منځپانگې ته ورتلل

د ګناه بخښنه

د wikishia لخوا
دا مقاله د ګناه د بخښنې په اړه ده. د ګناهونو د بخښنې غوښتلو په اړه د زده کړې لپاره، د استغفار مقاله وګورئ.

د ګناه بخښنه یا الهي مغفرت په دې معنی چې ګناهونه د خدای لخوا بخښل کیږي او د ګناه اثرات له منځه ځي. په اسلامي روایتونو، اخلاقي کتابونو او د تفسیر په ځینو کتابونو کې د ګناهونو د بخښنې لارې او اسباب ذکر شوي دي، چې ځینې یې دا دي: استغفار کول یعنی بخښنه غوښتل، اهل بیتو علیهم السلام سره مینه کول، شفاعت، توسل، له والدینو سره احسان کول، د شیعه امامانو(ع) د قبرونو زیارت کول، حج او عمره، د خپلوۍ ساتل، شپې روڼول، د ناروغانو پوښتنه کول، خواړه ورکول، ښه اخلاق، د امام حسین(ع) زیارت او د هغه په مصیبتونو باندې ژړا کول، د کورنۍ خدمت کول او له میرمنې سره مرسته کول، صدقه ورکول، د مومن د ستونزو هوارول، په جنازه کې ګډون کول، او زده کړه کول.

په ځینو ځایونو کې حاضریدل، لکه د عرفات په صحرا کې، او همدارنګ د ځینو وختونو ته رسیدل، لکه د روژې میاشت، د رجب میاشت، او د شعبان د نیمایي شپه، هم د ګناهونو د بخښنې د عواملو په توګه یاد شوي دي. او همدارنګه دنیاوي ستونزو سره مخ کیدل.

ځینې ګناهونه لکه شرک، په دین کې بدعت، د خلکو حق (که چیرې حق لرونکی رضایت ورنه کړي)، او هغه ګناه چې په ښکاره او څرګنده ترسره شي نه بخښونکي ګناهونه ګڼل کیږي.

مفهوم پيژندنه او موقعیت

د ګناهونو مغفرت د ګناهونو د بخښنې په معنا دی[۱]، کوم چې ګناهګار د الهي عذاب او دوزخ څخه د خلاصون او جنت ته د هغه د ننوتلو لامل کیږي.[۲] د زمر سوره په ۵۳ آیت کې[۳] او د امام سجاد(ع) په یوه دعا کې چې په صحیفه سجادیه کې راغلې ده، د ګناهونو بخښنې او مغفرت ته اشاره شوې ده. «اللَّهُمَّ يَا مَنْ بِرَحْمَتِهِ يَسْتَغيثُ الْمُذْنِبُونَ» ژباړه: اې هغه خدایه! چې ګناهګاران یې له رحمت څخه مرسته غواړي.[۴] د نهمې هجري پېړۍ د فقیه او حدیث پوه ابن فهد حلي په وینا، د ګناه د بخښنې سره به د ګناه ټول اثرات له منځه لاړې شي، او داسې به شي لکه ګناهګار چې هیڅ ګناه نه وي کړې.[۵]

د قرآن کریم په آیتونو او حدیثونو کې ځینې نه بخښل کېدونکي ګناهونه معرفي شوي دي. په شمول د شرک،[۶] په دین کې بدعت،[۷] د خلکو د حقونه (که چیرې حق لرونکی رضایت ورنه کړي)[۸] او هغه ګناهونه چې په ښکاره ډول ترسره کیږي.[۹]

د بخښنې طریقې

په اسلامي روايتونو، اخلاقي کتابونو او د تفسير په ځينو کتابونو کې، اهل بيتو(ع) سره د مينې سربېره،[۱۰] شفاعت[۱۱] او د ګناهګار په حق کې د نورو کسانو دعا[۱۲] هم د ګناهونو د بخښنې له لاملونو څخه بیان شوي دي.

