ناکثین

ناکثین، عهد ماتونکي، هغه کسانو ته اشاره کوي چې د امام علي(ع) د واکمنۍ په پیل کې یې ورسره بیعت وکړ، خو بیا یې خپل بیعت مات کړ او د جمل جګړه یې پیل کړه.^[۱] د دې ډلې تر ټولو مهم غړي طلحه او زُبیر وو^[۲] چې د سرچینو په وینا، د دوي د قدرت غوښتنې،^[۳] لکه د امام علی په حکومت کې پوسټونه تر لاسه کول، د نه پوره کیدو له امله دوي له امام علي(ع) څخه لری شول^[۴] او د عائشې سره یوځای د عثمان د غچ اخیستلو په بهانه یې د امام علي(ع) سره د مقابلې لپاره یو لښکر تنظیم کړ او د جمل جګړه یې پیل کړه.^[۵]

د شیعه حدیث څیړونکي عالم محمدي ری شهري(وفات ۱۴۰۱ لمریز کال) په وینا، د دې ډلې چلند، د دې سبب شو چې ځینې عادي خلک چې په مشهورو شخصیتونو کې د حقیقت په لټه وو، شکمن شي؛ د امام علي دا مشهوره وینا: «لا يُعْرَفُ الْحَقُّ بِالرِّجَالِ اعْرِفِ‏ الْحَقَ‏ تَعْرِفْ‏ أَهْلَه‏؛ حق د انسانانو له لارې نه پیژندل کیږي؛ حق وپیژنئ ترڅو تاسو اهل حق وپیژنئ» یې دې کسانو ته په خطاب کې په ژبې جاري کړه.^[۶]

د هغه روایت له مخې چې له پیغمبر(ص) څخه په شیعه او سني سرچینو کې نقل شوی دی د وړاندی ویَنې په توګه یې امام علی(ع) دغه دریو ډلو ناکثین، قاسطین او مارقینو سره له جنګه خبر کړی و.^[۷] د وقعة صفین د نقل له مخې امام علی(ع) د صفین په جنګ کې کله چې د شام لښکر سره مخ شو، د پيغمبر(ص) دې وړاندې وینې ته اشاره وکړه او ویې ویل چې د پیغمبر(ص) د حکم مطابق ناکثینو سره جنګیدلی دی.^[۸]

په نهج البلاغه کې په شلو خطبو کې، لکه د شقشقیه خطبې^[۹] او ۷۵ خطبه کې،^[۱۰] او درې لیکونو او یو حکمت کې، د ناکثینو په اړه خبرې کړي دي.^[۱۱] په ځینو احادیثو کې، په ناکثینو باندې د رسول الله(ص) لعنت هم ذکر شوی دی.^[۱۲] د ندبه په دعا کې هم، د امام علي(ع) ناکثینو سره جګړې ته اشاره شوې ده.^[۱۳]

اړونده څیړنې

فوټ نوټ

↑ خاتمی، «کاوشی در نهج البلاغه»، ج۱، ص۳۵۸.
↑ خاتمی، «کاوشی در نهج البلاغه»، ج۱، ص۳۵۸.
↑ نهج‌البلاغه، تصحیح صبحی صالح، حکمت۲۰۲، ص۵۰۵.
↑ ابن‌قتیبة دينوری، الامامة والسياسة، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۷۱.
↑ مفيد، الجمل، ۱۴۱۳ش، ص۲۲۹.
↑ محمدی ری‌شهری، دانش‌نامه امیرالمومنین(ع)، ۱۳۸۶ش، ج۴، ص۴۹۹ و ۵۰۰.
↑ علامه مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۳۰، ص۵۸۸.
↑ ابن‌اعثم کوفى، الفتوح، ۱۴۱۱ق، ج۳، ص۷۷؛ نصر بن مزاحم، وقعه صفین، ۱۳۸۲ق، ص ۳۳۸.
↑ نهج‌البلاغه، تصحیح صبحی صالح، خطبه۳، ص۴۹.
↑ نهج البلاغه، تصحیح صبحی صالح، خطبه ۷۵، ص۱۰۳.
↑ خزعلی، «ناکثین، قاسطین و مارقین در نهج البلاغه»، ص۳۹۸.
↑ صدوق، الأمالی، تهران، ۱۳۷۶ش، ص۶۰۶؛ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۳۲، ص۱۲۷؛ کوفی، تفسیر فرات الکوفی، ۱۴۱۰ق، ص۱۴۱.
↑ علامه مجلسی، زاد المعاد، ۱۴۲۳ق، ص۳۰۵.

