د حرا غار
- د ثور د غار سره مغشوش نه شئ.
 | |
| هیواد | عربستان |
|---|---|
| برخه | مکه |
| غوښتنلیک | د زیارت ځای |
| زوړ عمر | د د پیغمبر(ص) بعثت څخه مخکې |
د حرا غار د مسلمانانو له مقدسو ځایونو څخه ګڼل کیږي، چې له بعثته وړاندې د پیغمبر(ص) د خلوت او عبادت ځای و. دا غار هغه ځای دی چې لومړی وحی پکې نازله شوه او د پیغمبر(ص) د رسالت پیل پکې وشو.
د حرا غار په نور غر کې د مکې په شمال ختیځ کې موقعیت لري.
اهمیت و مقام
د حدیثي او تاریخي سرچینو له مخې، جبرائیل د لومړی ځل لپاره په حرا غار کې پیغمبر(ص) ته څرګند شو او د علق سوره د پیل آیتونه یې ورباندې نازل کړل، او هغه د پیغمبر په توګه غوره شو.[۱] د روایت له مخې، پیغمبر(ص) به له بعثت مخکې، په ځانګړې توګه د روژې په میاشت کې،[۲] د عبادت لپاره دې غار ته تله، په دې موده کې امام علي(ع) او خدیجه(س) هغه سره په رابطې کې وو.[۳]
د دریمې پیړۍ د تاریخ پوه بلاذري په وینا، د قریشو ځینو توحیدګرو به هم د روژې په میاشت کې د حرا په غار کې عبادت کاوه،[۴] او ځینې یې عبدالمُطَّلِب د دې دود (تَحَنُّث) بنسټ ایښودونکی ګڼي..[۵] په هرصورت، د شیعه تاریخ پوه رسول جعفریان په دې باور دی چې د پیغمبر(ص) عمل ډیر شخصي و او دا ډول دود له هغه څخه مخکې په جدي توګه شتون نه درلود.[۶] ویل کیږي چې په دې غار کې د پیغمبر(ص) شتون له دریو ځانګړتیاو سره مل و: خلوت، عبادت او کعبې ته کتل.[۷]
د شِفَاء الغَرام کتاب د لیکوال په وینا (چې په نهمه هجري پیړۍ کې تالیف شوی)، ځینو ویلي دي چې پیغمبر(ص) مدینې ته د هجرت پر مهال د مشرکینو څخه د ځان د ساتنې لپاره د حرا په غار کې پټ شوی و؛ خو هغه دا ادعا حیرانونکې ګڼي او د مشهورې وینا له مخې، هغه ځای چې پیغمبر(ص) پکې پناه اخستې وه هغه د ثور غار ګڼي.[۸]
په فقهي کتابونو کې، د دې غار زیارت د حج له مستحبو عملونو څخه ګڼل کیږي[۹] او ویل کیږي چې هلته دعاګانې قبلیږي.[۱۰] دا غار مشهور دی او خلک یې زیارت کوي.[۱۱]
ځانګړنې
د حرا غار د مکې شمال ختیځ کې موقعیت لري[۱۲] په یوه مخروطي شکل غره لپاسه، چې د منا سیمې باندې دی، واقع دی.[۱۳] د غار خوله دوه میټره پلنوالی یې شاوخوا ۱.۲۰ میټره او اوږدوالی یې شاوخوا دوه میټره دی.[۱۴]
غار په داسې ډول جوړ دی چې پای یې مسجد الحرام او کعبې ته مخامخ دی، او خوله یې بیت المقدس ته مخامخ ده.[۱۵] غار د لمر ختو څخه تر لمر لوېدو پورې روښانه وي، خو تودوخه پکې نه ننوځي.[۱۶]
له غار څخه د نور غره څوکې ته واټن شاوخوا شل میټره دی.[۱۷] دا غر پخوا له مسجد الحرام څخه د ۴ څخه تر ۶ کیلومیټرو پورې لریو، خو د مکې د ښار د پراختیا په سبب، دا د ښاري سیمې دننه ځای راغلی دی.
فوټ نوټ
- ↑ دیار بَکری، تاریخ الخمیس، بیروت، ج۱، ص۲۸۱؛ خویی، منهاج البراعة، ج۱۲، ص۳۹؛ علامه مجلسی، بحار الأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۱۵، ص۳۶۳.
- ↑ بلاذری، أنساب الأشراف، ۱۴۱۷ق. ج۱، ص۱۰۵.
- ↑ نهجالبلاغه، تصحیح صبحی صالح، خطبه ۱۹۲، ص۳۰۱؛ خویی، منهاج البراعة، ج۱۲، ص۳۹.