پيغمبر(ص) د رمضان د شلمې شپې په دعا کې:

«زه له خدایه د خپلو تیرو ګناهونو بخښنه غواړم چې ما هېر کړي دي، خو زما لپاره ثبت شوي دي. زه د خپلو ویجاړونکو ګناهونو لپاره له خدایه بخښنه غواړم. زه د هغه د ډېرو بدو او منفورو ګناهونو لپاره له هغه بخښنه غواړم. زه له خدایه د هغه څه لپاره بخښنه غواړم چې هغه پر ما فرض کړل او ما د هغه په پوره کولو کې غفلت وکړ. زه له خپل رب څخه د هغه هېرولو بخښنه غواړم چې زه یې له هغه څخه لرې کړی یم.[۱۳]»

د ځینو عبادتونو ترسره کول:

وخت، ځای او دنیوي ستونزې:

اړونده څیړنه

فوټ نوټ

  1. مظاهری، سیر و سلوک، ۱۳۹۰ش، ص۱۴۰.
  2. مظاهری، سیر و سلوک، ۱۳۹۰ش، ص۱۵۵.
  3. مظاهری، سیر و سلوک، ۱۳۹۰ش، ص۱۴۰.
  4. صحیفه سجادیه، دعای۱۶، بند۱.
  5. ابن‌فهد حلی، عدة الداعی، ۱۴۰۷ق، ص۳۲۷.
  6. مکارم شیرازی، والاترین بندگان، ۱۳۸۳ش، ص۱۵۵.
  7. شیخ صدوق، ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، ۱۳۶۴ش، ص۲۵۸.
  8. مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۶، ص۲۹-۳۰.
  9. بحرانی، عوالم‌ العلوم، ۱۴۱۳ق، ج۱۱، ص۲۸۰.
  10. دیلمی، ارشاد القلوب، ۱۳۷۱ش، ج۲، ص۲۵۳.
  11. مظاهری، سیروسلوک، ۱۳۹۰ش، ص۲۷۵.
  12. طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۵، ص۴۰۳.
  13. محمدی ری‌شهری، نهج‌الذکر، ۱۳۸۷ش، ج۴، ص۳۰۹.
  14. نوری، مستدرک الوسائل، ۱۴۰۸ق، ج۱۲، ص۱۱۸.
  15. انصاریان، تفسیر و شرح صحیفه سجادیه، ۱۳۸۳ش، ج۱۲، ص۳۰۸-۳۱۰.
  16. قمی، مقامات العلیة، ۱۳۸۹ش، ص۴۷۴.
  17. مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۷۴، ص۲۹۰.
  18. وګورئ: شهید اول، الاربعون حدیثا، ۱۴۰۷ق، ص۹۱؛ شیخ صدوق، ثواب الاعمال، ۱۳۶۴ش، ص۵۶-۵۸؛ محمدی ری‌شهری، نهج‌الذکر، ۱۳۸۷ش، ج۴، ص۱۲۰.
  19. مامقانی، سراج الشریعة، ۱۳۸۸ش، ص۸۰۹.
  20. دستغیب، گناهان کبیره، ۱۳۸۸ش، ج۱، ص۱۲۲.
  21. ابن‌طاووس، فلاح السائل، ۱۴۰۶ق، ص۱۶۷.
  22. وګورئ: ابن‌طاووس، فلاح السائل، ۱۴۰۶ق، ص۱۶۷؛ ابن‌فهد حلی، عدة الداعی، ۱۴۰۷ق، ص۳۳۸؛ مفاتیح الجنان، دعای کمیل، ص۶۲.
  23. طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۲، ص۶۵۸.
  24. شیخ صدوق، ثواب الاعمال، ۱۳۶۴ش، ص۵۶-۵۸
  25. ابن قولویه، کامل الزیارات، ۱۳۵۶ش، ص۱۲۹.
