمن کې د قدس ځواکونو د ځینو اجنټانو او قوماندانانو د شتون ادعا کوي.[۲۴] د دغو رسنیو په وینا، د سپاه پاسداران قدس ځواک ځینې کارمندان په یمن کې وو چې د انصارالله ځواکونو ته یې له ایران څخه د توغندیو، بې پیلوټه الوتکو او پوځي وسلو د ملاتړ، جوړولو او انتقال مسولیت په غاړه درلود.[۲۵] له بلې خوا، د سپاه پاسداران د قدس ځواک اقتصادي مرستیال رستم قاسمي په ۲۰۱۹ کال کې په یوه مرکه کې وویل چې د ایران د سپاه پاسداران قدس ځواک په یمن کې شتون نه لري.[۲۶]
د فلسطین د مقاومت د ډلو ملاتړ او مزبوتیا
قدس ځواک د فلسطیني مقاومت مرسته او ملاتړ کوي. د حماس د یوه مشر په وینا، قاسم سلیماني په قدس ځواک کې د خپلې قوماندې پرمهال، حماس د اسراییلو په وړاندې په پرمختللو وسلو سمبال کړی دی.[۲۷] د ایران رهبر ایت الله خامنه اي هم ویلي دي: قاسم سلیماني د امریکایانو په وړاندې چې غوښتل یې فلسطینیان په یوه کمزوري حالت کې وساتي تر څو د جګړې تونه ونه لري، د هغوي لاس ډک کړ؛ هغه داسې کار وکړ چې مقاومت دا توان پیدا کړ چې د غزې د تړانګې په شان یوه وړه سیمه د صهیونیسټ رژیم په وړاندې، له خپلو ټولو ادعاګانو سره، ودریږي.[۲۸] د ۱۴۰۲ کال د غبرګولي په میاشت کې د فلسطین د اسلامي جهاد غورځنګ عمومی منشی زیاد النَخاله، آیت الله خامنه اي ته په یوه لیک کې د اسلامي جمهوري د ملاتړ او د فلسطين او اسرائيلو تر منځ په دولس ورځنۍ جګړه کې د قدس ځواک او د هغه د قوماندان اسماعیل قاآنی، د رول له امله مننه وکړه.[۲۹] همدارنګه د طوفان الاقصی له عملیاتو وروسته د قدس ځواک قوماندان اسماعیل قاآني هم د دغه ځواک له خوا د هغوي ملاتړ اعلان کړ.[۳۰]
د امامانو(ع) د حرم ساتنه او دفاع
ویل شوي چې د سپاه پاسداران قدس ځواک له کړنو څخه یو خاص کار په عراق او سوریه کې د داعش او تکفیري ډلو د ګواښونو او بریدونو په وړاندې د شیعه امامانو د زیارتونو ساتنه وه.[۳۱] په همدې لړ کې په سامرا باندې د داعش د حملې تمبول یو له دغو اقداماتو څخه ګڼل کیږي چې د ۱۳۹۳ کال د غبرګولي په ۱۵ نیټه داعش د امام هادي(ع) او امام حسن عسکري(ع) د زیارتونو د نیولو او ویجاړولو په هدف د سامرا په ښار باندې پراخ برید شورو وکړ او د دغه ښار ځینې سیمې یې ونیولې،[۳۲] د قدس ځواک د قاسم سلیماني تر قوماندې لاندې او د مقاومت د ډلو او عراقي پوځ په هماهنګۍ او همکارۍ سره وتوانید چې دغه بریدونه په شا وتمبوي.[۳۳]
| شمېر | نوم | جوړېدل | جوړوونکی | تکړه شخصیتونه | مشر | مذهب | زېږنځای | علامت | رسنیز |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ۱ | امل غورځنګ | ۱۳۵۳ل | امام موسی صدر | مصطفی چمران | نبیه بری | شیعه | لبنان |  |
NBN ټیلي ویژن |
| ۲ | د فلسطین اسلامي جهاد غورځنګ | ۱۳۶۰ل | فتحی شقاقی | رمضان عبدالله حسام ابوهَربید |