سرچينې

ابن‌اعثم کوفی، أحمد، الفتوح، تحقیق، شیری، علی، بیروت، دارالأضواء، چاپ اول، ۱۴۱۱ق.
ابن‌قتیبة دینوری، عبدالله بن مسلم، الامامة والسیاسة، محقق: علی شیری، بیروت، دار الأضواء، چاپ اول، ۱۴۱۰.
خاتمی، سید احمد، «کاوشی در نهج البلاغه»، در مجموعه مقالات و سخنرانی‌ها در کنگره بین‌المللی هزاره نهج‌البلاغه، قم، بنیاد نهج البلاغه، جلد اول، بی‌تا.
خزعلی، ابوالقاسم، «ناکثین، قاسطین و مارقین در نهج البلاغه»، در مجموعه مقالات و سخنرانی‌ها در کنگره بین‌المللی هزاره نهج‌البلاغه، ج۱، بی‌تا.
سید رضی، محمد بن حسین، نهج البلاغة، تصحیح صبحی صالح، قم، هجرت، چاپ اول، ۱۴۱۴ق.
شیخ مفید، محمد بن محمد، الجمل و النصرة لسید العترة فی حرب البصرة، محقق: علی میرشریفی، قم، کنگره شیخ مفید، چاپ اول، ۱۴۱۳ش.
صدوق، محمد بن علی، الأمالی، تهران، کتابچی، چاپ ششم، ۱۳۷۶ش.
علامه مجلسی، محمدباقر، زاد المعاد- مفتاح الجنان‏، محقق: علاءالدین اعلمی، بیروت، موسسة الأعلمی للمطبوعات،‏ چاپ اول، ۱۴۲۳ق.
کوفی، فرات بن ابراهیم‏، تفسیر فرات الکوفی، محقق، محمد کاظم، تهران، مؤسسة الطبع و النشر فی وزارة الإرشاد الإسلامی، چاپ اول، ۱۴۱۰ق.
مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، محقق، جمعی از محققان‏، بیروت‏، دار إحیاء التراث العربی، چاپ دوم، ۱۴۰۳ق.
محمدی ری‌شهری، محمد، دانش‌نامه امیرالمؤمنین(ع) بر پایه قرآن، حدیث و تاریخ، قم، ج۴، دارالحدیث، چاپ اول، ۱۳۸۶ش.
نصر بن مزاحم، وقعه صفین، قاهره، المؤسسه العربیه الحدیثه، چاپ دوم، ۱۳۸۲ق.

[1] خاتمی، «کاوشی در نهج البلاغه»، ج۱، ص۳۵۸.

[2] خاتمی، «کاوشی در نهج البلاغه»، ج۱، ص۳۵۸.

[3] نهج‌البلاغه، تصحیح صبحی صالح، حکمت۲۰۲، ص۵۰۵.

[4] ابن‌قتیبة دينوری، الامامة والسياسة، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۷۱.

[5] مفيد، الجمل، ۱۴۱۳ش، ص۲۲۹.

[6] محمدی ری‌شهری، دانش‌نامه امیرالمومنین(ع)، ۱۳۸۶ش، ج۴، ص۴۹۹ و ۵۰۰.

[7] علامه مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۳۰، ص۵۸۸.

[8] ابن‌اعثم کوفى، الفتوح، ۱۴۱۱ق، ج۳، ص۷۷؛ نصر بن مزاحم، وقعه صفین، ۱۳۸۲ق، ص ۳۳۸.

[9] نهج‌البلاغه، تصحیح صبحی صالح، خطبه۳، ص۴۹.

[10] نهج البلاغه، تصحیح صبحی صالح، خطبه ۷۵، ص۱۰۳.

[11] خزعلی، «ناکثین، قاسطین و مارقین در نهج البلاغه»، ص۳۹۸.

[12] صدوق، الأمالی، تهران، ۱۳۷۶ش، ص۶۰۶؛ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۳۲، ص۱۲۷؛ کوفی، تفسیر فرات الکوفی، ۱۴۱۰ق، ص۱۴۱.

[13] علامه مجلسی، زاد المعاد، ۱۴۲۳ق، ص۳۰۵.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]