  26. ابن قولویه، کامل الزیارات، ۱۳۵۶ش، ص۱۰۴.
  27. کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۶۴.
  28. شعیری، جامع الاخبار، مطبعة حیدریة، ص۷۵.
  29. فتال نیشابوری، روضة الواعظین، ۱۳۸۱ش، ص۱۹۵.
  30. شیخ صدوق، ثواب الاعمال، ۱۳۶۴ش، ص۲.
  31. انصاریان، عرفان اسلامی، ۱۳۸۶ش، ج۶، ص۹۹.
  32. ملکی تبریزی، اسرار الصلوة، ۱۳۷۲ش، ص۲۵۴.
  33. شعیری، جامع الاخبار، مطبعة حیدریة، ص۱۶۶.
  34. قرائتی، گناه‌شناسی، ۱۳۸۶ش، ص۲۷۰.
  35. شعیری، جامع الاخبار، مطبعة حیدریة، ص۶۸-۶۹.
  36. محمدی ری‌شهری، نهج‌الذکر، ۱۳۸۷ش، ج۴، ص۲۲۹.
  37. مشکینی، تحریر المواعظ العددیة، ۱۳۸۲ش، ص۶۸۳.
  38. مشکینی، تحریر المواعظ العددیة، ۱۳۸۲ش، ص۶۸۳.
  39. کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۱۰۰.
  40. مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۷۲، ص۴۶۱.
  41. کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۵۲.
  42. وګورئ: مامقانی، سراج الشریعه، ۱۳۸۸ش، ص۲۱۲-۲۱۳؛ شعیری، جامع الاخبار، مطبعة حیدریة، ص۶۸-۶۹.
  43. محمدی ری‌شهری، نهج‌الدعاء، ۱۳۸۹ش، ج۱، ص۳۵۰.
  44. محمدی ری‌شهری، حکمت‌نامه پیامبر اعظم(ص)، ۱۳۸۷ش، ج۸، ص۴۵۴.
  45. مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۱۰۱، ص۱۳۲.
  46. محمدی ری‌شهری، حکمت‌نامه پیامبر اعظم(ص)، ۱۳۸۷ش، ج۸، ص۴۵۴.
  47. محمدی ری‌شهری، حکمت‌نامه پیامبر اعظم(ص)، ۱۳۸۷ش، ج۸، ص۴۵۴.
  48. محمدی ری‌شهری، حکمت‌نامه پیامبر اعظم(ص)، ۱۳۸۷ش، ج۱، ص۴۵۲.
  49. مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۸۶، ص۲۸۳.
  50. محمدی ری‌شهری، نهج‌الذکر، ۱۳۸۷ش، ج۴، ص۱۱۵.
  51. محمدی ری‌شهری، حکمت‌نامه پیامبر اعظم(ص)، ۱۳۸۷ش، ج۲، ص۵۱۳.
  52. محمدی ریشهری، نهج الدعاء، ۱۳۸۹ش، ج۱، ص۳۳۰.
  53. محمدی ریشهری، نهج الدعاء، ۱۳۸۹ش، ج۱، ص۲۷۹.
  54. محمدی ری‌شهری، حکمت‌نامه پیامبر اعظم(ص)، ۱۳۸۷ش، ج۸، ص۴۵۲.
  55. مامقانی، سراج الشریعه، ۱۳۸۸ش، ص۸۷۴.
  56. انصاریان، تفسیر و شرح صحیفه سجادیه، ۱۳۸۳ش، ج۷، ص۲۳۰.
  57. شهید ثانی، مسکن الفؤاد، مکتبة بصیرتی، ص۲۱.
  58. محمدی ری‌شهری، حکمت‌نامه پیامبر اعظم(ص)، ۱۳۸۷ش، ج۸، ص۴۴۹.
  59. انصاریان، تفسیر و شرح صحیفه سجادیه، ۱۳۸۳ش، ج۷، ص۲۳۰.

