منځپانگې ته ورتلل

هدیره

د wikishia لخوا

هدیره هغه ځای دی چې مړي پکې ښخېږي. په اسلامي کلتور کې هدیرې ته د عزت په سترګه کتل کېږي. هدیرې ته تلل او د قبرونو زیارت کول په مسلمانانو کې عام دود دی. د روایتونو له مخې، په نجف کې د وادي السلام هدیره د نورو هدیرو په پرتله ډېر اهمیت او غوره والی لري. د مسلمانانو ځینې هدیرې، لکه بقیع، مَعلاة، تخت ‌فولاد، باب‌الصَّغیر او شیخان مشهور دي. په اسلامي متنونو کې د هدیرو لپاره ځانګړي قوانین او دودونه یاد شوي، له هغو ځینې مړو ته سلام کول، د هدیرو درناوی او د هغې پاک ساتل، د مسلمانانو په هدیرو کې کافران نه ښخیږي.

مفهوم او اهمیت

هدیره هغه ځای دی چې مړي پکې ښخېږي.[۱] په مذهبي تعلیماتو او اسلامي کلتور کې، هدیره د عزت ځای ګڼل کېږي.[۲] د مسلمانانو په هدیرو ځینې، لکه بقیع[۳] او وادي السلام[۴]، یو ځانګړی ځای لري. شیعه یان خپل مړي د عقیدت له مخې، د امامانو(ع) او د هغوي اولادونو له قبرونو سره نږدې ښخوي.[۵] هدیرې ته په فارسي کې آرامستان او ګورستان هم ویل کیږي.[۶]

مشهورې هدیرې

د هدیرې حکمونه او آداب

په اسلامي متنونو کې د هدیرې لپاره خاص قوانین او آداب شتون لري، له هغو ځینې مړو ته سلام کول، د هدیرې د احترام او پاکوالی خیال ساتل، او د مسلمانانو په هدیرو کې د کافرانو نه ښخول:[۲۳]

بِسْمِ اَللّٰهِ اَلرَّحْمٰنِ اَلرَّحِیمِ اَلسَّلاَمُ عَلَی أَهْلِ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ مِنْ أَهْلِ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ یا أَهْلَ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ بِحَقِّ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ کَیفَ وَجَدْتُمْ قَوْلَ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ مِنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ یا لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ بِحَقِّ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ اِغْفِرْ لِمَنْ قَالَ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ وَ اُحْشُرْنَا فِی زُمْرَةِ مَنْ قَالَ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ مُحَمَّدٌ رَسُولُ اَللَّهِ عَلِی وَلِی اَللَّهِ.[۲۴]

ژباړه: "سلام دې وي د لا اله الا الله پر خلکو، د لا اله الا الله له خلکو څخه، اې د لا اله الا الله خلکو، د لا اله الا الله په حق، تاسو د لا اله الا الله خبره څنګه وموندله له طرفه د لا اله الا الله، یا لا اله الا الله، د لا اله الا الله په واسطه، هغه چا ته بښنه وکړه چې لا اله الا الله یې ویلي او موږ د هغو کسانو په ډله کې محشور کړه چې ویلي یې دي: لا اله الا الله، محمد د الله رسول دی، علی ولی الله.» بیا یې وویل: «ما د خدای له رسول(ص) څخه اوریدلي چې څوک د قبرونو په خوا کې تیریږي او دا دعا ووایی، د هغه د پنځوسو کلونو ګناهونه بخښل کیږي.»

د شمسي کال د وروستۍ پنجشنبې په ورځ د قبرونو د زیارت لپاره د اراک په یوه هدیره کې د شیعه یانو حاضري (د ۱۳۹۹ کال د کب ۲۸).[۲۵]

د قبرونو زیارت

اصلي مقاله: د قبرونو زیارت

د پنجشنبې او جمعې په ورځو کې د قبرونو زیارت او د مړو د قبرونو زیارت کول یو دود دی چې په ځینو اسلامي هیوادونو لکه ایران کې عام او رواج دی. د فاتحې لوستل او د قرآن کریم تلاوت، د قبرونو مینځل، او د شمعې روښانه کول له هغو مراسمو څخه دي چې ځینې خلک یې د خپلو مړو د قبرونو د زیارت کولو پرمهال ترسره کوي.[۲۹] د جعفر سبحاني په وینا، د پیغمبر(ص)، د هغه د اهلبیتو(ع) او د مومنانو د قبرونو زیارت کول د اسلامي کلتور له اصولو څخه دي.[۳۰]

