د صحیفه سجادیه نهه دیرشمه دعا
 د صحیفه سجادیه لاسوند نسخه، د عبدالله یزدي په نسخ خط کې، د ۱۱۰۲ قمري کال د شعبان میاشت کې لیکل شوې | |
| د دعا او زیارت معلومات | |
|---|---|
| موضوع | د عفوې او رحمت غوښتنه |
| مأثور/غیرمأثور | مأثور |
| څخه صادر شوی | امام سجاد(ع) |
| راوی | متوکل بن هارون بلخي |
| شیعه سرچینې | صحیفه سجادیه |
| مشهور دعاګانې او زیارتونه | |
| توسل دعا • کمیل دعا • ندبه دعا • سمات دعا • فرج دعا • ابوحمزه ثمالي دعا • عاشورا زیارت • جامعه کبیره زیارت • وارث زیارت • امین الله زیارت • اربعین زیارت | |
د صحیفه سجادیه نهه دېرشمه دعا د امام سجاد(ع) له مأثورو دعاګانو څخه ده چې د الهی بخښنې او رحمت غوښتنه په کې شوې ده. په دې دعا کې له خدایه غوښتل شوي چې د انسان په وجود کې د ګناهونو ريښې وچې کړي او د هغو کسانو د بخښنې غوښتنه شوې چې پر خلکو يې ظلم کړی دی. همدارنګه له الله تعالی څخه دا غوښتی شوي دي چې که د هغه چا له حقه تېرشوی وي چې د بېرته اخستلو توان یې نه لري، نو هغه دې له ده راضي کړي او د هغه حق دې ادا کړي. په دې دعا کې، د انسان پیدایښت د خدای د قدرت د نښې په توګه یاد شوي دي.
نهه دیرشمه دعا د صحيفه سجاديه په شرحو لکه دیار عاشقان کتاب د حسین انصاریان او د حسن ممدوحی کرمانشاهي په کتاب شهود او شناخت کې په فارسي ژبه او په عربي ژبه د سيد علي خان مدني په رياض السالکين کتاب کې شرحه شوې ده.
تعلیمات
امام سجاد(ع) د صحیفه سجادیه په نهه دېرشمه دعا کښې د خدای د رحمت د حاصلولو کوشش کوي. په دې دعا کې څلورم امام د نورو د بديو بخښنه په خپل حق کې د الهي رحمت د حاصلولو دليل ګڼي او له خدايه غواړي چې له هغه سره په خپل فضل سره چلند وکړي نه په خپل عدل سره او بخښنه دې ورته وکړي.[۱]
د دې دعا تعلمات په لاندې ډول دي:
- په ګناه کې د لالچ څخه د مخنیوي غوښتنه
- د ګناه د ریښو وچولو غوښتنه
- د مؤمنانو او مسلمانانو له ځورولو او او ازار څخه د لری کیدو غوښته
- د هغو کسانو د بخښنې دعا چې په خلکو یې ظلم کړی دی.
- د نورو د بخښنې په سبب د خدای بخښنه او رحمت غوښتل
- د نورو په بخښلو سره خدای نزدی والی غوښتل
- بخښنه او تېریدنه او د انسان په روحاني فضیلت کې د هغې رول
- د بدو اعمالو د عذاب د زغملو سختوالی
- د قیامت په ورځ د انسانانو لپاره د خدای د عدل د نه جاري کیدو غوښتنه
- د الهي رحمت څخه د محرومیت په صورت کې د انسان تباهي
- د خدای د احسان د ترڅ کې له د عدالت له اجرا کیدو څخه د ازادۍ غوښته
- بخښنه د خدای لپاره ستونزمنه نه ده
- د انسان پیدا کول د خدای د قدرت نښه ده
- د ګناهونو بار د انسان په اوږو درون دی
- د ګناه په کولو سره د انسان په ځان ظلم
- د ښه بختو لپاره د رول ماډل کیدو غوښتنه کول
- دا اعتراف کول چې مونږ د سزا مستحق یو
- په وېره او امید کې اعتدال ته اړتیا او د خدای له رحمت او غرور څخه د نا امیدۍ مخنیوی
- انسانان د ګناهونو د ترسره کولو لپاره د سزا مستحق دي
- د ډیرو ګناهونو او لږو نیکیو له امله له ځانه نا امیدي
- د الهی بخښنې لپاره د ګناهکارانو هیله
- د نیکو خلکو د غرور او مجرمینو د نا امیدۍ څخه منع کول
- د خدای له هغه نومونو څخه چې نور ورسره یادیږي منزه شونه.[۲]
شرحې
نهه دیرشمه دعا د صحیفه سجادیه په شرحو لکه دیار عاشقان د حسین انصاریان[۳] شهود و شناخت د محمد حسن ممدوحي کرمانشاهي په کتاب کې[۴] او شرح و ترجمه صحیفه سجادیه د سید احمد فهري په کتاب کې[۵] په فارسۍ ژبه شرحه شوې ده.