زیاد نَخاله | اهل سنت | غزه |  |
د فلسطین الیوم چینل |
| ۳ | د لبنان حزب الله | ۱۳۶۱ل | سید عباس موسوی سید حسن نصرالله |
نعیم قاسم | شیعه | لبنان |  |
المنار چینل | |
| ۴ | بدر تنظیم | ۱۳۶۴ل | عدنان ابراهیم ابومهدي المهندس |
هادي العامري | شیعه | عراق |  |
الغدیر چینل | |
| ۵ | حَماس (حركة المقاومة الاسلامية) |
۱۳۶۶ش | شیخ احمد یاسین | عبدالعزیز رنتیسی اسماعیل هنیه یحیی سنوار |
د حماس موقته کمیټه | اهل سنت | فلسطین |  |
|
| ۶ | سپاه قدس | ۱۳۶۹ل | سید علي خامنه اي | احمد وحیدي قاسم سلیماني |
اسماعیل قاآني | شیعه | ایران | |
|
| ۷ | د یمن انصارالله | ۱۳۶۹ل | حسین الحوثي | بدرالدین الحوثي | عبدالملک الحوثي | زیدیه | یمن |  |
المسیره چینل |
| ۸ | د عراق کتائب حزب الله | ۱۳۸۲ل | ابومهدي المهندس | ابوحسین حمیداوي ابوباقر الساعدی ارکان العلاوي |
احمد محسن فرح الحمیداوي | شیعه | عراق |  |
الاتجاه چینل |
| ۹ | د عراق کتائب سیدالشهداء | ۱۳۸۲ل | ابومصطفی خزعلي حاج ابوسیف |
ابوآلاء الولائي | شیعه | عراق |  |
||
| ۱۰ | عصائب اهل الحق | ۱۳۸۳ل | قیس الخزعلي | عبدالهادي الدراجي محمد البهادلي |
قیس الخزعلي | شیعه | عراق |  |
العهد چینل |
| ۱۱ | د نجباء اسلامي مقاومت | ۱۳۸۳ل | اکرم الکعبي | ابوعیسی اقلیم مشتاق کاظم الحواري |
اکرم الکعبي | شیعه | عراق |  |
|
| ۱۲ | زینبیون لښکر | ۱۳۹۲ل | د پاکستاني شیعیانو یوه ډله | زینتعلي جعفري عقید مالک مطهر حسین |
شیعه | پاکستان |  |
||
| ۱۳ | فاطمیون لښکر | ۱۳۹۲ل | د افغانستاني جنګیالیو یوه ډله | علیرضا توسلی سید محمدحسن حسینی سید احمد سادات |
شیعه | افغانستان |  |
||
| ۱۴ | حشد شعبي | ۱۳۹۳ل | هادي عامري ابومهدي المهندس |
فالح فیاض | شیعه | عراق |  |
فوټ نوټ
- ↑ «سه روایت از تشکیل سپاه پاسداران»، خبرگزاری ایسنا.
- ↑ «نیروی قدس سپاه چگونه شکل گرفت؟»، سایت خبرگزاری فارس.
- ↑ «نیروی قدس سپاه چگونه شکل گرفت؟»، سایت خبرگزاری فارس.
- ↑ محمدپور، «تأثیر عملیاتهای نامنظم قرارگاه رمضان در جنگ تحمیلی»، ص۷۷.
- ↑ «واحد "نهضتهای آزادیبخش"؛ گروهی مورد حمایت "منتظری" که در خدمت دشمن بود»، سایت خبرگزاری تسنیم.
- ↑ «اینک نیروی بدون مرز قدس!»، سایت دفتر حفظ و نشر آثار آیت الله خامنهای.
- ↑ «سپاه قدس چگونه تشکیل شد؟»، خبرگزاری دانشجویان ایران.
- ↑ «حکم انتصاب سرتیپ قاسم سلیمانی به فرماندهی سپاه قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی»، پایگاه اطلاعرسانی آیتالله خامنهای.
- ↑ «اخبار لحظه به لحظه از شهادت حاج "قاسم سلیمانی" و "ابومهدی المهندس" و واکنشها به آن»، خبرگزاری ابنا.
- ↑ «با حکم رهبر معظم انقلاب، سردار اسماعیل قاآنی فرمانده نیروی قدس سپاه شد»، سایت خبرگزاری تسنیم.