- ↑ بلاذری، أنساب الأشراف، ۱۴۱۷ق. ج۱، ص۱۰۵.
- ↑ بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۸۴.
- ↑ جعفریان، سیره رسول خدا(ص)، ۱۳۸۳ش، ص۲۲۷.
- ↑ صالحی دمشقی، سبل الهدی و الرشاد، ۱۴۱۴ق، ج۲، ص۲۳۸.
- ↑ فاسی، شفاء الغرام، ۱۳۸۶ش، ج۱، ص۴۹۸.
- ↑ شهید اول، الدروس، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۴۶۸؛ بهجت، جامع المسائل، ۱۴۲۶ق، ج۲، ص۳۵۹؛ شیخ انصاری، مناسک حج، ۱۴۲۵ق، ص۱۲۲؛ سبزواری، مهذّب الأحکام، ۱۴۱۳ق، ج۱۴، ص۴۰۱.
- ↑ ابنجبیر، رحلة ابنجبیر، ۱۹۹۲م، ص۱۹۰؛ فاسی، شفاء الغرام، بیروت، ج۱، ص۱۹۹، ۲۸۰.
- ↑ فاسی، شفاء الغرام باخبار البلد الحرام، ۱۳۸۶ش، ج۱، ص۴۹۸.
- ↑ حشمتی، «حراء»، ص۸۲۳.
- ↑ قائدان، تاریخ و آثار اسلامی مکه مکرمه و مدینه منوره، ۱۳۸۶ش، ص۹۳.
- ↑ قائدان، تاریخ و آثار اسلامی مکه مکرمه و مدینه منوره، ۱۳۸۶ش، ص۹۴.
- ↑ قائدان، تاریخ و آثار اسلامی مکه مکرمه و مدینه منوره، ۱۳۸۶ش، ص۹۴.
- ↑ قائدان، تاریخ و آثار اسلامی مکه مکرمه و مدینه منوره، ۱۳۸۶ش، ص۹۴.
- ↑ حشمتی، «حراء»، ص۸۲۳.
سرچينې
- بلاذری، احمد بن یحیی، أنساب الأشراف، بیروت، دار الفکر، چاپ اول، ۱۴۱۷ق.
- بهجت، محمدتقی، جامع المسائل، قم، دفتر معظمله، چاپ دوم، ۱۴۲۶ق.
- جعفریان، رسول، سیره رسول خدا(ص)، قم، دلیل ما، چاپ سوم، ۱۳۸۳ش.
- حشمتی، فریده، «حراء»، در دانشنامه جهان اسلام، ج۱۲، تهران، بنیاد دایرة المعارف اسلامی، ۱۳۸۷ش.
- دیار بَکری، حسین، تاریخ الخمیس فی أحوال أنفس النفیس، بیروت، دار الصادر، بیتا.
- سبزواری، سید عبدالأعلی، مهذّب الأحکام (للسبزواری)، قم، مؤسسه المنار، چاپ چهارم، ۱۴۱۳ق.
- سیدرضی، محمد بن حسین، نهج البلاغة، تصحیح صبحی صالح، قم، هجرت، چاپ اول، ۱۴۱۴ق.
- شهید اول، محمد بن مکی، الدروس الشرعیة فی فقه الإمامیة، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، چاپ دوم، ۱۴۱۷ق.
- شیخ انصاری، مرتضی، مناسک حج (محشّٰی، شیخ انصاری)، قم، مجمع الفکر الإسلامی، چاپ اول، ۱۴۲۵ق.
- صالحی دمشقی، محمد بن یوسف، سبل الهدی و الرشاد فی سیرة خبر العباد، بیروت، دارالکتب العلمیة، چاپ اول، ۱۴۱۴ق.
- علامه مجلسی، محمدباقر، بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ دوم، ۱۴۰۳ق.
- فاسی، محمد بن احمد، شفاء الغرام باخبار البلد الحرام، ترجمه: محمد مقدس، تهران، مشعر، ۱۳۸۶ش.
- قائدان، اصغر، تاریخ آثار اسلامی مکه مکرمه و مدینه منوره، قم، مؤسسه فرهنگی هنری مشعر، چاپ یازدهم، ۱۳۸۹ش.
- هاشمی خویی، میرزا حبیبالله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، مترجم: حسن حسنزاده آملی و محمدباقر کمرهای؛ محقق: ابراهیم میانجی، تهران، مکتبة الإسلامیة، چاپ چهارم، ۱۴۰۰ق.