د انځورونو ګالري

فوټ نوټ

  1. ↑ عمید، فرهنگ فارسی عمید، ذیل واژه «قبر»؛ انوری، فرهنگ بزرگ سخن، ذیل واژه «قبر».
  2. ↑ لطیفی، «احترام به قبور بزرگان دین سیره ائمه چهارگانه اهل سنت است»، خبرگزاری شبستان.
  3. ↑ جعفریان، آثار اسلامی مکه و مدینه، ۱۳۹۰ش، ص۳۵۳-۳۵۶؛.
  4. ↑ عبدالصاحب مظفر، «بررسی تاریخ خاکسپاری در نجف و وادی السلام»، ص۱.
  5. ↑ فقیه بحرالعلوم، «تاریخچه انتقال جنائز به عتبات عالیات (شهر کربلا)»، ص۱.
  6. ↑ رئیس سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور خواستار جایگزینی واژه آرامستان به جای گورستان شد، سایت آفتاب‌نیوز.
  7. ↑ عبدالصاحب مظفر، «بررسی تاریخ خاکسپاری در نجف و وادی السلام»، ص۱.
  8. ↑ رفعت پاشا، مرآت الحرمین (ترجمه)، ۱۳۷۷ش، ص۴۴۷.
  9. ↑ جعفریان، آثار اسلامی مکه و مدینه، ۱۳۹۰ش، ص۳۵۳-۳۵۶.
  10. ↑ نبوی، «نیم‌روزی در وادی ایمن»، ص۲۸۷.
  11. ↑ قائدان، تاریخ و آثار اسلامی مکه مکرّمه و مدینه منوّره، ۱۳۸۴ش، ص۱۲۹.
  12. ↑ ازرقی، کتاب اخبار مکة شرفها الله تعالی و ما جاء فیها من الآثار، ص۴۳۳.
  13. ↑ ازرقی، کتاب اخبار مکة شرفها الله تعالی و ما جاء فیها من الآثار، ص۴۳۳.
  14. ↑ یاقوت حموی، معجم البلدان، ۱۹۹۵ق، ج۲، ص۴۶۸.
  15. ↑ فهری، مراقد اهل البیت، ۱۴۲۸ق، ص۳۹-۴۰.
  16. ↑ شیبانی و همکاران، شناخت و بررسی مضامین ونقوش تصویری گورستان دارالسلام شیراز، ص۳.
  17. ↑ احمدیان، شیخان قم، ۱۳۸۳ش، ص۳۲-۳۵.
  18. ↑ «قبرستان نو در انتظار نگاه نو»، پایگاه خبری قم گویا.
  19. ↑ ترکی، «نقش آرامستان‌ها در برنامه‌ریزی توسعه و رشد گردشگری مذهبی به عنوان الگوی برتر اقتصادی نمونه موردی تخت فولاد اصفهان». ص۵۶.
  20. ↑ خاوری، «بهشت زهرا(س)»، ص۸۲۲.
  21. ↑ «وادی‌السلام؛ آرامستانی که قربانی اختلاف مسئولان شده است»، پایگاه خبری شفقنا.
  22. ↑ «ماه و ستاره ویژگی قدیمی ترین قبرستان مسلمانان در اسکاندیناوی»، مندرج در سایت خبرگزاری شبستان.
  23. ↑ طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۱۲۸؛ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۹، ص۳۰۱.
  24. ↑ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۹، ص۳۰۱.
  25. ↑ «آخرین پنجشنبه سال ۹۹ - آرامستان اراک»، خبرگزاری ایسنا.
  26. ↑ طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۱۲۸.
  27. ↑ طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۱۲۸.
  28. ↑ آقابابائی بنی، «تأملی بر تفکیک قبور مسلمانان از غیر مسلمانان»، ص۱.
  29. ↑ «یاد از دست رفتگان؛ رسم ارزشمند ایرانیان/ برخی اعتقادات پنجشنبه آخر سال»، سایت خبرگزاری مهر.
  30. ↑ سبحانی، منشور عقاید امامیه، ۱۳۷۶ش، ص۲۵۴.
  31. ↑ «عکس تابلوی مزار شهدا و گلزار شهدای استان خوزستان»، قاب عشق.

سرچينې

  • «آخرین پنجشنبه سال ۹۹ - آرامستان اراک»، خبرگزاری ایسنا، تاریخ درج مطلب: ۲۸ اسفند ۱۳۹۹ش، تاریخ بازدید: ۱۸ تیر ۱۴۰۳ش.
  • احمدیان، مینا، شیخان قم: زندگینامۀ بززگان مدفون در شیخان کبیر (گلزار شیخان). قم، انتشارات دلیل ما، ۱۳۸۳ش.
  • ازرقی، محمدبن عبدالله، کتاب اخبار مکة شرفها الله تعالی و ما جاء فیها من الآثار، روایة اسحاق بن احمد خزاعی، در اخبار مکة المشرفة، ج۱، غتنغه ۱۲۷۵ق.
  • عمید، حسن، فرهنگ فارسی عمید، تهران، انتشارات امیرکبیر، ۱۳۷۵ش.
  • ترکی، زهرا، «نقش آرامستانها در برنامه‌ریزی توسعه و رشد گردشگری مذهبی به عنوان الگوی برتر اقتصادی نمونه موردی تخت فولاد اصفهان»، در همایش الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، دوره ۸، خردارد ۱۳۹۸ش.
  • جعفریان، رسول، آثار اسلامی مکه و مدینه، قم، نشر مشعر، ۱۳۹۰ش.
  • حموی بغدادی، یاقوت، معجم البلدان، ‌دار صادر، بیروت، ۱۹۹۵م.
  • خاوری، حاجیه خان، «بهشت زهرا(س)»، در دانشنامه جهان اسلام، تهران، بنیاد دائرةالمعارف اسلامی، ۱۳۷۷ش.
  • «رئیس سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور خواستار جایگزینی واژه آرامستان به جای گورستان شد»، وبگاه آفتاب نیوز، تاریخ درج مطلب: ۱۷ دی ۱۳۸۴ش.
  • رفعت، پاشا ابراهیم، مترجم، انصاری هادی، مرآت الحرمین، انتشارات مشعر، تهران، ۱۳۷۷ش.
  • سبحانی، جعفر، منشور عقاید امامیه، قم، مؤسسة الإمام الصادق(ع)، ۱۳۷۶ش.
  • طباطبایی یزدی، سید محمدکاظم، العروة الوثقی، قم، مؤسسه نشر اسلامی وابسته به جامعه مدرسین، چاپ اول، ۱۴۱۷ق.
  • عبدالصاحب مظفر، محسن، «بررسی تاریخ خاکسپاری در نجف و وادی السلام»، مترجم محمدحسین خوشنویس، در فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۳۹، تابستان ۱۳۹۸ش.
  • «عکس تابلوی مزار شهدا و گلزار شهدای استان خوزستان»، قاب عشق، تاریخ بازدید: ۱۸ تیر ۱۴۰۳ش.
  • انوری، حسن، فرهنگ بزرگ سخن، تهران، انتشارات سخن، ۱۳۸۱ش.
  • شیبانی، حمیدرضا و دیگران، «شناخت و بررسی مضامین و نقوش تصویری گورستان دارالسلام شیراز»، کنفرانس پژوهش‌های معماری و شهرسازی اسلامی و تاریخی ایران، ۱۳۹۶ش.
  • فقیه بحر العلوم، محمدمهدی، «تاریخچه انتقال جنائز به عتبات عالیات (شهر کربلا)»، در فصلنامه فرهنگ زیارت، دوره ۸، شماره ۳۳، دی ۱۳۹۶ش.
  • فهری، سید احمد، مراقد اهل البیت فی الشام، مکتب الامام الخامنئی، سوریه، ۱۴۲۸ق.
  • قائدان، اصغر، تاریخ و آثار اسلامی مکه مکرّمه و مدینه منوّره، تهران، ۱۳۸۴ش.
  • «ماه و ستاره ویژگی قدیمی ترین قبرستان مسلمانان در اسکاندیناوی»، مندرج در سایت خبرگزاری شبستان. تاریخ درج: ۲۲ فروردین ۱۳۹۷ش، تاریخ بازدید: ۱۰ اردیبهشت ۱۴۰۲ش.
  • مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، ‌ دار احیاء التراث العربی، بیروت، ۱۴۰۳ق.
  • منصوری، کاوه و محمد مسعود و محمدسعید ایزدی، «شناخت عوامل مؤثر در شکل‌گیری گورستان‌های تاریخی»، باغ نظر، سال ۱۶، شهریور ۱۳۹۸ش، شماره ۷۵.
  • «یاد از دست رفتگان؛ رسم ارزشمند ایرانیان/ برخی اعتقادات پنجشنبه آخر سال»، سایت خبرگزاری مهر، تاریخ درج مطلب: ۲۵ اسفند ۱۳۹۰ش، تاریخ بازدید: ۱۵ خرداد ۱۴۰۳ش.
  • «وادی السلام؛ آرامستانی که قربانی اختلاف مسئولان شده است»، پایگاه خبری شفقنا، تاریخ درج مطلب: ۲۲ خرداد ۱۳۹۹ش.

نبوی، احمد، «نیم‌روزی در وادی ایمن»، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱۰ و ۱۱، بهار و تابستان ۱۳۹۱ش.

مرګ د اسلام له نظره
باورونه
د مړو احکام
واجبات
مستحبات
اړوند
اد امواتو سره اړیکی
آیتونه
اړوند
"https://ps.wikishia.net/w/index.php?title=هدیره&oldid=47380" نه اخيستل شوی