- ↑ بهمن، «نقش نیروی قدس در حل بحرانهای غرب آسیا»، ص۱۶-۱۹.
- ↑ خسروشاهین، «بازدارندگی محور مقاومت».
- ↑ «اینک نیروی بدون مرز قدس!»، سایت Khamenei.ir.
- ↑ بهمن، «نقش نیروی قدس در حل بحرانهای غرب آسیا»، ص۲۰.
- ↑ «نیروی قدس در کدام جنگها حضور یافت؟»، سایت خبرگزاری مشرق.
- ↑ «بالکان غربی یا یوگسلاوی سابق از گذشتهای تلخ تا آیندهای روشن»، سایت مؤسسه مطالعات و تحقیقات بین المللی ابرار معاصر.
- ↑ «مروری بر فعالیتهای نیروی قدس سپاه و سردار سلیمانی؛ از بوسنی تا سوریه»، سایت خبر آنلاین.
- ↑ «مروری بر فعالیتهای نیروی قدس سپاه»، سایت خبر آنلاین.
- ↑ شفیعی، مرادی، «تأثیر جنگ ۳۳ روزه لبنان بر موقعیت منطقهای ایران»، ص۲۴.
- ↑ «ناگفتههای جنگ ۳۳روزه در گفتگو با سرلشکر حاج قاسم سلیمانی»، سایت Khamenei.ir.
- ↑ «ناگفتههای جنگ ۳۳روزه در گفتگو با سرلشکر حاج قاسم سلیمانی»، سایت Khamenei.ir.
- ↑ نجابت، «گروهک تروریستی داعش و امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران؛ چالشها و فرصتها»، ص۱۱۲.
- ↑ «نیروی قدس سپاه چگونه تشکیل شد و در منطقه چه کرد؟»، خبرگزاری تسنیم.
- ↑ «ترور مسئول سپاه قدس در یمن شکست خورد»، سایت تحولات جهان اسلام.
- ↑ «ترور مسئول سپاه قدس در یمن شکست خورد»، سایت تحولات جهان اسلام.
- ↑ «معاون سپاه قدس: در یمن حضور نداریم»، سایت انصاف.
- ↑ «حمدان للمیادین: الشهید سلیمانی لعب دوراً مهماً فی تعبئة صفوف المقاومین»، سایت المیادین.
- ↑ «بیانات آیتالله خامنهای در دیدار با مردم قم»، سایت Khamenei.ir.
- ↑ «پیام تقدیر دبیرکل جهاد اسلامی از رهبر انقلاب: از شما و فرمانده نیروی قدس که در هدایت نبرد کنار ما بودند تشکر میکنم»، خبرگزاری تسنیم.
- ↑ «پیام سردار قاآنی به فرمانده گردانهای القسام»، ایسنا.
- ↑ «روایت عراقیها از نقش شهید سلیمانی در نجات سامرا»، سایت خبری فاش نیوز.
- ↑ «همه چیز درباره حمله داعش به سامراء»، سایت خبرگزاری ابنا.
- ↑ «روایت عراقیها از نقش شهید سلیمانی در نجات سامرا»، سایت خبری فاش نیوز.
سرچينې
- «اخبار لحظه به لحظه از شهادت حاج "قاسم سلیمانی" و "ابومهدی المهندس" و واکنشها به آن»، خبرگزاری ابنا، تاریخ درج مطلب: ۱۴ دی ۱۳۹۸ش، تاریخ بازدید: ۱۱ تیر ۱۴۰۰ش.
- «انتقاد صریح امام خامنهای از فایل صوتی ظریف/ برخی حرفها تکرار حرفهای خصمانه دشمن است»، خبرگزاری تسنیم، تاریخ درج مطلب: ۱۲ اردیبهشت ۱۴۰۰ش، تاریخ بازدید: ۲۰ تیر ۱۴۰۰ش.
- «ایران از کدام گروههای مجاهد شیعه و سنی افغانستانی حمایت کرد؟»، سایت خبرگزاری آنا، تاریخ درج مطلب: ۲۱ اردیبهشت ۱۳۹۸ش، تاریخ بازدید: ۲۰ تیر ۱۴۰۰ش.