د صحیفه سجادیه نهه دیرشمه دعا همدارنګ په ځینې کتابونو لکه ریاض السالکین د سید علي خان مدني کتاب،[۶] فی ظلال الصحیفه السجادیه د محمد جواد مغنیه کتاب،[۷] ریاض العارفین د محمد بن محمد دارابي تالیف[۸] او آفاق الروح د سید محمد حسین فضل الله لیکلی کتاب کې[۹] په عربۍ ژبه شرحې شوې ده. د دې دعا ګران ټکي په ځینې لغوي شرحو لکه تعلیقات علی الصحیفه السجادیه د فیض کاشاني کتاب[۱۰] او شرح الصحیفه السجادیه د عزالدین جزائري کتابونو کې[۱۱] په تفصیل سره راغلي دي.
متن او ترجمه
| متن | ژباړه |
|---|---|
(۱) اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ اكْسِرْ شَهْوَتِي عَنْ كُلِّ مَحْرَمٍ، وَ ازْوِ حِرْصِي عَنْ كُلِّ مَأْثَمٍ، وَ امْنَعْنِي عَنْ أَذَى كُلِّ مُؤْمِنٍ وَ مُؤْمِنَةٍ، وَ مُسْلِمٍ وَ مُسْلِمَةٍ. (۲) اللَّهُمَّ وَ أَيُّمَا عَبْدٍ نَالَ مِنِّي مَا حَظَرْتَ عَلَيْهِ، وَ انْتَهَكَ مِنِّي مَا حَجَزْتَ عَلَيْهِ، فَمَضَى بِظُلَامَتِي مَيِّتاً، أَوْ حَصَلَتْ لِي قِبَلَهُ حَيّاً فَاغْفِرْ لَهُ مَا أَلَمَّ بِهِ مِنِّي، وَ اعْفُ لَهُ عَمَّا أَدْبَرَ بِهِ عَنِّي، وَ لَا تَقِفْهُ عَلَى مَا ارْتَكَبَ فِيَّ، وَ لَا تَكْشِفْهُ عَمَّا اكْتَسَبَ بِي، وَ اجْعَلْ مَا سَمَحْتُ بِهِ مِنَ الْعَفْوِ عَنْهُمْ، وَ تَبَرَّعْتُ بِهِ مِنَ الصَّدَقَةِ عَلَيْهِمْ أَزْكَى صَدَقَاتِ الْمُتَصَدِّقِينَ، وَ أَعْلَى صِلَاتِ الْمُتَقَرِّبِينَ (۳) وَ عَوِّضْنِي مِنْ عَفْوِي عَنْهُمْ عَفْوَكَ، وَ مِنْ دُعَائِي لَهُمْ رَحْمَتَكَ حَتَّى يَسْعَدَ كُلُّ وَاحِدٍ مِنَّا بِفَضْلِكَ، وَ يَنْجُوَ كُلٌّ مِنَّا بِمَنِّكَ. (۴) اللَّهُمَّ وَ أَيُّمَا عَبْدٍ مِنْ عَبِيدِكَ أَدْرَكَهُ مِنِّي دَرَكٌ، أَوْ مَسَّهُ مِنْ نَاحِيَتِي أَذًى، أَوْ لَحِقَهُ بِي أَوْ بِسَبَبِي ظُلْمٌ فَفُتُّهُ بِحَقِّهِ، أَوْ سَبَقْتُهُ بِمَظْلِمَتِهِ، فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ أَرْضِهِ عَنِّي مِنْ وُجْدِكَ، وَ أَوْفِهِ حَقَّهُ مِنْ عِنْدِكَ (۵) ثُمَّ قِنِي مَا يُوجِبُ لَهُ حُكْمُكَ، وَ خَلِّصْنِي مِمَّا يَحْكُمُ بِهِ عَدْلُكَ، فَإِنَّ قُوَّتِي لَا تَسْتَقِلُّ بِنَقِمَتِكَ، وَ إِنَّ طَاقَتِي لَا تَنْهَضُ بِسُخْطِكَ، فَإِنَّكَ إِنْ تُكَافِنِي بِالْحَقِّ تُهْلِكْنِي، وَ إِلَّا تَغَمَّدْنِي بِرَحْمَتِكَ تُوبِقْنِي. (۶) اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْتَوْهِبُكَ- يَا إِلَهِي- مَا لَا يُنْقِصُكَ بَذْلُهُ، وَ أَسْتَحْمِلُكَ، مَا لَا يَبْهَظُكَ حَمْلُهُ. (۷) أَسْتَوْهِبُكَ- يَا إِلَهِي- نَفْسِيَ الَّتِي لَمْ تَخْلُقْهَا لِتَمْتَنِعَ بِهَا مِنْ سُوءٍ، أَوْ لِتَطَرَّقَ بِهَا إِلَى نَفْعٍ، وَ لَكِنْ أَنْشَأْتَهَا إِثْبَاتاً لِقُدْرَتِكَ عَلَى مِثْلِهَا، وَ احْتِجَاجاً بِهَا عَلَى شَكْلِهَا. (۸) وَ أَسْتَحْمِلُكَ مِنْ ذُنُوبِي مَا قَدْ بَهَظَنِي حَمْلُهُ، وَ أَسْتَعِينُ بِكَ عَلَى مَا قَدْ فَدَحَنِي ثِقْلُهُ. (۹) فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ هَبْ لِنَفْسِي عَلَى ظُلْمِهَا نَفْسِي، وَ وَكِّلْ رَحْمَتَكَ بِاحْتِمَالِ إِصْرِي، فَكَمْ قَدْ لَحِقَتْ رَحْمَتُكَ بِالْمُسِيئِينَ، وَ كَمْ قَدْ شَمِلَ عَفْوُكَ الظَّالِمِينَ. (۱۰) فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ اجْعَلْنِي أُسْوَةَ مَنْ قَدْ أَنْهَضْتَهُ بِتَجَاوُزِكَ عَنْ مَصَارِعِ الْخَاطِئِينَ، وَ خَلَّصْتَهُ بِتَوْفِيقِكَ مِنْ وَرَطَاتِ الْمُجْرِمِينَ، فَأَصْبَحَ طَلِيقَ عَفْوِكَ مِنْ إِسَارِ سُخْطِكَ، وَ عَتِيقَ صُنْعِكَ مِنْ وَثَاقِ عَدْلِكَ. (۱۱) إِنَّكَ إِنْ تَفْعَلْ ذَلِكَ- يَا إِلَهِي- تَفْعَلْهُ بِمَنْ لَا يَجْحَدُ اسْتِحْقَاقَ عُقُوبَتِكَ، وَ لَا يُبَرِّئُ نَفْسَهُ مِنِ اسْتِيجَابِ نَقِمَتِكَ (۱۲) تَفْعَلْ ذَلِكَ- يَا إِلَهِي- بِمَنْ خَوْفُهُ مِنْكَ أَكْثَرُ مِنْ طَمَعِهِ فِيكَ، وَ بِمَنْ يَأْسُهُ مِنَ النَّجَاةِ أَوْكَدُ مِنْ رَجَائِهِ لِلْخَلَاصِ، لَا أَنْ يَكُونَ يَأْسُهُ قُنُوطاً، أَوْ أَنْ يَكُونَ طَمَعُهُ اغْتِرَاراً، بَلْ لِقِلَّةِ حَسَنَاتِهِ بَيْنَ سَيِّئَاتِهِ، وَ ضَعْفِ حُجَجِهِ فِي جَمِيعِ تَبِعَاتِهِ (۱۳) فَأَمَّا أَنْتَ- يَا إِلَهِي- فَأَهْلٌ أَنْ لَا يَغْتَرَّ بِكَ الصِّدِّيقُونَ، وَ لَا يَيْأَسَ مِنْكَ الْمُجْرِمُونَ، لِأَنَّكَ الرَّبُّ الْعَظِيمُ الَّذِي لَا يَمْنَعُ أَحَداً فَضْلَهُ، وَ لَا يَسْتَقْصِي مِنْ أَحَدٍ حَقَّهُ. (۱۴) تَعَالَى ذِكْرُكَ عَنِ الْمَذْكُورِينَ، وَ تَقَدَّسَتْ أَسْمَاؤُكَ عَنِ الْمَنْسُوبِينَ، وَ فَشَتْ نِعْمَتُكَ فِي جَمِيعِ الْمَخْلُوقِينَ، فَلَكَ الْحَمْدُ عَلَى ذَلِكَ يَا رَبَّ الْعَالَمِينَ. |
فوټ نوټ
- ↑ ممدوحی کرمانشاهی، شهود و شناخت، ۱۳۸۸ش، ج۳، ص۲۶۳.