سرچينې

  • ابن‌فهد حلی، احمد بن محمد، عدة الداعی، قم، دارالکتاب الاسلامی، ۱۴۰۷ق.
  • ابن‌قولویه، جعفر بن محمد، کامل الزیارات، نجف،دار المرتضویة، چاپ اول، ۱۳۵۶ش.
  • انصاریان، حسین، تفسیر و شرح صحیفه سجادیه، قم، دارالعرفان، ۱۳۸۳ش.
  • بحرانی، عبدالله بن نورالله، عوالم‌العلوم و المعارف و الأحوال من الآیات و الأخبار و الأقوال: مستدرک سیدة النساء إلی الإمام الجواد(ع)، قم، مؤسسة الإمام المهدی(عج)، چاپ اول، ۱۴۱۳ق.
  • حائری تهرانی، مهدی، پندهای معصومین(ع)، قم، بنیاد فرهنگی امام مهدی(ع)، ۱۳۷۳ش.
  • دستغیب، عبدالحسین، گناهان کبیره، قم، دفتر نشر اسلامی (جامعه مدرسین)، ۱۳۸۸ش.
  • دیلمی، حسن بن محمد، ارشاد القلوب، قم، الشریف الرضی، ۱۳۷۱ش.
  • شعیری، محمد بن محمد، جامع الأخبار، نجف، المطبعة الحیدریة، بی‌تا.
  • شهید اول، الاربعون حدیثا، قم، مدرسه امام مهدی، چاپ اول، ۱۴۰۷ق.
  • شهید ثانی، مسکن الفؤاد عند فقد الأحبة و الأولاد، قم، مکتبة بصیرتی، بی‌تا.
  • شیخ صدوق، ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، قم، الشریف الرضی، ۱۳۶۴ش.
  • طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تهران، ناصر خسرو، چاپ سوم، ۱۳۷۲ش.
  • فتال نیشابوری، محمد بن احمد، روضة الواعظین، قم، دلیل ما، ۱۳۸۱ش.
  • قرائتی، محسن، گناه‌شناسی، تهران، مرکز فرهنگی درسهایی از قرآن، ۱۳۸۶ش.
  • قمی، عباس، مقامات العلیة فی موجبات السعادة الابدیة (اخلاق و آداب)، قم، نور مطاف، ۱۳۸۹ش.
  • کلینی، محمد بن یعقوب‌، الکافی، تهران،‌دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق.
  • مامقانی، عبدالله، سراج الشریعة، قم، رسالت یعقوبی، ۱۳۸۸ش.
  • مجلسی، محمدباقر بن محمدتقی، بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار(ع)، بیروت،‌ دار احیاء التراث العربی، چاپ دوم، ۱۴۰۳ق.
  • محمدی ری‌شهری، محمد، نهج‌الدعاء، قم، مؤسسه علمی فرهنگی‌دار الحدیث، ۱۳۸۹ش.
  • محمدی ری‌شهری، محمد، نهج‌الذکر، قم، مؤسسه علمی فرهنگی‌دار الحدیث، ۱۳۸۷ش.
  • محمدی‌ ری‌شهری، محمد، حکمت‌نامه پیامبر اعظم(ص)، قم، مؤسسه علمی فرهنگی‌دار الحدیث، ۱۳۸۷ش.
  • مشکینی، علی، تحریر المواعظ العددیة، قم، نشر الهادی، ۱۳۸۲ش.
  • مظاهری، حسین، سیر و سلوک، اصفهان، مؤسسه فرهنگی مطالعاتی الزهراء، ۱۳۹۰ش.
  • مکارم شیرازی، ناصر، والاترین بندگان، قم، نسل جوان، ۱۳۸۳ش.
  • ملکی تبریزی، جواد بن شفیع، اسرار الصلوة، تهران، پیام آزادی، ۱۳۷۲ش.
  • نوری، حسین بن محمد تقی، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، قم، مؤسسة آل البیت(ع)، چاپ اول، ۱۴۰۸ق.