- «اینک نیروی بدون مرز قدس!»، سایت Khamenei.ir، تاریخ درج مطلب: ۲۷ دی ۱۳۹۸ش، تاریخ بازدید: ۲۰ تیر ۱۴۰۰ش.
- بارسقیان، سرگه، صدور انقلاب با کدام رویکرد؟، مجله شهروند، شماره ۴۷، اردیبهشت ۱۳۸۷ش.
- «با حکم رهبر معظم انقلاب، سردار اسماعیل قاآنی فرمانده نیروی قدس سپاه شد»، سایت خبرگزاری تسنیم، تاریخ درج مطلب: ۱۳ دی ۱۳۹۸ش، تاریخ بازدید: ۱۲ تیر ۱۴۰۰ش.
- «بالکان غربی یا یوگسلاوی سابق از گذشتهای تلخ تا آیندهای روشن»، سایت مؤسسه مطالعات و تحقیقات بین المللی ابرار معاصر، تاریخ بازدید: ۲۰ تیر ۱۴۰۰ش.
- بهمن، شعیب، «نقش نیروی قدس در حل بحرانهای غرب آسیا»، مطالعات راهبردی جهان اسلام، شماره ۶۹، بهار ۱۳۹۶ش.
- «ترور مسئول سپاه قدس در یمن شکست خورد»، سایت تحولات جهان اسلام، تاریخ درج مطلب: ۲۱ دی ۱۳۹۸ش، تاریخ بازدید: ۱۹ تیر ۱۴۰۰ش.
- «حکم انتصاب سرتیپ قاسم سلیمانی به فرماندهی سپاه قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی»، پایگاه اطلاعرسانی آیتالله خامنهای، تاریخ درج مطلب: ۱۵ بهمن ۱۳۷۶ش، تاریخ بازدید ۱۱ تیر ۱۴۰۰ش.
- «جمعیت اسلامی افغانستان»، سایت پیام آفتاب، تاریخ درج مطلب: ۱۳۸۶ش، تاریخ بازدید: ۲۱ تیر ۱۴۰۰ش.
- خسروشاهین، هادی، «بازدارندگی محور مقاومت»، تاریخ درج مطلب: ۹ دی ۱۳۹۷ش، تاریخ بازدید: ۱۴ مهر ۱۴۰۳ش به نقل از روزنامه سازندگی.
- «روایت عراقیها از نقش شهید سلیمانی در نجات سامرا»، سایت خبری فاش نیوز، تاریخ بازدید: ۲۵ تیر ۱۴۰۰ش.
- «سپاه قدس چگونه تشکیل شد؟»، سایت خبرگزاری دانشجویان ایران، تاریخ درج مطلب: ۱۵ دی ۱۳۹۸ش، تاریخ بازدید: ۱۰ تیر ۱۴۰۰ش.
- «سه روایت از تشکیل سپاه پاسداران»، سایت خبرگزاری ایسنا، تاریخ درج مطلب: ۱ اردیبهشت ۱۳۹۵ش، تاریخ بازدید: ۱۵ تیر ۱۴۰۰ش.
- شفیعی، نوذر و احمد مرادی، «تأثیر جنگ ۳۳ روزه لبنان بر موقعیت منطقهای ایران»، تحقیقات سیاسی و بین المللی، شماره ۱، بهار ۱۳۸۸ش.
- «صوت کامل مصاحبه ظریف»، سایت خبرگزاری دانشجو، تاریخ درج مطلب: ۶ اردیبهشت ۱۴۰۰ش، تاریخ بازدید: ۲۰ تیر ۱۴۰۰ش.
- «ماجرای دیدار ۱۴۰ دقیقهای پوتین با سردار سلیمانی»، سایت خبرگزاری مشرق، تاریخ درج مطلب: ۲۴ تیر ۱۳۹۸ش، تاریخ بازدید: ۱۹ تیر ۱۴۰۰ش.
- «ماموریت نیروی قدس سپاه کمک به نهضتهای انقلابی و مقاومت و مظلومین در سراسر دنیاست/ نقش ایران در شکستن محاصره آمرلی»، سایت جهان نیوز، تاریخ درج مطلب: ۲۵ شهریور ۱۳۹۳ش، تاریخ بازدید: ۲۷ تیر ۱۴۰۰ش.