- ↑ انصاریان، دیار عاشقان، ۱۳۷۳ش، ج۷، ص۲۹۹-۳۰۳؛ ممدوحی، شهود و شناخت، ۱۳۸۸ش، ج۳، ص۲۶۳-۲۷۷؛ شرح فرازهای دعای سی و نهم از سایت عرفان.
- ↑ انصاریان، دیار عاشقان، ۱۳۷۳ش، ج۷، ص۲۹۳-۳۰۳.
- ↑ ممدوحی، کتاب شهود و شناخت، ۱۳۸۸ش، ج۳، ص۲۵۹-۲۷۷.
- ↑ فهری، شرح و تفسیر صحیفه سجادیه، ۱۳۸۸ش، ج۳، ص۱۳۳-۱۳۹.
- ↑ مدنی شیرازی، ریاض السالکین، ۱۴۳۵ق، ج۵، ص۲۹۲-۳۳۸.
- ↑ مغنیه، فی ظلال الصحیفه، ۱۴۲۸ق، ص۴۴۹-۴۵۹.
- ↑ دارابی، ریاض العارفین، ۱۳۷۹ش، ص۴۷۹-۴۸۸.
- ↑ فضلالله، آفاق الروح، ۱۴۲۰ق، ج۲، ص۲۷۳-۲۹۰.
- ↑ فیض کاشانی، تعلیقات علی الصحیفه السجادیه، ۱۴۰۷ق، ص۷۵-۷۶.
- ↑ جزایری، شرح الصحیفه السجادیه، ۱۴۰۲، ص۱۹۵-۱۹۹.
سرچينې
- انصاریان، حسین، دیار عاشقان: تفسیر جامع صحیفه سجادیه، تهران، پیام آزادی، ۱۳۷۲ش.
- جزایری، عزالدین، شرح الصحیفة السجادیة، بیروت، دار التعارف للمطبوعات، ۱۴۰۲ق.
- دارابی، محمد بن محمد، ریاض العارفین فی شرح الصحیفه السجادیه، تحقیق حسین درگاهی، تهران، نشر اسوه، ۱۳۷۹ش.
- فضلالله، سید محمدحسین، آفاق الروح، بیروت، دارالمالک، ۱۴۲۰ق.
- فهری، سیداحمد، شرح و ترجمه صحیفه سجادیه، تهران، اسوه، ۱۳۸۸ش.
- فیض کاشانی، محمد بن مرتضی، تعلیقات علی الصحیفه السجادیه، تهران، مؤسسه البحوث و التحقیقات الثقافیه، ۱۴۰۷ق.
- مدنی شیرازی، سید علیخان، ریاض السالکین فی شرح صحیفة سیدالساجدین، قم، مؤسسه النشر الاسلامی، ۱۴۳۵ق.
- مغنیه، محمدجواد، فی ظلال الصحیفه السجادیه، قم، دار الکتاب الاسلامی، ۱۴۲۸ق.
- ممدوحی کرمانشاهی، حسن، شهود و شناخت، ترجمه و شرح صحیفه سجادیه، مقدمه آیتالله جوادی آملی، قم، بوستان کتاب، ۱۳۸۸ش.