د انذار آیت
دا مقاله د تدوین په حال کې ده!
 | |
| د آیت ځانګړتیا | |
|---|---|
| د آیت نوم | د انذار آیت |
| په سورت کې موقعیت | شعراء |
| د آیت شمېر | ۲۱۴ |
| جزء | ۱۹ |
| د منځپانګې معلومات | |
| د نزول ځای | مکه |
| موضوع | اعتقادي |
| په اړه | په څرګنده توګه خپلوان اسلام ته بلنه |
| نور | د امام علی(ع) د ځای ناستی اعلان |
د اِنْذار آیت (شعراء: ۲۱۴) پېغمبر (ص) ته امر کوي چې خپلو نزدې خپلوانو ته خبرداری ورکړه (وې وېروه) او په ښکاره یې اسلام ته وبله. د ایت له نازلېدو وروسته د خدای رسول خپلو څلویښتو خپلوانو ته بلنه ورکړه او اسلام ته د هغوي له ښکاره دعوت وروسته یې علی ابن ابي طالب (ع) د خپل ځای ناستي او وصي په توګه معرفي کړ. شیعه متکلمان د دغه ایت د نزول د شان د روایتونو په استناد سره، له هغه د امام علي (ع) د جانشینۍ لپاره استفاده کوي.
شیعه مفسرانو په وېرولو کې په خپلوانو کې د فرق او تبعیض له شایبې او شک ډډه کول، او دا خبرداری چې په دین کې له نورو سره سهل انګاري او پرې سترګې پټول نیشته او همداراز د پېغمبر له پاکې مخینې د خپلوانو خبرېدل له هغوي د بلنې د پېلولو علتونه ګڼلې دي.
د امام علي(ع) د امامت لومړی سند
د شعراء سورې ۲۱۴ ایت تر ټولو مشهور ایت دی چې انذار ایت نومول شوی دی. ویل شوي چې نفر آیت، د شورا سورې اوم ایت او د مدثر سورې ۱ او ۲ ایتونه هم په دې نوم نومول شوې دي.[۱] خدای تعالی په دې ایت کې حضرت محمد (ص) ته امر کوي چې خپلو نزدې خپلوانو ته دې خبرداری ورکړه او لکه څنګه چې په تفسیر نمونه کې راغلي هغوي له شرک او له خدای سره له مخالفته ووېروه.[۲]
دا ایت لومړی ایت ګڼل کیږي چې د اسلام د دین د اعلانیه تبلیغ لپاره په پېغمبر (ص) نازل شوی دی.[۳] ځینو په یو لړ ایتونو په استناد سره چې د انذار آیت په شان نزول کې د امام علي د جانشینۍ په اړه نقل شوې دي دا ایت د امام علي(ع) په امامت پیاوړی سند او قطعي شاهد ګڼي[۴] تاریخ لیکونکي وایي چې انذار ایت د بعثت په دریم کال نازل شوی دی.[۵] {{Pull quote |align=(left، right، center) |title=وَ أَنْذِرْ عَشیرَتَکَ الْأَقْرَبین | او خپلو نزدې خپلوانو ته خبرداری ورکړه. |Address=شعراء سوره، ۲۱۴ آیت
د امام علي د جانشینۍ اعلان
د شیعه او اهل سنتو د تفسیرونو له مخې، د انذار ایت له نازلېدو وروسته پېغمبر (ص) له خپلو نزدې خپلوانو څلویښت کسه مېلمستیا ته وبلل او هغوي ته یې د خدای د وحدانیت او د خپلې پېغمبرۍ د منلو بلنه ورکړه. بیا یې دوه یا درې ځلې وفرمایل:« په تاسو کې کوم یو کس په دې کار کې له ما سره مرسته کوي چې په تاسو کې زما ورور، وصي او ځای ناستی وي؟» د ټولو کسانو له چوپتیا وروسته، هر ځل علي (ع) وویل:« ای د خدای رسوله! زه»
بیا پېغمبر(ص) وفرمایل: « دی په تاسو کې زما وصي او خلیفه دی. د ده خبره واورئ او امر یې ومنئ»[۶] په مجمع البیان کې دغه شان نزول په شیعه او اهل سنت کې مشهور ګڼل شوی دی.[۷]