- محمدپور، سعید، «تأثیر عملیاتهای نامنظم قرارگاه رمضان در جنگ تحمیلی»، سیاست دفاعی، شماره ۴۷، ۱۳۸۳ش.
- «مروری بر فعالیتهای نیروی قدس سپاه و سردار سلیمانی؛ از بوسنی تا سوریه»، سایت خبر آنلاین، تاریخ درج مطلب: ۱ بهمن ۱۳۹۸ش، تاریخ بازدید: ۲۰ تیر ۱۴۰۰ش.
- «معاون سپاه قدس: در یمن حضور نداریم»، سایت انصاف، تاریخ درج مطلب: ۳۰ بهمن ۱۳۹۹ش، تاریخ بازدید: ۲۰ تیر ۱۴۰۰ش.
- «ناگفتههای جنگ ۳۳روزه در گفتگو با سرلشکر حاج قاسم سلیمانی»، سایت Khamenei.ir، تاریخ درج مطلب: ۹ مهر ۱۳۹۸ش، تاریخ بازدید: ۲۰ تیر ۱۴۰۰ش.
- نجابت، سید علی، «گروهک تروریستی داعش و امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران؛ چالشها و فرصتها»، فصلنامه سیاست، شماره ۶، ۱۳۹۴ش.
- «نقش سردار سلیمانی در جلوگیری از سقوط کربلا»، سایت خبرگزاری دفاع مقدس، تاریخ درج مطلب: ۳۰ فروردین ۱۳۹۵ش، تاریخ بازدید: ۲۱ تیر ۱۴۰۰ش.
- «نیروی قدس سپاه چگونه شکل گرفت؟»، سایت خبرگزاری فارس، تاریخ درج مطلب: ۵ بهمن ۱۳۹۸ش، تاریخ بازدید: ۱۵ تیر ۱۴۰۰ش.
- «نیروی قدس در کدام جنگها حضور یافت؟»، سایت خبرگزاری مشرق، تاریخ درج مطلب: ۶ بهمن ۱۳۹۸ش، تاریخ بازدید: ۱۲ تیر ۱۴۰۰ش.
- «نیروی قدس سپاه چگونه تشکیل شد و در منطقه چه کرد؟»، خبرگزاری تسنیم، تاریخ درج مطلب: ۳ اردیبهشت ۱۴۰۰ش، تاریخ بازدید: ۱۸ تیر ۱۴۰۰ش.
- «واحد "نهضتهای آزادیبخش"؛ گروهی مورد حمایت "منتظری" که در خدمت دشمن بود»، سایت خبرگزاری تسنیم، ۲۴تاریخ درج مطلب: اردیبهشت ۱۳۹۹ش، تاریخ بازدید: ۱۰ تیر ۱۴۰۰ش.
- «همه چیز درباره حمله داعش به سامراء»، سایت خبرگزاری اهل بیت(ع): ابنا، تاریخ درج مطلب: ۱۵ خرداد ۱۳۹۳ش، تاریخ بازدید: ۲۰ تیر ۱۴۰۰ش.
- «حمدان للمیادین: الشهید سلیمانی لعب دوراً مهماً فی تعبئة صفوف المقاومین»، سایت المیادین، تاریخ درج مطلب: ۱ ژانویه ۲۰۲۱م، تاریخ بازدید: ۵ اکتبر ۲۰۲۴م.
- «بیانات آیتالله خامنهای در دیدار با مردم قم»، سایت Khamenei.ir، تاریخ درج مطلب: ۱۸ دی ۱۳۹۸ش، تاریخ بازدید: ۱۴ مهر ۱۴۰۳ش.
- «پیام تقدیر دبیرکل جهاد اسلامی از رهبر انقلاب: از شما و فرمانده نیروی قدس که در هدایت نبرد کنار ما بودند تشکر میکنم»، خبرگزاری تسنیم، تاریخ درج مطلب: ۱ خرداد ۱۴۰۰ش، تاریخ بازدید: ۱۴ مهر ۱۴۰۳ش.
- «پیام سردار قاآنی به فرمانده گردانهای القسام»، ایسنا، تاریخ درج مطلب: ۲۵ آبان ۱۴۰۲ش، تاریخ بازدید: ۱۴ مهر ۱۴۰۳ش.