شیعه متکلمانو د دغه روایت سند متواتر ګڼلی [۸] او د امام علي (ع) د بلافصل خلافت په اثبات کې یې په هغه استناد کړی دی.[۹]
له خپلوانو د دعوت د پېل علت
مفسرانو له خپلوانو څخه اسلام ته د پېغمبر د بلنې د پېل په سبب کې ځینې دلایل بیان کړې دي، منجمله:
- په وېرولو او خبرداري کې په خپلوانو کې د فرق او تبعیض له شایبې او شک ډډه کول، او دا چې د دین په مساله کې په هیچا سترګې نه شي پټول کېدی[۱۰]
- د نورو قبایلو د کسانو د راغونډولو په پرتله د پېغمبر لپاره د خپلوانو د راغونډولو او ورته خبرداري ورکولو اسانی[۱۱]
- د خدای په رسول د ایمان راوړلو په بڼه کې د خپلوانو له مرستې او ملاتړه برخمنتیا.[۱۲]
- لوی انقلابي پروګرام باید له وړو کړیو او حلقو پېل شي.[۱۳]
- د پېغمبر (ص) خپلوانو هغه حضرت تر نورو ښه پېژنده او د خپلوۍ پېوند سبب کېده چې خبرې ته یې تر نورو زیات غوږ واچوي او د نورو په پرتله، له پېغمبر سره له کینې، حسد او دښمنۍ لرې وي.[۱۴]
اړونده څېړنې
فوټ نوټ
سرچينې
- ابناثیر، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، بیروت، دار صادر، ۱۳۸۶-۱۳۸۵ش.
- ابنکثیر دمشقی، اسماعیل بن عمر، تفسیر القرآن العظیم، بیروت، دار الکتب العلمیة منشورات محمد علی بیضون، ۱۴۱۹ق.
- بحرانی، سید هاشم، البرهان فی تفسیر القرآن، تهران، بنیاد بعثت، ۱۴۱۶ق.
- بشوی، محمدیعقوب، «آیه انذار»، در دانشنامه حج و حرمین شریفین، جلد ۱، بیجا، پژوهشکده حج و زیارت، ۱۳۹۲ش.
- بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، تحقیق: محمدباقر محمودی، بیروت، دار المعارف، ۱۴۱۷ق.
- حسکانی، عبیدالله بن احمد، شواهد التنزیل لقواعد التفضیل، تهران، سازمان چاپ و انتشارات وزارت ارشاد اسلامی، ۱۴۱۱ق.
- سیوطی، جلالالدین، الدر المنثور، قم، کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی، ۱۴۰۴ق.
- شیخ مفید، محمد بن محمد، رسالة فی معنی المولی، قم، انتشارات کنگره جهانی شیخ مفید، ۱۴۱۳ق.
- شیخ مفید، محمد بن محمد، الفصول المختارة، قم، انتشارات کنگره جهانی شیخ مفید، ۱۴۱۳ق.
- طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، بیروت، دار المعرفة و افست تهران، ناصر خسرو، ۱۴۰۶ق.
- فرات کوفی، فرات بن ابراهیم، تفسیر فرات الکوفی، تهران، سازمان چاپ و انتشارات وزارت ارشاد اسلامی، ۱۴۱۰ق.
- مغنیه، محمدجواد، التفسیر الکاشف، بیروت، دار الانوار، بیتا.
- مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الاسلامیه، ۱۳۷۴ش.
- مولایینیا، عزت الله و محمدامین مؤمنی، «تفسیر تطبیقی آیه انذار از نگاه فریقین»، در پژوهشهای تفسیر تطبیقی، ش۱، ۱۳۹۴ش.
- نباطی بیاضی، علی بن یونس، الصراط المستقیم، نجف، چاپ کتابخانه حیدریه، ۱۳۸۴ق.
- وشنوی، محمدقوام، حیاة النبی و سیرته، قم، سازمان اوقاف و امور خیریه، ۱۴۲۴ق.